Afscheid van een wijs man

Etienne Vermeersch. © BELGA
Stefan Vankerkhoven

We hebben meerder keren het genoegen gehad om uitgeweken Bruggeling, professor Etienne Vermeersch, op te zoeken in zijn woning in een deelgemeente van Wetteren. Uitgeweken Bruggeling is een foute beschrijving. Het moet uitgeweken inwoner van Sint-Michiels zijn. Want de prof zag 84 jaar geleden het levenslicht in deze gemeente, die pas sinds de fusie van Groot-Brugge in 1971 opgeslokt werd door de Breydelstad.

Etienne Vermeersch wees er ons herhaaldelijk op dat het dialect van Sint-Michiels afwijkt van het Brugs. “Zelfs in de Brugse binnenstad gebruiken mensen die rond de Vismarkt wonen andere klanken en woorden dan diegene van de Verloren Hoek of Sint-Anna”, vertelde de prof ons.

Wijs

De laatste keer dat wij naar Etienne Vermeersch trokken voor een interview, was in oktober 2016, toen hij net zijn spraakmakend boek ‘Over God’ gepubliceerd had. Uiteraard was de prof een dankbare gesprekspartner voor elke journalist, omdat hij steevast uitpakte met een lekkere quote die goed was om te scoren bij de lezers en om de verkoopcijfers op te krikken. Maar dat doet deze wijze man veel oneer aan. Want na elk interview met deze prof trokken we een beetje wijzer – of liever: wat minder dom – naar huis.

God bestaat niet, want anders is hij een pathologische leugenaar“, zei Etienne Vermeersch tijdens ons laatste gesprek. “Hij is zeker niet wijs en goed, want hoe verklaar je anders dat in de Bijbel en de Koran slavernij goedgekeurd wordt? Over Hitler heerst er terecht morele verontwaardiging, maar niet over de 12 miljoen slaven in de christelijke en de 21 miljoen slaven in de islamitische wereld.”

Een dankbare gesprekspartner voor elke journalist, steeds uitpakkend met een quote die goed was om te scoren bij de lezers en om de verkoopcijfers op te krikken

“Mijn voornaamste bewijs tegen het bestaan van God is een moreel bewijs. God wordt omschreven als almachtig, oneindig wijs en goed. Welnu, de God in de Bijbel en in de Koran is volstrekt immoreel, dus niet oneindig goed. Hoe kan een goede God goedkeuren daar de mens zijn medemens reduceert tot het statuut van vee dat verkocht mag worden? Zowel in de Bijbel als de Koran keurde God dit goed”, aldus de prof. Probeer daar als journalist een speld tussen te krijgen!

Profetisch

In feite was professor Etienne Vermeersch profetisch. Anno 2019 staat het redden van ons klimaat hoog op de agenda. Toch bij de scholieren, nog niet bij onze politici. In 1985 al bracht deze gewezen prof wijsbegeerte het boek ‘De ogen van de Panda’ uit, een bestseller die na een kwarteeuw in 2010 heruitgegeven werd. Bij de heruitgave zei Etienne Vermeersch ons het volgende: “We zijn met te veel op deze wereld. De wereldpopulatie moet teruggedrongen worden tot 2 miljard. We moeten anders gaan leven. De vraag is niet of er zich een mondiale catastrofe zal voordoen, maar wanneer ze zal uitbarsten.”

In dat boek peilde de prof ruim voor vele anderen naar de oorzaak van de milieuproblemen. “Maar ik wijs niet met een beschuldigend vingertje naar de een of de andere. In de interactie tussen wetenschap, technologie en ons kapitalistisch systeem zit een intrinsiek mechanisme met een eigen dynamiek die leidt tot overconsumptie, uitputting van onze energiebronnen en vervuiling. je kunt er niet omheen : door steeds meer te produceren putten wij ons ecosysteem uit. Er zal zich een mondiale catastrofe voordoen. De enige vraag is : wanneer ? Wetenschappers en politici kunnen niet langer het broeikaseffect ontkennen.”

Dat zei Etienne Vermeersch al in 1985. 34 jaar later moeten de scholieren onze politici wijzen op hun verantwoordelijkheid….

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier