Mijmeringen bij een participatieproject

Jurgen Vanlerberghe
Jurgen Vanlerberghe Voorzitter sp.a West-Vlaanderen

Jurgen Vanlerberghe is tevreden dat een groot deel van de stakeholders rond de plannen voor de N8 zich rond eenzelfde project kunnen scharen. Maar tegelijk betreurt hij dat twee spelers, VOKA en Open VLD zich onverzettelijk (of onbeweeglijk) tonen, met alle risico’s vandien.

Zowat een jaar geleden verscheen er een uitnodiging van het Vlaams Departement Mobiliteit en Openbare Werken in mijn mailbox. Of ik wou namens SP.A wou deelnemen aan een participatief traject met als ronkende titel ‘Nadenken over de N8 Ieper – Veurne’. De collega die toen toevallig in mijn buurt was herinnert zich de meewarige blik die toen op mijn gezicht verscheen, nog als gisteren.

Opnieuw een rondje schaduwboksen rond de N8, ik weet echt niet of ik daar goesting voor heb“, moet toen zo ongeveer de uitleg zijn die ik hem gegeven heb. Maar goed, ik ben beleefd opgevoed en dus verstuurde ik een vriendelijke mail met de mededeling dat ik de uitnodiging enthousiast aanvaardde… Het bleek het startpunt van een verrassend traject dat mijn geloof in de maakbaarheid van de samenleving versterkt heeft. Of toch niet helemaal, maar daarover zo meteen meer.

VOKA en Open VLD moeten beseffen dat zij de verantwoordelijkheid mogen claimen voor de stilstand waar de Westhoek in terecht kan komen

Gisteren werd in Woesten – de symboliek werd met een vergaderzaal langs de N8 alle eer aangedaan – het eindrapport voorgesteld. Het is een doorwrocht werkstuk van 103 pagina’s geworden, met nog een dik pak bijlagen en verwante rapporten. Maar liefst 23 stakeholders mochten hun zegje doen, waaronder alle politieke partijen, de sociale partners, de betrokken gemeentebesturen, bewonersgroepen en nog enkele relevante actoren. Iedereen deed dit, met uitzondering van het Vlaams Belang. Zouden zij een slag om de arm willen houden om straks ongebonden hun favoriete sport – om het even wat roepen – te kunnen beoefenen? De tijd zal het uitwijzen.

De standpunten van de partners rond tafel lagen in het verleden soms mijlenver uit elkaar. Het bewonersplatform ‘Geen Streep door de Westhoek’ dat vorige plannen met een juridische bazooka aan flarden had geschoten bij de Raad van State in één ruimte met rabiate voorstanders van de A19, het risico op 21-eeuws wapengekletter hing in de lucht. Toch slaagde het Ieperse communicatiebureau O2 van Ward Deneckere en Danny Venus er telkenmale opnieuw in om de gesprekken sereen te laten verlopen. Ook toen gaandeweg het proces sommige partners zich niet konden bedwingen en delen van het verhaal doorspeelden naar de pers.

Nu ligt er dus een voorstel op tafel. Een voorstel waarop 17 van de 21 stakeholders onvoorwaardelijk ‘ja’ geantwoord hebben. 2 stakeholders gaven een voorwaardelijk ‘ja’, waarbij op te merken valt dat de voorwaarden eigenlijk al in verregaande mate ondervangen zijn in de eindtekst. Ik zie het dan ook wel goedkomen wat die twee stakeholders betreft. En dan zijn we al met 19 van de 21.

Het leven zelf bestaat uit geven en nemen. En van een schoon compromis is nog nooit iemand dood gegaan

Blijven er 2 stakeholders over die grotendeels of geheel negatief staan tegen wat voorligt. Niet dat dit verrast, de voorbije maanden kon al wie het wou horen of lezen al kennis nemen van hun ontevreden reacties. Ze blijven – wat mij betreft wars van elke realiteitszin – pleiten voor de doortrekking van de A19. Ze blijven blind voor de nochtans duidelijke en in mensentaal gestelde uitleg in het eindrapport dat de slaagkansen van een dergelijke doortrekking hoogst onzeker zijn wegens in strijd met elk denkbaar beleidskader. Elke procedurestap zal dan ook gegarandeerd verzanden in een juridische slijtageslag, die tot diepe verdeeldheid zal leiden in de regio. Dat deze doortrekking bovendien onevenredig duur is in vergelijking met wat voorligt, maakt blijkbaar ook geen indruk. Terwijl we nochtans allemaal weten dat ook de Vlaamse budgettaire bomen niet tot in de hemel reiken.

Een mens vraagt zich dan af hoe het komt dat je 19 stakeholders zo ver kunt krijgen om allemaal wat water in hun wijn te doen terwijl er 2 zijn die na een traject van 12 maanden, één busreis, 2 dialoogmarkten, een online bevraging, een extra studieperiode, een infomoment, een rondetafelgesprek en een feedbackperiode later nu altijd op het identieke standpunt staan als een jaar terug.

Je zou dit mild cynisch ‘beginselvastheid’ kunnen noemen. Sta me echter toe om eerder de term ‘ideologische navelstaarderij’ in de mond te nemen. Het leven zelf bestaat uit geven en nemen. En van een schoon compromis is overigens nog nooit iemand dood gegaan. Van organisaties en politieke partijen die actief willen deelnemen aan een levende maatschappij mag je mijns inziens dan ook verwachten dat ze bereid zijn om uit het grote eigen gelijk te treden om anderen – die een andere mening zijn toegedaan – tegemoet te treden.

Quod non, en dus ben ik uit de vergadering vertrokken met een dubbel gevoel. Tevreden omwille van een interessant en leerrijk traject dat veel organisaties in de Westhoek nader bij elkaar gebracht heeft. Maar ook een beetje bedroefd omdat we er als streek opnieuw niet in geslaagd zijn om met één stem te spreken. Hopelijk komen daar geen vodden van, als straks een minister in Brussel besluit dat de budgetten toch niet prioritair hoeven vrijgemaakt te worden omdat de regio verdeeld is over datgene waar dat geld moet aan besteed worden. Ik hoop dat VOKA en Open VLD beseffen dat als dit gebeurt, zij als enige de verantwoordelijkheid mogen claimen voor de stilstand waarin dit dossier en bij uitbreiding de ganse Westhoek in terecht zal komen.

Ik blijf ook zitten met hun argument over de noodzaak van vlotte doorstroming – lees A19 – omwille van de economische vooruitgang. Zou het echt zo zijn dat economische vooruitgang afhangt van enkele bijkomende minuten tijdswinst? Zou een regio echt 2 gewestwegen met een autosnelweg ertussen op ongeveer 15 km nodig hebben om te kunnen groeien? Is dit geen oplossing van 30 jaar geleden? Zou VOKA niet beter pleiten om met alle stakeholders na te denken op welke manier we in de toekomst onze Westhoek-economie organiseren? Onze regio hangt nu al aan het infuus van Franse arbeiders om alle arbeidsplaatsen in te vullen. En dan zijn er nog eens de recente bevolkingsprognoses die ons leren dat er alsmaar minder jonge gezinnen met kinderen komen en dus op termijn ook minder actieve bevolking. Dit lijken me toch wel belangrijke vraagstukken om mee aan de slag te gaan, belangrijker alvast dan een achterhaalde discussie over een niet te realiseren autostrade.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier