Nieuwe Visartsluis is zegen voor haven maar ramp voor bewoners stationswijk

De beslissing van de Vlaamse regering om de nieuwe zeesluis op de plaats van de Visartsluis in Zeebrugge te bouwen, zorgt voor verdeelde reacties. Het havenbestuur is vooral blij dat er eindelijk een beslissing genomen is, maar de bewoners van de stationswijk reageren zwaar aangeslagen. De actiegroep Zeebrugge Onder Druk wil beroep aantekenen bij de Raad van State.

Als laatste belangrijke beslissing voor de verkiezingen van 26 mei keurde de Vlaamse regering de plannen goed om in Zeebrugge een nieuwe zeesluis te bouwen. Vlaanderen zal 1 miljard euro investeren in dit project. De oude Visartsluis in de stationswijk werd weerhouden als locatie, maar de Vlaamse Regering zal flankerende maatregelen nemen om de impact van de werken te milderen.

Bezwaarschriften

Volgens minister Ben Weyts (N-VA) werd rekening gehouden met de 750 bezwaarschriften van lokale bewoners. “Er komen extra garanties tegen het risico op schade aan omliggende woningen en we zetten samen met het stadsbestuur en het havenbedrijf een participatieproces op, specifiek gericht op de leefbaarheid van de omgeving.”

Onteigeningen

“We voorzien een uitgebreid actieprogramma met milderende maatregelen”, vervolgt Ben Weyts. “We besteden bijzondere aandacht aan de bewoners en bedrijven die voor de bouw van de nieuwe sluis onteigend moeten worden, maar we hebben ook oog voor de andere omwonenden. Net daarom duiden we de provinciegouverneur aan om het traject permanent te begeleiden, zodat iedereen rechtstreeks betrokken wordt bij de uitvoering van de werken en de begeleidende maatregelen op vlak van bijvoorbeeld geluidsoverlast en uitstoot.”

Minister-president Geert Bourgeois (N-VA) noemt deze beslissing levensnoodzakelijk voor de haven van Zeebrugge, die uitgegroeid is tot een belangrijke motor voor de West-Vlaamse economie. “De haven zorgt voor meer dan 10.000 directe én 10.000 indirecte jobs en in de bedrijvenzone zijn ongeveer 400 bedrijven actief. Met de bouw van een tweede toegang tot de achterhaven is de toekomst van Zeebrugge verzekerd. De Visartsluis uit 1907 voldoet niet aan de noden van de moderne scheepvaart.”

Tunnel onder sluis

Marc Adriansens, voorzitter van APZI-Voka West-Vlaanderen, dat de belangen van de ondernemers in de haven verdedigt, is blij dat de Vlaamse regering na 15 jaar eindelijk een beslissing genomen heeft.

“Het verheugt ons dat de regering werk wil maken van een echte begeleiding van de getroffen burgers en bedrijven. Voor het welslagen van het project zijn de aspecten leefbaarheid en aanspreekbaarheid cruciaal. Onder de sluis zal een tunnel gebouwd worden om het zware havenverkeer te scheiden van het lokale verkeer. Met de nieuwe sluis krijgen we de garantie op verdere economische groei en extra tewerkstelling, hopelijk starten de werken uiterlijk in 2021. Momenteel is de achterhaven enkel bereikbaar via de Vandammesluis, die steeds meer mankementen vertoont. Dit maakt de haven van Zeebrugge kwetsbaar.”

Beroep

Deze woorden maken weinig indruk bij juriste Nancy Van Hee, mede-initiatiefnemer van de actiegroep Zeebrugge Onder Druk (ZOD). Want de werken aan de nieuwe zeesluis, met een lengte van 427 meter, een breedte van 55 meter en een diepte van 18,5 meter, zullen jaren aanslepen. Nancy Vanhee: “Binnen de 30 dagen moet de Raad van State advies geven over deze regeringsbeslissing. Nadien krijgen de omwonenden 60 dagen de tijd om beroep aan te tekenen. Dat zal ons actiecomité zeker doen. Er zijn genoeg juridische argumenten. Het milieu-effectenrapport hangt met haken en ogen aan elkaar, net als de kosten-batenanalyse. Dit project mist redelijkheid.”

Hugo D’Hoedt, bestuurder van de scheepswerf Gardec in de Boomkorstraat, bevestigt dat zijn bedrijf met 80 werknemers zal onteigend worden en dus op zoek moet naar een andere locatie. “We vinden wel een oplossing voor onze firma. Maar voor de plaatselijke bewoners is dit een misdadige beslissing van de Vlaamse regering. Meer wil ik hierover niet over kwijt.”

