Dertiende boek leidt tot unieke vondst

Op 9 september komt het boek ‘Op en Rond de Pottelberg, een wijk van mensen’ uit. Het boek van hoofdauteur Johan Mattelaer en gastauteurs Bernard Pauwels en Filip Decock, schetst en illustreert het verhaal van de wijk door de eeuwen heen. “De voorbereiding leidde zelfs tot de vondst van een verloren Mariabeeld”, glundert Johan.

Johan Mattelaer (80), geboren en getogen Kortrijkzaan en uroloog op rust, is niet aan zijn proefstuk toe wat schrijven betreft. Met dit boek is hij aan zijn dertiende toe. “Het getal 13 brengt geluk“, lacht hij. Johan doorliep het Sint-Amandscollege in Kortrijk en de universiteit in Leuven. Hij genoot vier jaar opleiding chirurgie in Brugge en drie jaar urologie in onder meer Oostenrijk, Duitsland en Frankrijk. Van 1969 tot 2003 was hij als uroloog beroepshalve verbonden aan het Hospitaal Kortrijk, de Kliniek Sint-Maarten en AZ Groeninge. Hij schreef daar trouwens het boek over ‘Van Hospitaal tot AZ Groeninge, de geschiedenis van de ziekenzorg te Kortrijk’. “Ik ben altijd nauw verbonden geweest met ziekenzorg en de klinieken in Kortrijk. Ik nam alles steeds ter harte”, gaat Johan verder. Op 9 september komt zijn nieuwste boek uit: ‘Op en Rond de Pottelberg, een wijk van mensen’. Johan coördineerde het geheel en schreef het hoofdaandeel. Stadsambtenaar Filip Decock en Bernard Pauwels van Musea Kortrijk schreven elk enkele hoofdstukken.

In je boek staat een opmerkelijk verhaal over een ‘verloren’ Mariabeeld. Vertel eens.

“Het boek is gegroeid door zelf op stap te gaan, gebouwen en geschriften te onderzoeken en dingen te ontdekken. Het zaadje dat toen onbewust werd geplant is nu groot geworden. Bij teksten over de Pottelberg kom je automatisch terecht bij de Putkapel, waar het Mariabeeld Onze-Lieve-Vrouwe-Ten-Putte staat. Ik ontdekte dat dit niet het originele beeld was. In 1990 liet Zuster Angeline van Stella Maris het beeld uit voorzorg verwijderen omdat er in de verouderde Putkapel gemakkelijk een diefstal kon gepleegd worden. Ik geef zuster Angeline gelijk dat ze het beeld liet verdwijnen. De kapel was inderdaad verouderd.De zuster liet een kopie maken om in de plaats te zetten. Die kopie kostte toen 300.000 Belgische frank, een aanzienlijke som in die tijd. Ik ben toen op zoek gegaan naar de zusters die in 2015 Stella Maris volledig hadden verlaten en ik kwam terecht bij de Zusters van het Geloof in Tielt. Het beeld stond er op de zolder. Het was nog in zeer goede staat, maar de originele eik van het beeld was bedekt geweest met drie lagen witte verf. Men heeft het gerestaureerd en daarbij werd het gezichtje van het kindje Jezus een beetje beschadigd. De zusters beloofden een beetje beschaamd dat ze het wilden terugbezorgen aan de stad Kortrijk. Was het wroeging? Ik weet het niet. Hoe dan ook, het mocht zeker niet op die zolder blijven staan: dat moest terug naar het Kortrijkse patrimonium.”

Vanwaar komt het idee om dit boek te schrijven?

“De insteek komt van Tom Vermeir, teamcoördinator van De Korf, het voormalige Stella Maris. Naar aanleiding van de nakende Open Monumentendag creëerde hij een uniek samenwerkingsverband met een aantal andere onderwijs-, zorg- en welzijnsvoorzieningen zoals Damiaanschool, Athena campus Ter Bruyninge en campus Pottelberg, MPI De Pottelberg en wzc Pottelberg. Ook met de firma Van Marcke, kasteel Hoog Mosscher, de buurtbewoners en de stad Kortrijk met Erfgoedcel en Kortrijkse Musea. Op 9 september zetten ze allemaal eenmalig de deuren open. Tom zag Bernard, Filip en ikzelf bezig tijdens een lezing over de oude kapel van Stella Maris en vroeg mij een brochure te maken. Het is uiteindelijk een boek geworden van 144 bladzijden.” (lacht)

Dat is veel. Hoe komt dat?

“Men zegt wel eens ‘Goh… dé Pottelberg’ en daar blijft het bij. De Pottelberg is veel meer dan dat. Denk maar aan de Zusters Verrue die aan de basis liggen van Stella Maris, Kunstwerkstede De Coene met hun Expopaviljoen, firma Van Marcke, de beroemde pannenfabrieken die pannen maakten met de Kortrijkse kleigrond: het verhaal daarachter alleen al is het vertellen waard. De Putkapel, de Bloedkapel, de kazerne waar veel soldaten gelegerd waren, hoeven, heerlijkheden, tuinen… Op de Pottelberg loopt zoveel ineen en door elkaar. Dat alles samen is dus de moeite waard om erover te vertellen en te schrijven. De wijk Pottelberg is ook in verandering met veel bijkomende inwoners. Dat is goed. De wijk was in opgang tot aan de bombardementen van 1944. Sindsdien is de wijk in wederopstanding. Ik meen te weten dat de stad op lange termijn grote en grootse plannen heeft met de site De Coene. Dat is dus veelbelovend voor de toekomst.”

(PVH)