Torhoutenaar Patrick Adam zet punt achter veertig jaar onderwijs

Patrick Adam in vbs De Revinze: "Mijn waardering voor de leerkracht is heel groot." © Foto JS
Johan Sabbe

Na een onderwijsloopbaan van veertig jaar gaat Patrick Adam, de 60-jarige directeur van vrije basisschool De Revinze, op 1 augustus met pensioen. De Torhoutenaar wordt opgevolgd door stadsgenote Els Lingier, die al vele jaren leerkracht aan de genoemde school is.

In 1997, ruim twintig jaar geleden, ontving Patrick de allereerste Koningin Paolaprijs voor het Onderwijs, een bekroning voor leerkrachten die zich onderscheiden in hun beroep. Patrick had toen net grote educatieve projecten voor het basisonderwijs opgezet die focusten op verdraagzaamheid en solidariteit: Licht op Zolder, Het Paard van Troje en De Aralzee. Noem hem zonder te overdrijven gerust een onderwijsmonument.

Patrick woont met zijn vrouw Marleen Haelewyn (ook 60) in de Rupelstraat. Ze hebben twee kinderen, Jeroen (37) en Eline (32), en twee kleindochtertjes, Elise (5) en Suzie (1). Jeroen is professor en hoofddocent van de vakgroep Conflict- en Ontwikkelingsstudies aan de Universiteit Gent. Eline werkt als coördinator bij GoneWest en geeft vanuit die functie evenementen vorm rond de herdenking van de Eerste Wereldoorlog, zoals op vrijdagavond 29 juni Waterfront aan de kust.

Onderwijs is prachtig beroep

Patrick is in 1978 met zijn onderwijscarrière gestart aan vrije basisschool De Revinze op de wijk Don Bosco, waar hij drie jaar aan het vierde leerjaar lesgaf. In 1981 viel er helaas een klas weg, maar hij vond nieuw werk aan het gezellige, vrije basisschooltje van Edewalle, waar hij vijftien jaar met groot plezier in de graadklas van het vijfde en zesde leerjaar stond. In 1996 keerde hij naar de vertrouwde Torhoutse Revinzeschool terug als onderwijzer van het zesde leerjaar. Op 1 september 2003 is hij directeur van die school geworden.

Blij, bedroefd en bezorgd zijn de voornaamste gevoelens die overheersen bij het afscheid van mijn school en het onderwijs”, aldus Patrick. “Vooreerst ben ik blij. Blij omdat het onderwijs mijn leven bepaald heeft. Ik heb school kunnen lopen van mijn 3 jaar tot mijn 20ste en dit met een aanvaardbaar prijskaartje voor mijn ouders. Zoiets is een zegen voor de samenleving. De vergelijking met Bangladesh, het Aziatische land dat me na aan het hart ligt, is vlug gemaakt. Vooral in het secundair onderwijs aan het Sint-Jozefsinstituut (college) inspireerden heel wat leerkrachten me en zorgden ervoor dat mijn kijk op de wereld breder werd. In de richting menswetenschappen zorgden vakken als psychologie, sociologie, geschiedenis en artistieke technieken ervoor dat ik mens kon worden met aandacht voor kunst en cultuur en een visie op de maatschappij. De school heeft me gemaakt tot wie ik nu ben en daar ben ik de Sint-Rembertgroep dankbaar voor.”

“Ook ben ik blij voor de veertig jaar waarin ik als leerkracht en directeur in het onderwijs stond, waarvan vijfentwintig jaar op de wijk Don Bosco en vijftien jaar aan de landelijke school van Edewalle. In het onderwijs werken, is prachtig. Op 1 september start je met onbekende kinderen een verhaal, waarin je hen dingen aanleert, opvoedt, begeleidt en coacht. En waarin je zoekt naar hun talenten. Op 30 juni, na een vol schooljaar, heb je een groep kinderen in klas waarvan je houdt – in al hun verscheidenheid – en die je vormde tot jongeren die waarde(n)vol in het leven willen staan. Onderwijzers zaaien, maar plukken er niet direct de vruchten van. Dat doet de maatschappij, wat soms onderschat wordt.”

“Blij ook dat ik mijn beroep altijd als een passie ervaren heb. Een job waarin ik me kon uitleven en waar ik waardering voor kreeg. Tijdens die veertig jaar hebben allerlei projecten mijn loopbaan gekleurd. Meewerken aan handboeken en educatie met de VRT, de provincie en de gemeenten – altijd netoverschrijdend – waren de kers op de taart. Ook toneelstukken schrijven voor kinderen en volwassenen vond ik zalig. De rode draad daarin was de kinderen meegeven dat waarden als solidariteit, verdraagzaamheid en milieubewustzijn levensbelangrijk zijn. Nogal wat mensen denken daar anders over in deze harde tijden, maar we zullen als wereld moeten leren samenleven, of we zullen niet meer leven! Uiteraard heeft het ontvangen van de allereerste Koningin Paolaprijs voor het Onderwijs in 1997 me een groot plezier gedaan.”

“Recent werd ik ook blij van de keuze van het stadsbestuur om in de dichte omgeving van onze school te kiezen voor een kwaliteitsvolle na- en voorschoolse kinderopvang door de aankoop van de gebouwen van de vroegere Aveve-winkel. Ik mag hopen dat het beleid na de verkiezingen daar tevens op andere wijken een prioriteit van maakt.”

School eigentijds kleur geven

“Ik ben evenwel ook bedroefd. Verdrietig dat het voorbij is en ik afscheid moet nemen van al die blije kinderen, fijne ouders en enthousiaste leerkrachten. Van het schoolbestuur van vbs De Revinze kreeg ik de kans om onze school te dragen op een eigenzinnige wijze en er eigentijds kleur aan te geven met een mix van traditie en nieuwe inzichten. Als autonome school konden we een uniek verhaal schrijven. Een basisschool moet heel dicht bij de plaatselijke gemeenschap staan en schaalvergroting lijkt mij niet altijd de goede oplossing. Daarover wil ik graag eens een boompje opzetten met het beleid.”

“Mijn waardering voor de leerkracht die elke dag het beste van zichzelf geeft, is heel groot. Net als mijn respect voor mensen zoals de nieuwe directeur Els Lingier, die leidende onderwijsfuncties opnemen. Want het is niet gemakkelijk om een school te leiden in deze tijden van besparingen en grote verwachtingen inzake onderwijs. Hopelijk wordt er in de toekomst vanuit de overheid gekozen voor extra uren kinderverzorging bij kleuters, assistent-leerkrachten in het basisonderwijs en zeker ook omkadering voor de directeur. Een directeur in het secundair onderwijs met 540 leerlingen – het aantal van onze school – heeft driemaal meer omkadering dan wij. En dan heb ik het nog niet over de materiële kant van de zaak. In 1978 maakte ik een eindwerk over de scholenbouw in Vlaanderen en Nederland. We hadden toen al meer eigentijdse, nieuwe scholen kunnen bouwen, maar dat is veel te weinig gebeurd. En dossiers rond scholenbouw vorderen erg langzaam.”

Geen politieke loopbaan

“Ik ben ook bezorgd. Vooreerst over de gemiste kansen op de wijk Don Bosco. Op het domein van het vroegere gemeenschapsonderwijs langs de Revinzestraat – viermaal zo groot als dat van onze school – hadden we samen een uniek onderwijsverhaal kunnen schrijven. Een verhaal dat de kinderen van de tweeduizend huizen van de lokale gemeenschap ten goede had kunnen komen. In het groen van Het Berenbos hadden we de kleuters en de eerste graad van het basisonderwijs kansen kunnen geven en in de lokalen van onze eigen school de tweede en derde graad. Maar helaas werd de grond privé verkocht. Kinderen en hun noden zijn op die momenten bijzaak.”

“Ik ben evenzo bezorgd over de keuzes die de overheid maakt voor onderwijs en opvoeding. En dit met alle respect voor de politici, want wijlen mijn vader Urbain is schepen van de stad geweest. Beleid voeren, is sowieso een zwaar beroep. Sommigen dachten dat ik ook een politieke loopbaan zou ambiëren, maar directeur zijn van een basisschool en aan politiek doen, gaan moeilijk samen. En als je 60 bent, is het te laat om de stap te zetten en verantwoordelijkheid te dragen die leidt tot slapeloze nachten.”

“Vanaf nu hoop ik nog lang en gezond als vrijwilliger te kunnen meewerken aan het onderwijs ook straks in mijn oude school plus aan ontwikkelingssamenwerking als voorzitter van de vzw Banglabari ten voordele van de mensen in Bangladesh. Ik wil ooit een boekje schrijven met als titel Onderwijs onder dezelfde hemel, waarin ik graag mijn visie op het onderwijs neerpen.”

“Voorts zal ik me wijden aan mijn kleinkinderen Suzie en Elise en reizen met mijn vrouw Marleen. Of met leerkrachten naar Bangladesh. Dat laatste kan ik iedereen aanbevelen. Dan pas gaan je ogen open en besef je dat – niettegenstaande al onze bezorgdheden en ontgoochelingen – we al bij al in een prachtige gemeenschap leven.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier