2019 wordt cruciaal jaar voor AZ Delta in Roeselare

Wie richting snelweg rijdt, zal het al wel gezien hebben: het indrukwekkende nieuwe ziekenhuisgebouw van AZ Delta nadert zijn voltooiing. “In december nemen we onze nieuwe campus in gebruik”, zegt algemeen directeur Johan Hellings.

“De nieuwe campus in Rumbeke komt er geen dag te vroeg”, zegt voorzitter Herman Vanlerberghe van de Raad van Bestuur, “want de gebouwen aan de Wilgenstraat zijn echt helemaal op. De nieuwe, eigentijdse locatie zal ongetwijfeld een boost geven aan onze uitstraling en het zal er voor onze mensen ook prettiger en efficiënter werken zijn.”

“Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat de organisatieproblemen waar we op vandaag mee worstelen daarmee als vanzelf zullen zijn opgelost”, vult ondervoorzitter Bart Wenes aan.

Daar komen we straks op terug, maar laat ons eerst even naar de nieuwe campus in Rumbeke kijken. Die is toch echt wel indrukwekkend. Wat zal er allemaal gebeuren?

Herman Vanlerberghe: “Dit gebouw was aanvankelijk eigenlijk voorzien als nieuwbouw voor het Heilig Hartziekenhuis, tot 2012 was er immers geen sprake van een ziekenhuisfusie. Toen het tot een fusie kwam, hebben we niet meer aan de dimensie of het budget gesleuteld: dat bedroeg 425 miljoen euro en daar zullen we ook redelijk dicht bij eindigen. Het enige extraatje is een bijkomende parkeerverdieping die we er op het laatste nog aan toegevoegd hebben. We willen immers absoluut vermijden dat de mensen hun auto’s gaan parkeren in Oekene of langs de Rijksweg.”

Johan Hellings: “De ingebruikname van Rumbeke zal helemaal niet leiden tot de afbouw van de campus in de Brugsesteenweg. Integendeel: we bouwen die verder uit tot een stadscampus met klemtoon op de planbare zorg vanuit een multidisciplinair perspectief. In Rumbeke voorzien we onder andere zorg voor patiënten met kanker, hartziekten, voor moeder en kind en dus ook de kraamkliniek, en spoedeisende en intensieve zorg. Ook de zogenaamde supraregionale zorg wordt hier voorzien: ingrepen of behandelingen die heel gespecialiseerd zijn of apparatuur vereisen die zo duur is dat je ze niet in elk ziekenhuis kan verantwoorden. In Rumbeke zullen dus ook patiënten komen die vanuit Menen of Torhout worden doorverwezen.”

De bouwwerken zitten op schema?

Bart Wenes: “Zo goed als, alleen voor het operatiekwartier wordt het allicht spannend, maar dat is dan ook de meest ingewikkelde afdeling, waar alles zowat samenkomt.”

“We gaan ervan uit dat alles in oktober helemaal klaar kan zijn. Maar een heel aantal zones, zoals de verpleegafdelingen, bepaalde delen van het logistiek gebouw, de apotheek en de administratie zullen we in de zomer al kunnen opleveren. De raadplegingen en medisch-technische diensten zijn gepland voor september.”

Johan Hellings: “Uiteraard zullen we tijdig starten om onze verpleegkundigen wegwijs te maken in het nieuwe complex en hen de nieuwe procedures te laten inoefenen. In de tweede helft van november voorzien we dan bezoeken voor huisartsen, familieleden van artsen en medewerkers, buurtbewoners en het brede publiek. Al hoeven de mensen niet zo lang te wachten om al eens een kijkje te komen nemen: we gaan met de aannemers van het project ook deelnemen aan de Open Wervendag in mei.”

Hoe lang zal de verhuizing duren?

Herman Vanlerberghe: “Die is voorzien voor de eerste drie weken van december en zal gebeuren volgens een zorgvuldig uitgekiend scenario, dat uiteraard vooraf grondig wordt doorgesproken met de medische diensthoofden. We laten ons ook begeleiden door externe specialisten en voor de verhuizing voorzien we ook een uitgebreide testdag. Vanaf de zomer zullen we de huisartsen en vervolgens ook het publiek beginnen informeren.”

Johan Hellings: “Het is de bedoeling dat we met Kerstmis volledig weg zijn uit de Westlaan en de Wilgenstraat. Volgend jaar zal het gebouw aan de Meensesteenweg worden afgebroken, maar dat zal niet door ons gebeuren. Wij verkochten de site immers en er komt daar ruimte voor woonprojecten en een nieuw woonzorgcentrum voor Westerlinde. De campus van Vives, met agro, biotechniek en verpleegkunde blijft uiteraard bestaan en zal op de nieuwe site ook een meer prominente rol spelen. Op die wijze krijg je een mooie interactie tussen jongeren en ouderen, met een mooie uitstraling voor de stad.”

Ook de campus Westlaan sluit. Wat zal er dan gebeuren met de palliatieve zorgeenheid Het Anker?

Bart Wenes: “Die gaat tijdelijk naar het hoofdgebouw in Rumbeke, maar we hebben concrete plannen om de huidige kraamkliniek aan de Ronde Kom, die dus verhuist naar Rumbeke, om te bouwen tot een eigentijds centrum voor palliatieve zorg. Dat zal naast het Anker ook een dagcentrum bevatten en thuisbegeleiding aanbieden. Dit zullen we doen in samenwerking met het Zorgbedrijf Roeselare, De Mantel en het woonzorgcentrum Vincenthove. We hopen dat eind 2020 te kunnen openen.”

Waarmee we zowaar op de campus Brugsesteenweg zijn beland. Ook hier rijst een volledig nieuw gebouw uit de grond, dat begin 2020 klaar zal zijn en deze campus extra uitstraling moet geven.

Bart Wenes : “In ons nieuwe blok Z, een investering van 20 miljoen euro, willen we een aantal multidisciplinaire niches onderbrengen waarmee we toonaangevend willen zijn in de provincie en zelfs daarbuiten. Een plaats dus waar artsen en medewerkers, met diverse achtergronden, samenwerken van diagnose tot behandeling van planbare zorg: een locomotorisch centrum, met knierobot, bijvoorbeeld, en een topaanbod inzake revalidatie, een uniek sport-medisch centrum dat we willen uitbouwen, een Parkinson-kliniek, een oogkliniek… Omdat mensen die naar hier komen vaak minder mobiel zijn, wordt dit gebouw ook voorzien van twee ondergrondse parkeerverdiepingen.”

“Voor de uitrol van een fusietraject als dit mag je toch snel vijf jaar rekenen”, zegt voorzitter Herman Vanlerberghe van AZ Delta. Die meteen ook toegeeft dat niet alles loopt zoals gedacht of gehoopt. “Medewerkers en vakorganisaties hebben ons onlangs nog een krachtig signaal gegeven en dat willen wij niet negeren. 2019 moet voor ons ook het jaar worden van de sterke interne reorganisatie : ontvetting van de bovenliggende structuren en vooral, voor de verplegenden meer tijd aan het bed van de patiënt.”

“We zijn er ons maar al te goed van bewust dat dit een harde dobber wordt”, vult ondervoorzitter Bart Wenes aan, “maar zijn de steile bergritten niet deze met de mooiste overwinningen? Laat ons eerlijk zijn: de kritiek van de vakorganisaties is soms wel terecht. We hebben de lat misschien wat té hoog gelegd. Bovenop de al zware interne organisatie door de fusie, hebben wij intussen ook nog een aantal nieuwe projecten gelanceerd die ook héél veel van onze artsen en medewerkers hebben gevergd, zoals bijvoorbeeld de invoering van het elektronische patiëntendossier. Al was dit eigenlijk ook een must om tot een efficiëntere organisatie te komen.”

En alsof dat nog niet genoeg was, was er vorig jaar dan plots ook die fusie met Torhout. Die moet toch ook een zware belasting hebben gelegd?

Johan Hellings: “Wij zijn zelf nooit vragende partij geweest voor deze fusie. De directie en het bestuur van het ziekenhuis van Torhout hebben zelf bij ons aangeklopt omdat ze op zoek waren naar een goed en snel toekomstproject, wat niet evident was voor een kleiner ziekenhuis als dat van Torhout. Ook de artsen van Torhout waren vragende partij voor deelname aan een grotere structuur. Wij hebben hen ons project aangeboden, maar hen wel gezegd dat wij koers zouden houden en niet zouden onderhandelen over specifieke modaliteiten. Dat bleek geen probleem. De artsen van Torhout zijn heel snel tot een gezamenlijk akkoord gekomen met onze artsen.”

Heeft de fusie met Torhout financiële gevolgen?

Johan Hellings: “Met de regio Houtland erbij, hebben we een groter volume bij de uitbouw van onze werking en dit biedt tevens de mogelijkheid om ook een aantal subspecialisaties uit te bouwen, wat bijzonder belangrijk is als je op het hoogste niveau wil meespelen. Een aantal van onze investeringen, waaronder ook de campus in Rumbeke, worden hierdoor ook een stuk rendabeler. Maar dat wil niet zeggen dat de campus in Torhout zal worden afgebouwd. Integendeel: op de bestaande campus in Torhout zal geïnvesteerd worden in de uitbouw van de ambulante zorg en een dagkliniek. Het Sint-Rembertziekenhuis heeft hiervoor in de voorbije jaren al middelen opzij gezet, en in 2020 zouden de voorbereidende werken hiervoor moeten kunnen starten.”

Vanwaar dan het gat van 13 miljoen euro dat plots opduikt bij AZ Delta?

Herman Vanlerberghe: “Eerst en vooral : AZ Delta zit helemaal niet in slechte financiële papieren, en dat zal ook niet zo zijn na de ingebruikname van onze nieuwe gebouwen. Onze balansstructuur is goed en op een aantal vlakken doen we het zelfs beter dan andere ziekenhuizen. We kennen ook geen liquiditeitsproblemen, want beide ziekenhuizen hadden voor de fusie wel wat gespaard, en we hebben ook goede overeenkomsten met de banken kunnen afsluiten. Maar wat we wel vaststellen, is dat onze exploitatiekosten te hoog zijn, deels als gevolg van de fusie en deels als gevolg van een aantal inefficiënties in onze eigen organisatie en werking. Dus moeten die omlaag via een eenmalige kostenvermindering die wel structureel is. En deze willen we nu precies ophangen aan het momentum van de ingebruikname van de nieuwe infrastructuur. De centralisatie van onze huidige vijf keukens naar één centrale nieuwe en modern keuken in Torhout, is een mooi voorbeeld daarvan.”

De patiënten en het personeel zullen van de besparingen niets voelen, luidt het.

Bart Wenes : “Heel wat andere ziekenhuizen grijpen naar een verhoging van de ereloonsupplementen voor de eenpersoonskamers om hun financiën op peil te houden. Wij zijn trots te kunnen zeggen dat dit bij ons niét het geval zal zijn. Ik denk trouwens dat AZ Delta globaal gezien behoorlijk goed zit wat betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg betreft.”

Het personeel dan. Dat klaagt over de haast ondraaglijke werkdruk, terwijl er eigenlijk te veel cheffen zijn.

Bart Wenes: “We hebben inderdaad nu nog te veel lagen in onze personeelsstructuur, de lasagne is te dik geworden en ik begrijp dat dit onze medewerkers frustreert. We moeten dus gaan ontvetten en bepaalde zaken beter integreren. We moeten naar een lichtere, maar meer slagkrachtige structuur.”

Johan Hellings: “En dat willen we nu echt ook wel professioneel gaan aanpakken, de problemen slepen nu al lang genoeg aan en we moeten durven toegeven dat we, na het fusieakkoord in 2012, niet altijd en overal de juiste mensen op de juiste plaats hadden. Onze besluitvorming moet eenvoudiger verlopen, met een betere afstemming met de realiteit op de werkvloer.”

Hoe denken jullie dit concreet te doen ?

Johan Hellings: “We leiden hiervoor momenteel twee groepen van een dertigtal artsen en medewerkers op. Deze vormen de expeditieteams, die systematisch de vraag gaan stellen naar de toegevoegde waarde voor de patiënt en naar de meest efficiënte wijze om die te realiseren. Om dit alles in goede banen te leiden en om onze directie inhoudelijk te versterken, hebben we Hans Crampe aangetrokken als adjunct-direceteur, een man die op dat vlak uitstekende competenties en ervaring heeft. Een eerste team is ondertussen al operationeel.”

We moeten ontvetten, de lasagne is te dik geworden

En hoe zit het met de dokters? Klopt het dat er heel wat artsen het schip verlaten?

Johan Hellings: (een klein beetje heftig) “Absoluut niet! Het gebeurt zelden dat een dokter hier weggaat. Met onze artsen hebben we in 2015 een new deal onderhandeld en die heeft geleid tot een nieuwe spirit in het artsenkorps. En já, we kunnen wel degelijk topdokters aantrekken en ook aan boord houden. Een mooi voorbeeld hiervan is de aanstelling van dokter Yannick Manderville, die onze dienst abdominale heelkunde vorig jaar is komen versterken. Met zijn komst en de al bestaande ervaring en expertise heeft AZ Delta een sterk programma rond complexe slokdarmchirurgie kunnen uitbouwen, waarmee we toonaangevend zijn. Hiervoor heb je topartsen en topteams nodig. En het is precies dat soort zorgaanbod dat minister De Block wil gaan concentreren in een beperkt aantal ziekenhuizen.”

De minister wil ook nog verder rationaliseren. Komt er in de toekomst nog een nieuwe fusieronde, of is de juiste schaalgrootte nu bereikt?

Bart Wenes : “Neen, dat is niet meer aan de orde. We hebben goede samenwerkingsverbanden met het Jan Ypermanziekenhuis in Ieper en met het Sint-Andriesziekenhuis in Tielt. We willen ons in een goed overleg met beide ziekenhuizen nu vooral focussen ons op een gezamenlijk Regionaal Zorgstrategisch Plan. Daarin wordt, in goede afstemming met de huisartsen en de diverse actoren uit de eerstelijnszorg, bepaald hoe de ziekenhuiszorg er in de komende tien jaar zal gaan uitzien in deze regio.”

Met jullie ziekenhuisnetwerk in opbouw dekken jullie een heel brede regio van west naar oost in het midden van de provincie. Maar toch wel een beetje bizar dat Izegem daar niet toe behoort en toetrad tot de het netwerk van de regio Kortrijk…

Herman Vanlerberghe: “Dat is uiteraard hun keuze, maar ze blijft wel vreemd als je weet dat onze nieuwe ziekenhuiscampus in Rumbeke eigenlijk dichter bij Izegem ligt dan bij Roeselare. Bovendien maakt Izegem deel uit van de eerstelijnszone Roeselare- Tielt.”

Een beetje concurrentie tussen de ziekenhuizen kan toch geen kwaad?

Johan Hellings: “Neen, helemaal niet, zolang het niet ten koste van de patiënt gebeurt en de middelen optimaal besteed worden. De kwalitatief best mogelijke zorg aanbieden blijft voor elk ziekenhuis eigenlijk het alfa en het omega van haar werking.”