Koffie branden én drinken is hip

Viva Sara van de familie Deprez heeft ook speciaalzaken in o.a. Brugge en Kortrijk. ) © Foto's EG
Jan Gheysen
Jan Gheysen Opiniërend hoofdredacteur

We verhandelen er meer en we zorgen ervoor dat er meer zaken zijn waar we de koffie kunnen drinken. Koffie is hip en bij ons is dat niet anders dan in de rest van Vlaanderen. Dat heeft het economisch magazine West-Vlaanderen Werkt vastgesteld. In het themanummer over koffie dat van de week verschijnt worden de 23 West-Vlaamse koffiebranderijen in kaart gebracht. Dat zijn er meer dan enkele jaren geleden, maar toch nog altijd minder dan eind vorige eeuw.

Onze provincie telt nog 23 lokale onafhankelijke koffiebranderijen, haalde West-Vlaanderen Werkt uit het onderzoek. De meeste branderijen zijn te vinden in het noorden en in het zuiden van de provincie. Roeselare telt met vier branderijen de grootste concentratie. Het zijn stuk voor stuk bedrijven met een geschiedenis die verder gaat dan een halve eeuw en het zijn ook een voor een familiebedrijven.

Begin de jaren 90 telde onze provincie zeker nog zo’n 30 branderijen. Daarna liep het tot vier jaar geleden terug, naar 20. Vandaag zijn er intussen al weer 23, de nieuwe branderijen zijn vooral in de Westhoek terug te vinden.

De branderijen zijn doorgaans kleinschalig, ging West-Vlaanderen Werkt na. Geen enkele speler telt meer dan tien werknemers en ook de omzet is beperkt. De 23 West-Vlaamse branderijen maken een gezamenlijke jaaromzet van 15 miljoen euro. Het gaat om de verwerking en verhandeling van pakweg 800.000 kilo koffie per jaar. Dat is, volgens het magazine, amper 2 procent van de Belgische koffieconsumptie.

Smaakverschillen

De 23 branderijen zorgen ervoor dat ze onderling niet inwisselbaar zijn. Er zijn sterke verschillen in… smaak. Die smaakverschillen hebben zelfs met de regio’s te maken waar ze hun koffie leveren. In het magazine getuigt Kristof Duthoo van koffiebranderij Carantos in Blankenberge daarover: “De smaakverschillen hebben een toeristische dimensie”, zegt hij. “Aan de Westkust, waar nogal wat Franse toeristen neerstrijken, vragen onze horecaklanten om donkergebrande koffie. Terwijl De Haan bijvoorbeeld, waar veel Duitsers verblijven, kiest voor een lichtgebrande, milde smaak.”

Koffie branden én drinken is hip

Het verschil tussen West-Vlaamse en internationale koffiemerken zit ‘m vooral in het productieproces. Bij ons is dat ambachtelijker waardoor bijvoorbeeld de roostering van de koffie trager verloopt.

De koffiebranderijen realiseren de laatste vijf jaar een omzetgroei van bijna 20 procent. De drie grootste branderijen zijn Carantos in Blankenberge, Viva Sara uit Vichte en Grootmoeders Koffie in Gullegem. De belangrijkste afzetmarkt voor onze branderijen is die van de horeca. In de meeste gevallen in eigen streek.

Koffie Queen

En ook daar, in de koffiespeciaalzaken, steekt er groei. Onze provincie telt er een 60-tal. Tien jaar geleden waren er dat nog maar 30. Eén derde ervan is te vinden in… Brugge. De overige zijn in de andere grotere West-Vlaamse steden terug te vinden: Oostende telt 14 koffiespeciaalzaken, Kortrijk heeft er 13, Roeselare een zestal en in Ieper zijn koffiebars ook al opmars: er zijn er zo’n vijf intussen. Niet alle koffiebars hebben een barista in dienst: dat is een specialist in het koffiezetten.

Om een creatief alternatief zitten West-Vlaamse koffieondernemers niet verlegen. Bert Buyse heeft een koffietruck waarmee hij aan bedrijfspoorten, scholen of aan het station gaat staan. Koffie Queen uit Kortrijk was trouwens een van de eerste ‘mobiele koffiemakers’ die vanuit een VW-busje koffie serveren op festivals en feesten.

Handel op grote schaal

Op koffievlak voltrekt zich nog een andere evolutie in onze provincie: die van de koffiehandel. Dertig jaar geleden was de internationale koffiehandel totaal afwezig in onze provincie. Maar sinds kort zijn twee grote tradingbedrijven op internationale schaal aan het handelen: Supremo en Briz Coffee.

In Zeebrugge staat overigens sinds acht jaar een van de modernste volautomatische koffiemagazijnen ter wereld. Seabridge is dat, een logistiek koffiebedrijf dat over de hele wereld klanten telt- bijna 500 – en dat hen bijna 300 variëteiten aanbiedt, geleverd vanuit meer dan 30 landen. Het moderne koffiemagazijn Seabridge is van een Antwerpse onderneming. De handel in koffie concentreerde zich trouwens lange tijd in de Antwerpse haven.

Koffiehandelaar Supremo realiseert een omzet van 67 miljoen euro of zo’n 35.000 ton groene koffie. Een andere groeier in de branche is Briz Coffee op de Pottelberg in Kortrijk. Dat is ook een groothandel in groene koffie.

Het themanummer Koffie van West-Vlaanderen Werkt is te krijgen in het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis op het Jan Van Eyckplein 2 in Brugge. Of via www.westvlaanderenwerkt.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier