Brugs gemeenteraadslid Ingrid Vandamme: “Liever een grotere onteigeningszone aan Visartsluis”

Ingrid Vandamme aan de Visartsluis: "Brugge moet tonen dat het beter problemen rond grote werken kan opvangen dan pakweg Antwerpen." (Foto Davy Coghe) © Davy Coghe
Stefan Vankerkhoven

“Een halve blok onteigenen is onbegrijpelijk. De onteigeningszone moet groter gemaakt worden, tot aan de Azorenstraat.” Dat zegt raadslid Ingrid Vandamme (CD&V), één van de 35 Zeebruggenaren uit de Stationswijk die wellicht onteigend moet worden voor de nieuwe zeesluis.

“Al meer dan 55 jaar woon ik in Zeebrugge, ik ben één van de 35 Zeebruggenaren van wie de woning zal onteigend worden”, getuigde Ingrid Vandamme (CD&V) tijdens de gemeenteraad. “Men zegt altijd dat Zeebrugge in vier delen is opgebouwd. Zelf heb ik in zes verschillende woningen in drie verschillende Zeebrugse wijken gewoond. De voorbije acht jaar in de Stationswijk, langs de Kustlaan, op zes huizen van de Visartsluis.”

niet eens geadresseerde Brief

“Tien jaar geleden was er het SHIP-dossier. Vele huizen in de Stationswijk zouden worden onteigend, de tram moest ondergronds. De Visartsluis en brug zouden ondertunneld worden voor zowel lokaal als zwaar verkeer. Het buurthuis, de volkstuinen en het schooltje moesten weg. Dat dossier stierf een stille dood, maar zorgde voor veel onrust in de wijk. Toch bleef het zwaard van Damocles boven ons hoofd hangen en onverwachts kwam er een nieuwe wending in de zaak.”

“Twee weken geleden kreeg ik een brief van het Vlaamse departement Mobiliteit en Openbare Werken in de brievenbus. Een brief in een gewone omslag, niet eens op naam of zelfs niet met de woorden ‘aan de bewoners van dit huis’. Een gewone omslag tussen de advertentiebladen die enkele dagen ongeopend op mijn tafel lag.”

“Wat stond er in die brief? De keuze voor Visart als locatie voor de nieuwe sluis maakt de kans reëel dat een deel van uw eigendom onteigend wordt. Pas wanneer het ontwerp van de sluis helemaal af is, kunnen we met zekerheid zeggen waar en hoeveel grond noodzakelijk zal zijn. Wat wel al duidelijk is voor u als omwonende: er zullen sowieso gevolgen zijn voor de leefbaarheid, zowel in de periode van de bouw als wanneer de nieuwe sluis operationeel is. U wordt uitgenodigd voor een informatieavond….”

Daar stond ik dan, die brief in de hand, terwijl ik de patatten aan het schellen was. Die boodschap kwam zwaar aan. Twee weken geleden ben ik dan gaan luisteren in het buurtcentrum. Op de weg ernaartoe zag ik dichte en verre buren met gebogen hoofd wandelen. Ook zij hadden een brief gekregen. Op de infoavond mocht ik met een ingenieur praten die mij vertelde dat de locatie ‘Visart’ in principe voor 99 procent vast ligt. De voorbereidende werken beginnen in 2019. Op de plaats van ons huis komt er een werfzone, de werken zullen zes à acht jaar duren.”

“De hemel daalde op mij neer. Zonder engeltjes! Ik was in shock, want ik woon in het ouderlijk huis, dat al 40 jaar eigendom is van onze familie. Ik ben er opgegroeid, mijn ouders bleven er wonen. Ik sloot er meer dan 20 jaar geleden de ogen van mijn vader, ik verzorgde er mijn moeder met dementie acht jaar lang. Enkele maanden geleden sloot ik er in de woonkamer, omringd door mij gezin, voorgoed de ogen van mijn moeder. Met zicht op de haven.”

Verdriet en verbijstering

“Ik onderging de vergadering vol emoties. Met verdriet en verbijstering. Een sociale bemiddelaar van het Vlaams Gewest zei mij dat ik een brief kon ondertekenen, waarin ik bevestig dat ik wil praten over de onteigening én over de prijs. Pas eind 2018, als het plan definitief op tafel ligt, kunnen de notarissen hun werk doen. Half 2019 krijg je dan je geld. Je mag er nog blijven wonen tot aan de start van de werken begin 2022.”

“Halve blokken onteigenen is immoreel en irreëel”

In dit verhaal zijn ere geen winnaars, alleen verliezers. Mensen wiens wereld opeens op zijn kop draait. En dan kom je tot de vaststelling dat een rij huizen langs de Kustlaan, tot net voorbij mijn huis, onteigend worden. De kapitein Fryatstraat zelfs volledig. Na drie dagen vol emoties volgt de ontnuchtering. Na de emo komt de ratio, het zoeken naar oplossingen.”

“Wat moeilijk uit te leggen is aan mensen die niet aan de kust wonen, is dat wij graag in de Stationswijk in Zeebrugge wonen. We dragen de lusten en de lasten. We zitten in de haven waarin we leven, maar het is ook de haven waarvan wij leven. We voelen ons toerist in eigen dorp en hebben altijd een vakantiegevoel. We zien de boten aanmeren en wegvaren, we horen het geluid van de containers en de bedrijvigheid in de haven. De wind, de meeuwen, het strand, de dijken. Maar we houden ervan! Ik zou niet kunnen aarden in een stad of op het platteland. Zeebrugge is onze thuis, vele inwoners willen er oud worden.”

Brugge boven Antwerpen

“Daarom moeten we zoeken naar oplossingen. Halve blokken onteigenen is immoreel en irreëel. De achterblijvers zullen serieus met de lasten van de werken zitten. Iedereen wil zo vlug mogelijk zekerheid en is het wachten beu. Moeten ze nog investeren in hun huis? De bouw van de nieuwe sluis in Zeebrugge is het eerste complexe werk in Vlaanderen dat de richtlijnen van een nieuw decreet zal moeten volgen. Men wil de fouten die er gemaakt zijn bij onteigeningen voor de Oosterweelverbinding niet meer maken. Hierin schuilen zich kansen, de Stad moet actie ondernemen ten voordele van zijn bewoners. Brugge moet tonen dat het beter problemen rond grote werken kan opvangen dan Antwerpen.”

“Dit is een testcase voor alle toekomstige, complexe werken in Vlaanderen”

“Na gesprekken met 27 buurtbewoners bij mij thuis zijn we tot het volgende voorstel gekomen. De onteigeningszone moet groter gemaakt worden, zodat de impact van een sluis naast je deur vermindert. Ik stel voor om te onteigenen tot aan de Azorenstraat, dus drie blokken links van de sluis. Buren willen buren blijven, velen die onteigend worden, willen in Zeebrugge blijven wonen, in dezelfde buurt. Vermits het stadsbestuur de wijken dichter bij elkaar wil brengen, waarom niet Zeebrugge in twee delen, zoals in Nieuwpoort en Bredene? Zeebrugge Bad en Zeebrugge Dorp. Zo worden de stationsbuurt, de strandwijk en de sociale woonwijk dichter bij elkaar gebracht.”

Domein Knaepen?

“Er is nog ruimte tussen het politiegebouw en de Veerbootstraat, waar nu volkstuintjes liggen en vroeger het wijkschooltje was. Kan dit verkaveld worden, net als de twee grasvelden? Kan het gedeelte van het domein Knaepen langs de Kustlaan een strook van 50 meter een woonzone worden? De rest van dit militair domein kan gerust later gesaneerd worden. Er dienst eerst voor bewoning gezorgd te worden en pas later voor groen.”

“Het stadsbestuur is bezig met toekomstplannen voor Zeebrugge. Ik vraag het schepencollege om niet alleen af te komen met een boompje en een bankje, met een park en groenzones. Die zijn ook belangrijk, maar het belangrijkste is om de wijken te verbinden met huizen. We hebben hier alles. Strand, zee, goede lucht en… werk heel dichtbij in de haven. Het schepencollege krijgt een unieke kans om in deze testcase voor complexe projecten aan de Vlaamse dienst Mobiliteit te tonen dat ook een Stad eisen kan stellen bij de bouw van een nieuwe zeesluis. Het vergt enkel wat politieke moed om een voorbeeld te zijn voor al de toekomstige, complexe werken in Vlaanderen.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier