De vallei van de onachtzaamheid

De machines hebben hun werk gedaan...
Peter Bossu
Peter Bossu Milieuactivist uit Diksmuide

Ergens in het West-Vlaamse polderland ligt een oude beekgeul. De geul is eigenlijk een zeldzaam restant van de zeetijd, toen het landschap er voor de 10e eeuw nog een groot slikken- en schorrengebied was en de zee er nog vrij spel had. De oude getijdengeul daar in dat polderdorp doorstond de tand des tijds en eeuwenlang vond niemand het nodig het gebied op te vullen of anders te verkwanselen…

Ze bleef omdat generaties lang mensen vonden dat dat het beste was. Eind vorige eeuw werd de oude beekgeul samen met de aansluitende vette, eeuwenoude graslanden beschermd als landschap en eigendom van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). Lokale landbouwers zorgen voor met hun koeien voor begrazing en langs de andere beekkant voor het beheer van het mooie hooiland.

De vallei knalt van het natuurgeluk. Er komen planten en dieren voor die op de “Rode Lijst” staan, de lijst van de meest zeldzame flora en fauna van het land. In de beek leven en paren pakken vissen, van de kleine en beschermde kleine modderkruiper tot snoeken van meer dan een meter.

De Grote IJzerbeekgeul zoals ze tot voor kort nog was.
De Grote IJzerbeekgeul zoals ze tot voor kort nog was.

Beek en de aansluitende graslanden trekken massaal vlinders, libellen en vogels aan. Hier kan men de ijsvogel, de watersnip, de roodborsttapuit en bijvoorbeeld de watervleermuis nog zien. De oude vallei maakt deel uit van een succesvolle wandelroute en het mooie en waardevolle van de vallei wordt in tal van artikels en studies geprezen.

De dag dat het tij toch keerde

Allez dat was zo… want een paar dagen terug trok plots het grote materiaal de vallei in. De Natuurpuntafdeling uit de regio waarschuwde nog en vroeg respect voor de bescherming, de zeldzame planten en dieren, maar het mocht niet baten. De pomp en de zware kraan deden hun Halloween en toverden de mooie vallei om in een modderbrij. Het hooiland kreeg een laag van circa 50 cm slib op zich met als luguber toetje daarin ontelbare vissen en zwanenmossels. Wat jaren een visitekaartje was voor het dorp en voor het mooie dat de overheid rond natuur kan doen, is nu klaar om jaren een voorbeeld te zijn dat in een natuurgebied vooral veel distels en netels groeien, voor wie graag misbruik maakt van zaken.

Het Vlaams natuurbeleid is een opblaaspop: een vel met lucht onder

De Natuurpuntafdeling diende direct na het starten van de werken klacht in en vroeg overleg, smeekte naar het herbekijken van de plannen. Nu ja, het was herfstvakantie, velen waren in verlof, de natuur- en erfgoedadministratie kreunt onder het besparings- en hervormingsbeleid en de werken gingen door. De werken gingen door tot laat in de avond, want het polderbestuur dat uiteindelijk de werken uitvoert was er blijkbaar niet gerust en wilde hun zo zwaar bestudeerde plannen uitvoeren.

De vallei van de onachtzaamheid

Kwestie van te tonen wie anno 2017 nog echt de baas is in een beschermd landschap of zo overtuigd dat ze dit moesten doen om het dorp van waterellende te vrijwaren? Over het eerste is het laatste woord nog niet gezegd, maar in verband met het tweede: het dorp is al sinds de 10de eeuw niet meer onderhevig aan de zee, is geen overstromingsgebied. Ja maar mijnheer, juist door het deftige werk van de polder, ja toch? OK, net zo waar als dat poeder tegen olifanten van Urbanus…

Het natuurbeleid raakt maar niet volwassen

Het Vlaams natuurbeleid is een opblaaspop. Men wil groot overkomen en indruk maken, maar in de realiteit is het vaak een vel met daaronder gewoon lucht. 20-25 jaar geleden hadden we een ambitieus beleid en werden nieuwe bossen aangelegd, het duinendecreet van kracht en was er durf en ruimte voor bijvoorbeeld grote natuurherstelwerken in gebieden als de IJzervallei, de IJzermonding (Nieuwpoort). Er kwamen regionale landschappen en men had als overheid de ballen om een waardevol landschap als het komgronden van Lampernisse te beschermen. Want over Lampernisse gaat het hier. Het gebied van hierboven is De Oude IJzerbeekgeul en de vernoemde route het Zannekinpad (Westtoer-Stad Diksmuide).

In schrik contrast met het verleden is het natuurbeleid op heden zwak en in zaken als deze zelfs onachtzaam. Het is waar dat er zware besparingen zijn en een tekort aan personeel. Het is even waar dat er een groot gebrek aan beleid is, aan politieke moed om natuur weer hoog op de politieke agenda te zetten. De zaak van de Oude IJzerbeekgeul is daar spijtig genoeg nog maar eens een bewijs van.

Info: https://www.vlm.be/nl/SiteCollectionDocuments/VLM%20West-Vlaanderen/Projecten/LI%20Kom%20van%20Lampernisse/natuurpunt%20de%20bron%20jg%2024%20nr94%20zomer%202016%20blz%2016-19.pdf

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier