Tweede thuis voor Kortrijkse creatievelingen

Elise Bolsius in de volkstuintjes van Leielekkerland: "De meeste mensen komen hier met veel liefde en geduld in de aarde woelen." © ANK
Redactie KW

Buda is een plek waar heel wat gecreëerd wordt. De wijk is het culturele centrum van de stad en veel Kortrijkse creatievelingen noemen de Budascoop, de Budatoren of de Budafabriek dan ook hun tweede thuis. De wijk ligt op het Buda-eiland dat wordt begrensd door twee Leiearmen. Het gebied had de laatste jaren erg te lijden onder de vele verbouwingswerken, maar huisvest tegenwoordig enkele van de meest vernieuwende initiatieven van Kortrijk.

De toeristische dienst van Kortrijk stuurt toeristen tegenwoordig steevast naar het Buda-eiland om er de nieuwe verlaagde Leieboorden te bewonderen. Velen onder hen zijn bij aankomst teleurgesteld. Niet dat de aanblik van ons prachtige eiland de Nederlanders en Britten tegenstaat, alleen is het gebied op hun toeristische kaartje volledig groen gekleurd. Dat schept dus verwachtingen die niet worden ingelost.

Leielekkerland

Nochtans wie erg goed zoekt, vindt op het uiterste puntje van de wijk een poortje dat leidt naar een oase van groen, de volkstuintjes van Leielekkerland. Een zestal jaar geleden beslisten een aantal Kortrijkzanen dat het zonde was om dat stukje land braak te laten liggen. Stad Kortrijk was het niet met hen eens maar Waterwegen en Zeekanaal, die de grond bezitten gelukkig wel. Vandaag is er een grote gemeenschappelijke tuin en een serre waar iedereen aan de slag kan. Daarnaast zijn er ook 35 individuele percelen van 10 m². Op het eerste zicht ziet alles er wat verloederd uit. Maar niets is minder waar, weet Elise Bolsius die er een stukje grond bewerkt.

“Dit is een biotuin, pesticiden of andere giftige stoffen komen er dus absoluut niet in. Daardoor staat er hier en daar wat onkruid en kan het lijken alsof de tuintjes niet zo goed onderhouden zijn. Maar dat is absoluut niet zo. De meeste mensen komen hier met veel liefde en geduld in de aarde woelen.”

Toeristen komen nu steevast naar het Buda-eiland om er de nieuwe verlaagde Leieboorden te bewonderen

Elise woont even verderop in Kortrijk in de Sint-Denijsestraat maar komt minstens één keer per week haar groenten en fruit bezoeken. “Dit is eigenlijk het eerste jaar dat ik meedoe met de tuintjes. Een vriendin heeft me erin betrokken toen ik weer naar België verhuisde en ik was meteen voor het idee gewonnen. Hiervoor woonde ik in Australië daar is alles zo open en is er ruimte. Hier in de stad mis ik dat wel, maar ik wilde toch terugkomen voor mijn familie en vrienden. Gelukkig heb ik nu een plekje gevonden waar het heerlijk rustig is en waar ik met mijn handen in de aarde kan zitten. Dat vind ik echt tof.”

Wat Elise precies plant in haar tuintje doet er voor haar niet zoveel toe. “Ik experimenteer vooral veel. Mijn spruiten bijvoorbeeld zijn volledig opgegeten door de slakken. Mijn tomaatjes doen het wel heel goed en een tijdje geleden heb ik suikerbrood gezet, al heb ik eigenlijk geen idee wat dat is. Ik denk dat je het blad moet opeten”, zegt ze weifelend. “Ik vind vooral de sfeer die hier hangt heel leuk. Als iemand bijvoorbeeld op vakantie gaat dan geven de buren zijn plantjes water en omgekeerd.”

De Collegebrug aan Buda Beach zorgt voor een veilige fietsverbinding tussen het Sint-Amandscollege en het Buda-eiland.
De Collegebrug aan Buda Beach zorgt voor een veilige fietsverbinding tussen het Sint-Amandscollege en het Buda-eiland.© ANK

Het plekje is de laatste maanden wel enigszins drukker bevolkt, dat heeft alles te maken met stadsfestival PLAY. Een kunstwerk van de Italiaanse Paola Pivi vond er op uitdrukkelijk verzoek van de kunstenares zelf een thuis. Bezoekers worden aangemoedigd om van een helling te rollen die zo is ontworpen dat je er euforisch van wordt.

In volle euforie beslissen we dan ook om de andere kant van het eiland te bezoeken. Vlak tegenover het in de zomer immens populaire Buda Beach strand, vaste stek van Bar Amorse, woont Nicole in een huis met een prachtig onderhouden voortuintje. Oorspronkelijk komt Nicole uit het landelijke Rekkem maar 20 jaar geleden besliste ze om haar geluk elders te zoeken en dat heeft ze aan de Ijzerkaai gevonden.

Buda Beach

“In het begin woonde ik hier echt niet graag. De mensen waren hier veel geslotener dan waar ik opgroeide. Bovendien sprak ik vlot twee talen, Frans en plat West-Vloms, dat hielp niet echt”, lacht ze. Maar ondertussen heeft ze haar draai gevonden. “Ik heb na twee goeie glazen wijn eens mijn gedacht gezegd tegen een paar van die buren die mij nooit een goeiedag terug wensten. En dat heeft geholpen, nu heb ik een goed contact met de buurt. Er zijn hier in de loop der jaren veel jongere mensen komen wonen en nu doen we elk jaar een gezellige barbecue met de hele straat.”

Nicole koos bewust voor het rijhuisje met tuin op het Buda-eiland. “Ik was eerst naar een paar appartementen gaan kijken, maar dat was niks voor mij. Ik moet buiten kunnen. In mijn tuintje kweek ik nu wat suikerbonen en sla.”

Nicole Lepers voor haar huis:
Nicole Lepers voor haar huis: “Parkeren blijft hier toch wel een probleem. Vooral in de zomer vanwege de bezoekers op Buda Beach.”© ANK

Toch heeft zo midden in het centrum wonen zijn nadelen. “Een aantal weken terug had ik mijn fiets, nog gevuld met boodschappen twee minuten buiten laten staan. Hadden ze die wel niet gepikt zeker? En ook het parkeren blijft een probleem. In de zomer konden buurtbewoners hier hun auto niet kwijt vanwege de bezoekers op Buda Beach.”

“Dat werd verholpen met die geel omlijnde bewonersparkings, maar dat wil dus zeggen dat als oudere mensen op bezoek komen ze op de parking aan de Broeltorens moeten staan. Dat is niet alleen ver wandelen, je moet er ook in en uit rijden met je bankkaart. Wat voor hen heel ingewikkeld is. Sommige mensen parkeren gewoon toch op de voorbehouden plaatsen en riskeren een boete. Vroeger waarschuwde ik hen omdat zeker toeristen geen idee hebben van het ingewikkelde parkeersysteem hier in Kortrijk. Maar toen kreeg ik van BMW eigenaars nogal eens te horen dat ze de boete wel zouden betalen. Nu waarschuw ik dus alleen nog mensen met een goedkope auto.” (lacht)

Jean-Pierre Tack woont al zijn hele leven aan de Broelkaai:
Jean-Pierre Tack woont al zijn hele leven aan de Broelkaai: “Mij krijg je hier niet meer weg.”© ANK

Met parking heeft Jean-Pierre Tack dan weer geen problemen. “Mijn auto staat ergens in een gehuurde garage hier verderop en die staat daar goed. Ik doe gewoon alles te voet.” Jean-Pierre woont al zijn hele leven aan de Broelkaai met zicht op de bekende Broeltorens. Als kind knikkerde en voetbalde hij er op straat. “Mijn ouderlijke thuis was eigenlijk hiernaast”, vertelt hij. “Daar komt binnenkort een B&B. Dat zie ik helemaal zitten. Volgens mij geeft zo’n zaak een meerwaarde en de uitbaters zijn sympathieke mensen.”

De familie van Jean-Pierre heeft een lange geschiedenis op het eiland. “We brouwden hier al bier sinds 1760. Mijn vader was de laatste brouwer, hij maakte de Kortrijkse Orta Pils en stopte ermee in 1962. Zelf studeerde ik voor beeldend kunstenaar. Ik ben altijd blijven schilderen en heb exposities gedaan in Praag, Parijs, Zwitserland, Lissabon en Brussel. Maar mijn eigenlijke beroep was toch in de brouwerssector, al stond ik meer in de verkoop.”

Zijn huis draagt daar de sporen van. Er zijn verschillende schilderijen van zijn hand te vinden en door het glazen plafond kan je de oude dakspanten van de brouwerij nog zien. “Dat heb ik bewust zo gehouden. Ik vind dat prachtig. Mijn pa heeft indertijd nog geholpen om de boel te verbouwen. In de tuin staat er trouwens nog een droogtoren van de mouterij. De benedenverdieping gebruik ik als tuinhuis, maar op de bovenverdieping kom ik niet. De toren is de reden van de naam voor brasserie ‘t Mouterijtje hier achter de hoek. Op hun zolder moet er ergens een stalen deur zitten die uitgeeft op de toren.” Ook de Budatoren is trouwens een overblijfsel van de oude Tackbrouwerij.

De Kapucijnenstraat

Jean-Pierre zelf houdt dan weer van wat leven in de brouwerij. Zo was hij een van de drijvende krachten achter de Kapucijnenstraat. In de jaren 80 een van de bekendste uitgaansbuurten van Kortrijk. “Er waren daar in die tijd alleen maar cafés. We organiseerden er van alles en daar kwam heel veel volk op af.” Hij is ook een vaste klant van de Budascoop en zelfs de vele werken die aan de nieuwe verlaagde Leieboorden vooraf gingen konden hem niet deren. “De aannemer was een beleefde mens die altijd klaar stond om te helpen. Het is trouwens al de tweede keer dat er hier zulke werken zijn. Eind de jaren 50 hebben ze alles verhoogd omdat wij geregeld met onze voeten in het water stonden. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat dat nu niet meer gaat gebeuren. En dan nog, mij krijg je hier niet meer weg”, besluit hij.

(ANK)

Evenementen

Buda is de locatie bij uitstek voor heel veel evenementen. Naast de occasionele buurtbarbecue vinden ook grotere evenementen hun weg naar het eiland. Kortrijk Drumt bijvoorbeeld waarbij meer dan 200 drummers het beste van zichzelf geven voor het goede doel. Ook tijdens autoloze zondag, Sinksen en het Vlastreffen valt er op Buda van alles te beleven. Sinds dit jaar verhuisde ook Levensloop Kortrijk het parcours naar de wijk.

Geschiedenis

Buda is een van de oudste wijken van Kortrijk. In 1454 werd het gebied officieel opgenomen in de stad dankzij nieuwe versterkingen. De naam Buda ontstond pas op het einde van de 17de eeuw toen het eiland versterkt werd met de Broeltorens. De gelijkenis met de situatie in Boedapest was volgens de toenmalige inwoners treffend. Ten opzichte van Pest ligt Buda immers aan de overkant van de Donau. De naam is blijven hangen in de volksmond en uiteindelijk werd de hoofdstraat van de wijk, de Budastraat er ook naar vernoemd. In de wijk vinden we ook het oudste hospitaal van de stad. Het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal dateert al van 1200.