Shaireen Aftab: “Mijn kinderen leerden me keuzes maken”

VDAB-woordvoerder Shaireen Aftab (35) is een pionier. Als Oostends meisje van allochtone origine mocht ze studeren, op kot zelfs. Ze was het eerste gemeenteraadslid met migratieachtergrond en hoewel haar ouders een plan hadden om haar uit te huwelijken aan een Pakistaan, trouwde ze toch met haar vriend Jan. “Ik ben mijn ouders dankbaar dat ze ons die kans gaven.”

Shaireen Aftab woont sinds twee jaar in Antwerpen, maar is nog regelmatig voor enkele dagen in Oostende. Bepakt en bezakt komt ze naar de Mercator gestapt, de zeven weken oude baby Adam in een draagzak op de buik. “Een rustig kindje hoor”, stelt Shaireen gerust, en we horen Adam het volgende anderhalf uur inderdaad maar eventjes, als hij honger heeft. Tot mama hem de borst geeft. En vervolgens gewoon doorgaat met het interview.

Een reis naar Pakistan met dit schip, zegt je dat nog iets?

“Zeker niet per schip, want dan ben je veel te lang onderweg. Als kind was ik heel veel in Pakistan, soms zelfs jaarlijks. Daarna ben ik er een jaar of zes niet geweest. Te druk met het werk, kinderen krijgen. Maar eerder dit jaar gingen we nog eens terug. Meera was mee, ik was zwanger van Adam. Het werd een heel fijn en warm weerzien. Het is geweldig je dochter te zien spelen op plaatsen waar je zelf ooit speelde. We gaan nog terug, maar het is niet dat we al onze pijlen op Pakistan richten. Daar is de wereld te groot en te interessant voor. En mijn thuis, dat blijft Oostende. Dat is my town, daar komt niets tussen.”

Waarom ben je verhuisd naar Antwerpen?

“Ik was zwanger en moest keuzes maken. Ik heb altijd in Brussel gewerkt. In Antwerpen ben ik dichter bij mijn werk en dicht bij de familie van mijn man, want we wilden wel familie in de buurt. Ik heb nu meer levenskwaliteit. Zo kan ik nu ontbijten met de kinderen, wat niet had gekund als ik elke dag van Oostende naar Brussel moest.”

Ben je soms bezig met de gedachte dat jij ook in Pakistan kon zijn opgegroeid?

“In mijn puberteit heeft dat gespeeld. Het is de fase van identiteitsvorming. Mijn ouders maakten bepalende keuzes waar ik geen vat op had. Waarom koos mijn vader expliciet voor Oostende, niet zomaar voor België? Waarom bleef hij niet in Engeland, waar hij studeerde? Mijn leven kon heel anders zijn geweest. Maar ik ben dankbaar dat we hier konden opgroeien en mochten studeren.”

Hebben je ouders je daarin gestimuleerd?

“Zeker mijn papa, die erg progressief denkt. Studeren, de politiek, een loopbaan uitbouwen… ‘Je moet dat doen!’ zei hij altijd. Dat was erg stereotiepdoorbrekend. Ik mocht als een van de eersten uit onze gemeenschap op kot. Heel cool. De gemeenschap zag me als voorbeeld. Mijn ouders hadden me wel liever een meer traditionele partnerkeuze zien maken. Het was niet makkelijk voor hen en niet zonder drama, maar ik ben blij dat ze mij toch in mijn keuze gevolgd hebben.”

Ze hadden je liever met een Pakistaan zien trouwen?

“Je familie zoekt een jongen in Pakistan met wie het kan matchen. Zo gebeurt het vaak in onze gemeenschap. Dat gaat niet over goede naam, wel over passende karakters en gelijklopende verwachtingen over een relatie. Het is ook een verbintenis tussen twee families, dat is meer dan twee mensen die op elkaar verliefd worden.”

Is dat uithuwelijken?

“Ja, maar het moet wel met instemming van beide zijn. Anders is er sprake van een gedwongen huwelijk. En dat is het uithuwelijken niet: je kan perfect weigeren. Maar de grens is dun, er komen heel wat sociale controle en loyauteitsconflicten bij kijken als je anders wil beslissen dan wat er van jou wordt verwacht. Hier was het vroeger ook zo, maar wij zijn er uitgegroeid. Dat is heel snel geëvolueerd. Ouders hebben een bepaalde droom voor hun kinderen. Mijn ouders wilden dat ik iemand vond die goed voor mij zorgde.”

“Ik voel me een spirituele moslima: waarden zijn belangrijker dan uiterlijke symbolen”

En daar ging jij niet in mee?

“Ik zag dat niet zitten. Met iemand die uit Pakistan komt, heb je 20 procent tradities gemeen, maar voor de overige 80 procent moet hij hier integreren. Met iemand die hier opgroeide, is het veel makkelijker om te matchen. Ik ken meisjes die perfect gelukkig uitgehuwelijkt zijn. Maar het moet een keuze blijven. In een relatie is het logisch dat er compromissen worden gesloten om samen een leven uit te bouwen. Het gaat vlotter als je er zelf voor kiest. En als ik zie hoe mijn ouders nu omgaan met mijn echtgenoot… Ik ben echt blij dat ze hem een kans hebben gegeven. En het valt reuze mee.”

Betaal je nog altijd lidgeld voor de moskee in de Romestraat?

“Dat doe ik nog, maar vanwege de emotionele band. Naast mijn broer had ik een zusje, die meer dan 30 jaar geleden is gestorven aan wiegendood. Er was toen geen gebedsplaats in Oostende. Er werd geld ingezameld om een moskee op te richten, waar de overgangsrituelen konden plaatsvinden. Dat is de reden waarom ik nog altijd steun, ik ben niet praktiserend. Ik voel me meer een spirituele moslima. Voor mij zijn waarden belangrijker dan uiterlijke symbolen.”

Volg je de Oostendse politiek nog?

“Ik ben niet meer betrokken, maar volg het nog heel hard. Politiek is voor mij altijd een middel geweest om mijn maatschappelijk engagement vorm te geven. Als woordvoerder van VDAB vandaag heeft dat engagement een andere uiting gekregen. Ik ben nu meer achter de schermen bezig met het publieke debat. Maar ik ben blij dat ik zo jong aan politiek heb kunnen doen. Het heeft ontnuchterend gewerkt. Je wil dingen veranderen, maar het gaat zo traag. De structuren zijn zo log. Als lid van de meerderheid heb je niet meteen de bevoegdheid om iets te doen. Je kan maar hier en daar bijschaven en je stem laten horen in bepaalde fora, maar daar blijft het bij.”

Was het tijdverlies?

“Dat niet. Ik heb veel geleerd en positieve dingen kunnen doen. Maar ik deed niet aan politiek om de politiek. Mijn engagement staat centraal. Het was een afscheid zonder pijn of verdriet. Ik sluit niet uit dat ik nog terugkeer naar de politiek, maar ik zeg ook niet dat ik het zeker zal doen.”

Jij was in Oostende het eerste raadslid met een migratie-achtergrond. Iets bijzonders?

“Dat was toch iets speciaals en zelfs in drievoud, want ik was ook vrouw én heel jong. Het heeft voor een kentering gezorgd in het denken, zowel bij de allochtone als de autochtone gemeenschap in Oostende. Toen ik in de politiek stapte, hebben er mensen letterlijk aan mijn vader gezegd dat dat iets voor een jongen was. Vandaag staan er op zowat alle lijsten mensen met een migratieachtergrond. Dat wordt niet meer in vraag gesteld. Doordat ik ben opgekomen, is het bewustzijn gegroeid dat politiek ook iets is voor mensen met een migratieachtergrond.”

“Toen ik in de politiek stapte, zeiden mensen letterlijk aan mijn vader dat dat iets voor een jongen was”

Hoe bevalt je de job van VDAB-woordvoerder?

“Het is drukke en veeleisende job. Je moet stressbestendig en flexibel zijn. Maar ik leer veel bij. Je moet zorgen dat je mee bent met het nieuws en beschikbaar zijn, ook als de journalisten je bellen in het weekend.”

Wat is de belangrijkste boodschap die jij als woordvoerder wil brengen?

“We moeten de platgetreden paden durven verlaten. Mensen zijn heel traditioneel in het maken van keuzes. Het begint al bij de studiekeuze, die is dikwijls heel traditioneel. Maar ook bij het solliciteren en het aanwerven denken zowel werknemers als werkgevers erg traditioneel. De belangrijkste vragen zijn eigenlijk: wat doe je graag? Waar ben je goed in? Het zal nodig zijn, want de arbeidsmarkt staat in brand. Ik ben zelf al aan mijn vierde job toe. Durf van job veranderen als de opportuniteiten zich aanbieden en doe dat in functie van je eigen talenten en vaardigheden.”

Ben jij een ander mens geworden door kinderen te hebben?

“Er is een leven voor en na de kinderen. Voor ik kinderen had, kon alles. De sky was the limit. Wij hebben getwijfeld over kinderen, want alle redenen die ik kon bedenken om er te krijgen, waren erg egoïstisch. De vraag is ook met wie je kinderen wil, want die stap is belangrijker dan trouwen. Kinderen binden je voor het leven, een huwelijk niet echt. Maar ik zag het zitten met mijn echtgenoot en het is een geweldige ervaring. We zijn heel gelukkig met onze beide kinderen. Je leert een andere ik kennen. Ik ben gevoeliger geworden en geduldiger. En ik heb leren loslaten. Mijn kinderen leerden me keuzes maken.”

Heb je soms heimwee naar de tijd voor de kinderen?

“Dat gebeurt. De studententijd, het begin van onze relatie… Dat was ook tof. Eens met vrienden op café na het werk? Dat kan vandaag niet meer zo spontaan. Je moet meer plannen en organiseren. We spreken nu op zondagnamiddag af, de kindjes erbij. Maar op een gegeven moment krijg je je leven terug.” (lacht)