Overal ‘Eigen Kweek’: in elke gemeente minstens één drugsplantage opgerold

Jos en Steven Welvaert in hun cannabisplantage. (Foto VRT) © © VRT
Olivier Neese
Olivier Neese Editieredacteur Brugsch Handelsblad Brugge - Torhout

De avonturen van Jos Welvaert en co in de tv-serie ‘Eigen Kweek’ staan veel dichter bij u dan u mogelijk denkt. De voorbije drie jaar rolde de politie 289 cannabisplantages op in West-Vlaanderen, in elke West-Vlaamse gemeente minstens één. Dat blijkt uit cijfers die N-VA-Kamerlid Koenraad Degroote opvroeg bij minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon. “Zelfs in mijn eigen Dentergem hebben we ervan…”

Deze reportage is het hoofdartikel van ons dossier ‘Cannabis in West-Vlaanderen’.

Elke week rolt de politie in West-Vlaanderen gemiddeld twee drugsplantages op. Het is een van de meest opvallende conclusies uit de ‘hallucinante’ cijfers die Koenraad Degroote (N-VA) opvroeg bij minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA). In 2016 ontdekte de politie in onze provincie 102 plantages, het jaar ervoor 104. Dat zijn er opmerkelijk meer dan in 2014, toen er 83 opgerold werden. Samen zijn dat 289 plantages in drie jaar tijd, of twee per week. Veel, maar nog niets in vergelijking met Antwerpen (662), Limburg (620), Vlaams-Brabant (526) en Oost-Vlaanderen (434). “De illegale kweek van drugs is in België nagenoeg exclusief beperkt tot cannabis”, aldus minister Jambon.

Van 517 van de 589 Belgische gemeenten zijn cijfers voorhanden. In die gemeenten werden de voorbije drie jaar 3.533 plantages ontdekt: 2.531 in Vlaanderen en 1.002 in Wallonië. Dat zijn er gemiddeld drie per dag. “Het is zeer gemakkelijk om een eigen plantage op te zetten”, klinkt het in het milieu. “Met materiaal uit een doe-het-zelfzaak kan je meteen een kweek opstarten. Op internet kan je zelfs kant-en-klare kweektenten kopen, zogezegd voor groenten… Een gram cannabis levert tussen de 5 en 10 euro op, afhankelijk van de kwaliteit. En als teler kun je vijf keer per jaar oogsten.”

Vaak per toeval

Nog opvallend: in élke West-Vlaamse gemeente werd de afgelopen drie jaar minstens één cannabisplantage ontdekt. “Zelfs in mijn eigen Dentergem hebben we ervan”, zegt Koenraad Degroote, die er burgemeester is. “De problematiek zit overal, al scoren de grootste en dichtstbevolkte centrumsteden natuurlijk hoger.” In West-Vlaanderen spant Kortrijk de kroon met 27 opgerolde plantages, gevolgd door Brugge (19), Oostende (14), Izegem (12), Blankenberge en Roeselare (elk 10). “We moeten drugs uitroeien, tot de wortel”, gaat Degroote verder. “Met N-VA pleiten we voor een nultolerantie, zeker omdat heel wat criminaliteit gelinkt kan worden aan druggebruik. We zouden nog meer plantages moeten kunnen opsporen door de handen in elkaar te slaan. Als een nutsmaatschappij een opmerkelijke verhoging van water- of elektriciteitsverbruik vaststelt, zou ze dat aan de politie moeten laten weten.”

“Op internet kun je kant-en-klare kweektenten kopen, zogezegd voor groenten…”

De methodes die de politie vandaag gebruikt om plantages op te sporen, worden officieel niet bekendgemaakt. Volgens insiders start een onderzoek op lokaal niveau vaak na klachten van buurtbewoners over een indringende geur of verdachte voertuigen. Even vaak wordt een plantage toevallig ontdekt: bij een huiszoeking in een totaal ander dossier of wanneer de brandweer moet uitrukken voor een brand nadat de geknutselde plantage oververhit raakte of er een kortsluiting optrad. In Menen werden enkele jaren geleden 250 plantjes ontdekt nadat een waterleiding het had begeven en het water in beken via de voordeur op straat stroomde. Toen de bezorgde buren de wijkagent optrommelden, werd per toeval een verborgen drugshol ontdekt…

Wettelijk zijn het bezit en gebruik van illegale cannabis als medicijn is het uiteraard wel toegelaten verboden. Voor meerderjarigen is er wel een gedoogbeleid voor het bezit voor persoonlijk gebruik: maximum 3 gram of één vrouwelijke plant. Dan kan de politie een vereenvoudigd proces-verbaal opstellen. Bij grotere hoeveelheden, verzwarende omstandigheden of overlast wordt wel een volwaardig pv opgemaakt. Wie dan gevat wordt, riskeert een boete tussen 120 euro en 800.000 euro. Voor zware feiten kan er ook een gevangenisstraf tot één jaar bijkomen. Heel vaak krijgen kleine garnalen de kans om een vervangende werkstraf uit te voeren.

Plantages met 1 plantje

“De stijging in West-Vlaanderen komt door het doortastende optreden van politie en justitie“, reageert procureur Karlien Ververken. “Cannabisplantage is trouwens een heel ruim begrip. Naast professioneel uitgeruste locaties wordt ook één plant voor eigen gebruik als een plantage gezien. In 2016 werden in Kortrijk en Brugge nagenoeg hetzelfde aantal plantages opgerold. In de meerderheid van de gevallen waren het druggebruikers met microplantages: een aantal planten voor eigen gebruik. In het algemeen merken we in West-Vlaanderen geen opvallende stijging van het aantal professionele kwekerijen. In onze strijd tegen cannabis hebben we hier vooral te maken met invoer uit het buitenland.”

 Overal 'Eigen Kweek': in elke gemeente minstens één drugsplantage opgerold