Te koop

Opvallend is dat nu al tal van woningen in de kapitein Fryattstraat en de Kustlaan de onteigeningszone te koop staan.

Ocean Gate Logistics, het expeditiebedrijf van Hendrik Vermeulen, voorzitter van Unizo Brugge, huist langs de Kustlaan. “We bevinden ons net drie huizen buiten de onteigeningszone, maar wel in de werfzone. Tijdens de werken zullen we de vensters best niet openzetten”, aldus deze bedrijfsleider. In naam van Unizo heeft hij al contact genomen met de projectleider om meer te weten over de net aangekondigde extra flankerende maatregelen.

“Het spreekt voor zich dat de dorpskern, de oude vismijnsite en de stationswijk toegankelijk moeten blijven tijdens de werken. Met Unizo willen we een open communicatielijn met de projectleiding, zodat we samen kunnen waken over de mobiliteit tijdens de werken. De lokale handel en kmo’s moeten ten allen tijde bereikbaar blijven. Het is jammer dat de overheid in de beginfase van dit project te weinig aandacht besteed heeft aan flankerende maatregelen. Verandering zorgt voor weerstand, maar als je de bedrijven en inwoners een gepast of zelfs beter alternatief kan aanbieden, kan je een draagvlak creëren en dit project ombuigen in een positief verhaal. Als de overheid voordien een studie gemaakt had over de begeleidende maatregelen en die gecommuniceerd had, zouden er wellicht minder bezwaarschriften ingediend zijn.”

Ik geloof niet in doemscenario’s. Zeebrugge zal niet verzinken

“Ik ga niet akkoord met de doemscenario’s die je hier hoort”, vervolgt Vermeulen. “Zeebrugge zal helemaal niet verzinken! De broodnodige, nieuwe zeesluis moet aangegrepen worden om een nieuw Zeebrugge te maken. Dit project kan dus opportuniteiten bieden voor zowel inwoners als bedrijven. Kijk naar het ABC-gebouw, dat de Rederskaai meteen een heel nieuw elan geeft. Laten we vooral positief blijven.”

Niet wanhopen

“Wie onteigend wordt, moet niet wanhopen”, besluit de ondernemer. “Dat gebeurt altijd via een marktconforme prijs. Als je je verouderd huis kunt inruilen voor een nieuwe woning in Zeebrugge, zou ik persoonlijk niet twijfelen. De overheid moet de mogelijkheid bekijken om op een andere plek in Zeebrugge een nieuwe woonzone én een nieuwe ambachtelijke zone te creëren. Maar waar? Verhuizen we de voetbalterreinen om plaats te maken voor een nieuwe woonwijk? Als er een alternatief bestaat, zie ik geen probleem om met mijn bedrijf te verhuizen. Zolang het maar binnen Zeebrugge blijft.”

“SPECIAAL VERHUISD VOOR MIJN WERK”

De verslagenheid is groot bij de inwoners van de stationswijk. Havenarbeider Cedric Coppejans verhuisde drie jaar geleden pas naar Zeebrugge, om dichter bij zijn werk te wonen.

Cedric Coppejans (28) verhuisde met zijn jonge vrouw Daphne en hun dochtertje Emma van Sint-Michiels naar de Genuastraat, in de Zeebrugse stationswijk. “Ik wilde dichter bij mijn werk wonen en wist toen nog niet dat er plannen waren voor een nieuwe zeesluis”, zucht hij. “Die plannen raakten pas bekend toen ik hier amper een paar maanden woonde. Ondertussen is ons huis al gevoelig in waarde gedaald. We liggen pal in de werfzone. Ik heb al gehoord dat mijn groententuintje als opslagplaats zal gebruikt worden tijdens de werken…”

Maar Cedric en Daphne zijn niet als enigen getroffen. Ghislaine Dusoir (82) uit de Azorenstraat laakt het gebrek aan informatie. “Ik weet niet eens of mijn huis onteigend zal worden”, foetert ze. “Ik woon hier al sinds 1972. Verhuizen zal mij dus zwaar vallen.”

In de Kapitein Fryattstraat, met zicht op de Visartsluis, opent Marguerite met enige argwaan haar voordeur, wanneer we aanbellen. “Zet mijn familienaam niet in de gazet! Ik ben 78 jaar oud en woon hier 48 jaar. Waar moet ik nog naartoe, als mijn huis platgegooid wordt?” Ook bij Nathalie Luypaert, die met haar gezin al zeven jaar een flat huurt in diezelfde straat, heerst onzekerheid. “De huisbaas heeft het huurcontract in elk geval nog niet opgezegd. ‘t Is ook triestig voor onze buurvrouw, een Limburgse, die net haar tweede verblijf in Zeebrugge volledig gerenoveerd heeft.” (SVK)