Archeologisch onderzoek op nieuwe verkaveling in Lichtervelde

Tussen de Leysafortstraat en de Processieweg komen straks 44 nieuwe woningen. Op de verkaveling vindt voorafgaand aan de bouwwerkzaamheden een archeologisch onderzoek plaats. Dit dient om de aanwezige restanten uit het verleden te documenteren. Volgend op een verkennend proefsleuvenonderzoek graven de archeologen sporen op van een landelijke nederzetting uit de middeleeuwen.

Archeoloog Willem Hantson van de onroerend erfgoeddienst RADAR gaf op donderdag en vrijdag rondleidingen van 40 minuten op de archeologische site. “Voorafgaand aan de bouwwerkzaamheden moet de bouwheer een archeologienota laten opstellen. Daarvoor is er een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd in het voorbije najaar. Tijdens dat onderzoek zijn restanten van een middeleeuwse nederzetting aan het licht gekomen en deze hebben geleid tot de opgraving die nu gaande is.”

“Het feit dat zo’n proefsleuvenonderzoek moet uitgevoerd worden, zit al een aantal jaren in de wetgeving. Sinds 2005 wordt dat ook toegepast, maar sinds 2016 is er een nieuwe wetgeving ingevoerd, dat aan elke bouwvergunning van een bepaalde oppervlakte een archeologienota moet worden toegevoegd. Deze kan dan vergezeld worden van een proefsleuvenonderzoek om uit te maken of er al dan niet iets in de grond zit. Zo weet de bouwheer bij het indienen van zijn vergunning wat hem eventueel te wachten staat. Dat creëert meer duidelijkheid. Alles zit tegenwoordig in duidelijke regels vervat en er is een stramien dat gevolgd moet worden. De bouwheer kan alles beter plannen en archeologen hebben voldoende tijd om alles te registreren.”

De huidige archeologische opgravingen zouden nog tot begin maart in beslag nemen. “In totaal was voorzien om 25 dagen op te graven, vijf volle werkweken dus. Weerverlet is daarin niet mee gerekend. We konden enkele dagen niet opgraven door de sneeuw. Die dagen komen er nadien nog bij. Na deze week volgen nog twee weken met de dagen die er nog bijkomen door het weerverlet. Op het moment dat de erkende archeoloog op het terrein zegt dat ze alle info hebben en het onderzoek konden afronden zoals het hoort, kan hij het terrein vrijgeven voor de bouwheer. Na de opgravingen gaan de archeologen aan de slag met alle verzamelde gegevens en daar stellen ze dan een rapport van op.”

“Op de verkaveling tussen de Leysafortstraat en Processieweg zijn naast een heleboel grachten en greppels – die wijzen op de afbakening van percelen – waterputten aangetroffen die wijzen op de aanwezigheid van bewoning. Daarnaast zijn er nog een aantal paalkuilen die wijzen op houtbouw. Er hebben dus effectief gebouwen gestaan op het terrein. Welke soort gebouwen dat waren, dat moet nog duidelijk worden na de opgravingen. Dat kan gaan om woonhuizen, stallingen, schuren, bijgebouwtjes…”

Puzzelstukken

“Dit alles leert ons hoe het landschap werd ingenomen, hoe men leefde, hoe men aan landbouw deed, hoe het landschap eruit zag. Dat kunnen we allemaal aflezen uit de opgravingen. Op zo’n archeologische site kan je een evolutie zien. Het beeld dat we nu krijgen langs de Leysafortstraat kunnen we leggen naast de resultaten van de opgravingen in de Stegelstraat, die in 2016 hebben plaatsgevonden. Dat zijn allemaal puzzelstukken die kunnen samengelegd worden om een duidelijker beeld te krijgen van de evolutie van het ontginnen van de grond in en rond Lichtervelde.”

“Bij elke opgraving krijg je een beeld. Een volgende opgraving stelt dat beeld wat bij, vult het aan of bevestigt dat… Het wordt altijd uitgebreid per opgraving.”

“De verkaveling is na de middeleeuwen een aantal eeuwen onbebouwd gebleven en nu zal er dus opnieuw gebouwd worden.”