Minder bussen in Westhoek door nieuw vervoersplan

De belbus zou vervangen worden door (mini)bussen, deelfietsen en deelauto's. (Foto TOGH)
Tom Gheeraert
Tom Gheeraert Medewerker KW

Minder buslijnen, en in de plaats een ‘systeem op maat’ dat nog heel wat vraagtekens oproept en risico’s inhoudt. Dat zijn de grote lijnen van het nieuwe vervoersplan Westhoek.

In 2016 selecteerde de Vlaamse regering de Westhoek als pilootregio voor de invoering van ‘basisbereikbaarheid’. Een zogenaamde vervoerregioraad moest een vervoersplan opmaken om het openbaar vervoer in de regio meer op basis van de mobiliteitsvraag te doen rijden. Dat plan is klaar, al is het niet bij alle politici van harte. “We moeten eerlijk zijn: het blijft een besparingsoefening”, zegt burgemeester Christof Dejaegher (CD&V) van Poperinge. “We hadden nog geluk dat we konden instappen als pilootregio. Anders hadden we nog zwaardere besparingen over ons heen gekregen.”

Inzet op scholieren

Henk Himpe van TreinTramBus is er niet gerust in. “We zien een zware afbouw van de dienstverlening. Het plan zet in op kernlijnen, de rest wordt ondergeschikt. Zo blijft er alleen nog een ‘gecadanseerde dienstregeling’ (vertrek op een vast uur, bijvoorbeeld telkens 17 minuten na het uur een bus, red.) bestaan op de lijnen 30 (Diksmuide-Roeselare), 40 (Ieper-Torhout), 95 (Ieper-Roeselare maar niet meer via Langemark), 50 (Ieper-Veurne-Koksijde), 60 (Ieper-Poperinge) en 84 (Ieper-Menen). Alle andere lijnen krijgen nog enkele ritten – vaak maar twee – in functie van scholierenvervoer en dus enkel op schooldagen.”

Het is jammer dat niet van de gelegenheid gebruik gemaakt werd om een busverbinding tussen de zuidelijke Westhoek en Frankrijk te realiseren. Nochtans had De Lijn de ambitie om met de huidige lijn 72 Ieper-Le Bizet een verbinding met Armentières en aansluitend met Rijsel te maken. Van dat plan wordt nu blijkbaar afgezien. Lijn 72 krijgt nog één rit in elke richting voor de scholieren.”

“In het weekend wordt de Westhoek quasi helemaal een blinde vlek wat busvervoer betreft”, vervolgt Henk Himpe. “Op zondag is er alleen nog trafiek op lijn 95 (Ieper-Zonnebeke-Passendale-Roeselare), lijn 68 (Nieuwpoort-Koksijde-Veurne), lijn 84 (Ieper-Menen) en lijn 50 (Ieper-Veurne, enkel in de zomermaanden). Op zaterdag komen daar nog de lijnen Ieper-Poperinge (60), Ieper-Torhout (40) en Diksmuide-Aartrijke-Torhout (64) bij.”

“Het wordt kiezen: nog meer vervoers-armoede op het platteland of zelf middelen bijpassen”

Ook nu is het aanbod aan busvervoer in het weekend heel beperkt, maar dat wordt in de Westhoek vaak opgevangen door de belbus. “De belbus is populair”, zegt Christof Dejaegher. “Maar de Vlaamse overheid heeft de intentie om ze af te schaffen en te vervangen door een ander systeem. De vraag is hoe kwalitatief dat zal zijn.”

Het systeem dat de belbus moet vervangen en de blinde vlekken opvangen, heet Westflex. “Geënt op systemen die al draaien in Nederland, Denemarken en Finland”, weet Kurt Vanlerberghe (SP.A-Open), schepen van Mobiliteit in Diksmuide. “Het werkt vraaggestuurd via een mobiliteitscentrale met flexibele (mini)bussen, aangevuld met deelfietsen en deelautosystemen.”

Zwakste doelgroepen

Ook de Ieperse schepen van Mobiliteit Dominique Dehaene (CD&V) vreest negatieve gevolgen voor de Westhoek. “Vooral voor de zwakste doelgroepen en mensen die in het buitengebied wonen. Het is niet logisch om te beknibbelen op openbaar vervoer in tijden dat de CO2-uitstoot omlaag moet. De enige hoop is dat het nog maar gaat om plannen, maar het wordt iets dat we in de gaten moeten houden.”

Minder bussen in Westhoek door nieuw vervoersplan
© Vincent Claeys

“De achillespees van het systeem is het financiële luik”, zegt Kurt Vanlerberghe. “De Westhoek zal het vervoer op maat zelf in de markt moeten zetten en hopen dat er betaalbare aanbieders inschrijven. Maar openbaar vervoer organiseren in de Westhoek is talloze malen duurder dan in Antwerpen. De vraag is dus hoeveel een kwalitatief systeem zal kosten en of Vlaanderen niet op de Westhoekgemeenten rekent om de meerprijs te betalen. Het wordt dus wellicht kiezen of delen: nog meer vervoersarmoede op het platteland of zelf bijpassen.”

Niet iedereen is negatief over het vervoersplan. De gemeente Heuvelland doet wel een goede zaak, ze krijgt een nieuwe buslijn die alle kernen behalve De Klijte met elkaar verbindt.

De lijn 61 Poperinge-Nieuwkerke wordt doorgetrokken naar Wulvergem-Mesen-Wijtschate-Kemmel en zo naar Ieper. Elke weekdag worden zo zes ritten gereden in elke richting. “Voor ons is dat een ongelofelijke verwezenlijking”, zegt burgemeester Marc Lewyllie (Gemeentebelangen) van Heuvelland. “Heuvelland heeft nog nooit een vaste buslijn gehad die de dorpen met elkaar verbindt. Wat het systeem op maat betreft ben ik dat gaan bekijken in Nederland en dat was zo slecht nog niet. Het systeem wordt wellicht zelfs goedkoper dan de belbussen, waarvan de inkomsten nu maar tien à twintig procent van de kost dekken.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier