Slachtoffers en daders samen in dialoog in gevangenis Ieper

© Foto Kurt
Ilse Naudts

Anouk werd verkracht, Peter gecarjackt en Annemie’s broer werd vermoord. In de gevangenis van Ieper gingen ze met drie daders van misdrijven in dialoog, een primeur voor België. Het project ‘Achter de spiegel’ van de vzw Moderator laat slachtoffer en daders samen op zoek gaan naar de andere kant van het verhaal.

Bemiddelingsgesprekken tussen dader en slachtoffer zijn niet nieuw. “Jaarlijks doen we er in West-Vlaanderen zo’n 160”, zegt Davy Dhondt van de vzw Moderator. “Maar soms is een rechtstreeks gesprek tussen slachtoffer en dader niet haalbaar. Soms wil een van de partijen zo’n gesprek niet aangaan of is de dader bijvoorbeeld nog niet gevat. Dus kregen we het idee om slachtoffers en daders die niet bij hetzelfde misdrijf betrokken waren, samen te brengen. Het project Achter de spiegel is een primeur voor België.”

Voor ik deze groepsessies startte was iedereen die in de gevangenis zat slecht

“Ik durfde de confrontatie met mijn eigen dader nog niet aan“, zegt Anouk (21). “De verkrachting dateert nog maar van 1,5 jaar geleden. Het was al erg genoeg dat zijn vrienden mij op straat uitschelden voor ‘slet’ of ‘hoer’. Voor ik deze groepsessies startte was iedereen die in de gevangenis zat slecht. Door met daders van andere misdrijven te kunnen spreken, ben ik daar anders over gaan denken. Daders zijn mensen. Niet dat dat de feiten goed praat, maar het verhaal is niet altijd zwart-wit. Ik ben eindelijk zover dat ik zelfs een bemiddeling met mijn eigen dader overweeg. Ik sta nu sterker in mijn schoenen.”

Slachtoffers en daders samen in dialoog in gevangenis Ieper
© Foto Kurt

Frank* pleegde vijf maanden geleden een moord. “Ik begrijp nog altijd niet wat er toen gebeurd is, ik vind er geen excuses voor en ik voel me heel erg schuldig. Maar ik kan niets veranderen aan de feiten. Daarvoor is het te laat. Dus moet ik er voor mezelf mee leren omgaan. Dit project heeft daarbij geholpen, maar toch heb ik nog een lange weg te gaan. Ik heb in de groep mijn hele verhaal gedaan. Vanaf de eerste sessie voelde ik een groot vertrouwen. In de gevangenis kan je over zulke thema’s niet spreken. Het heeft mij geraakt dat mensen mij nog kunnen vertrouwen, zelfs nu ze weten wat ik gedaan heb. Ik kan mijn eigen schuld een plaats geven door de meningen van anderen.”

Als een dader van gewelddelicten zegt tegen een slachtoffer van zedenfeiten dat ze zelf geen schuld treft, dan heeft dat een grote impact op het slachtoffer

Ine Verboven en Els Gyvaert hebben de groepsgesprekken begeleid. (Foto KD)
Ine Verboven en Els Gyvaert hebben de groepsgesprekken begeleid. (Foto KD)© Foto Kurt

De vijf sessies van het project Achter de spiegel werden begeleid door Ine Verboven en Els Gevaert. “We kozen voor een evenwichtige groep van 3 daders en 3 slachtoffers”, zegt Ine. “Ik ben er nog altijd een beetje ondersteboven van hoe ver we met de groep geraakt zijn. Als een dader van gewelddelicten zegt tegen een slachtoffer van zedenfeiten dat ze zelf geen schuld treft, dan heeft dat een grote impact op het slachtoffer.”

Slachtoffers en daders samen in dialoog in gevangenis Ieper
© Foto Kurt

Peter, slachtoffer van een carjacking, kwam vijf keer van Brussel van Ieper voor de sessies. “Dit was meer dan therapie”, zegt hij. “Dit ging om mensen leren kennen. We hebben allemaal dingen meegemaakt die ons leven overhoop gooien. Door in dialoog te gaan ontdek je dat slachtoffer en dader heel verengende labels zijn. Wat ons overkomen is, is sowieso zinloos. Maar in deze groep hebben we wel iets zinvols kunnen creëren. “

Slachtoffers en daders samen in dialoog in gevangenis Ieper
© Foto Kurt

Bruno Debode, directeur van de gevangenis van Ieper, is enthousiast over het project. “Dit was een proefproject. Maar als het wordt voortgezet, dan teken ik er onmiddellijk weer op in. Als je de ervaringen van de deelnemers hoort, dan kan je niet anders dan voorstander zijn.”

*Frank is een fictieve naam.

Slachtoffers en daders samen in dialoog in gevangenis Ieper
© Foto Kurt

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier