Oostkampenaar Remi stal de sabel van de Duitse Ortskommandant Hicke

Remi Van Ryckeghem met het zwaard van kapitein Hicke die toen in Villa les Aubépines, het huidige Beukenpark, verbleef. © Wim Deneweth
Redactie KW

Remi Van Ryckeghem overleed in 2010 op bijna 101-jarige leeftijd. Hij werkte tot aan zijn pensioen als loodgieter en was ook vrijwilliger bij de brandweer. Remi woonde nog altijd thuis met de hulp van zijn kinderen Huguette, Eric en Marie-Rose. Pas op hoge leeftijd heeft hij zich ‘bevrijd’ van het verhaal dat hij al heel zijn leven met zich meedroeg: de diefstal van de sabel van de Duitse kapitein Hicke.

“Dit is een une petite histoire uit de Groote Oorlog”, vertelt Eric, de zoon van Remi. “Plaats van het gebeuren: Villa les Aubépines en het bijhorende park, nu beter bekend als het Beukenpark in de Kapellestraat in Oostkamp. In de hoofdrol mijn vader Remi Van Ryckeghem die in 1918 negen jaar oud is.”

Ondergedoken

“Mijn grootvader Gustaaf, de vader van Remi, was kasseilegger en heeft zich vrijgeloot van legerdienst. Zijn echtgenote Zenobie was kamermeisje in de Villa les Aubépines die in 1918 de verblijfplaats was van Ortskommandant kapitein Hicke die er een luxueus leventje leidde. Zijn tante werkte er in de keuken en zijn nonkel was er tuinier/koetsier. Het gezin woonde in wat nu de Dalevijverstraat heet en had een moestuin die aan het Beukenpark grensde. De kleine Remi was dus vaak aanwezig in het park zonder dat dit veel mocht opvallen. Hij kende er dus goed zijn weg.”

“Uiteraard was het personeel hoofdverdachte van de diefstal, want van een kind verwachtte men toch zoiets niet”

“Naarmate de oorlog bleef aanslepen, werd Gustaaf opgeëist om als kasseilegger voor ‘den Duits’ te werken. In eerste instantie was dat ver van het front maar stilaan ook dichterbij het front. Omwille van het gevaar en de slechte leefomstandigheden besliste hij om niet meer terug te gaan. Dit had wel tot gevolg dat hij zich voortdurend moest verbergen en ondergedoken leven. Onder meer in de serres van het park of in de kippenhokken tot zelfs in uitgegraven putten. Remi moest er dan voor zorgen dat Gustaaf te eten kreeg. Het contrast tussen de luxe van de Ortskommandant, zijn eigen honger en de situatie van zijn vader maakte Remi opstandig.”

Loodgieter

“Kapitein Hicke had de gewoonte om na het middageten op het terras een koffie te drinken en daarna een siësta te nemen. Op zekere dag liet hij zijn sabel achter op het terras, Remi nam het weg en verstopte het in het dakgebinte van de remise het koetshuis, de huidige Openbare Bibliotheek. Uiteraard was het personeel hoofdverdachte van de diefstal, want van een kind verwachtte men toch zoiets niet. Na vele ondervragingen en huiszoekingen werd echter niets belastend gevonden en werd uiteindelijk de ordonnans van Hicke gestraft”, aldus Eric.

Eric Van Ryckeghem en dochter bij zwaarden uit de Eerste Wereldoorlog tijdens de tentoonstelling in de Sint-Janskerk in Hertsberge.
Eric Van Ryckeghem en dochter bij zwaarden uit de Eerste Wereldoorlog tijdens de tentoonstelling in de Sint-Janskerk in Hertsberge.© PH

“Na de oorlog bleef de sabel nog vele jaren boven de remise verborgen. Remi werd intussen knecht bij een plaatselijke loodgieter en toevallig kreeg die loodgieter de opdracht om de goten en afvoerbuizen van de remise te vernieuwen. Bij het wegbrengen van de oude afvoerbuizen kon Remi de sabel buiten smokkelen. Het bleef nog vele jaren goed verborgen en zorgde er in de Tweede Wereldoorlog nog voor, dat men veel schrik had dat het alsnog zou worden gevonden.”

Heemkring

“Deze petite histoire bleef heel veel jaren zelfs voor de kinderen van Remi verzwegen. Pas nadat Remi als een van de oudste Oostkampenaars werd geconsulteerd door Wim Deneweth van de Oostkampse heemkring HKO, die opzoekingen deed in verband met WO I, kwam het verhaal naar boven”, vertelt Eric. (PH)

Het boek over de Eerste Wereldoorlog in Oostkamp en Hertsberge van Wim Deneweth is nog altijd verkrijgbaar in de boekhandel en bij HKO.