Van paraffine tot machinesmeersel: smurrie vervuilt stranden aan de kust

Het aangespoelde materiaal moest manueel verwijderd worden: een tijdrovende klus. © Davy Coghe
Redactie KW

De brandweer- en de gemeentelijke diensten van verschillende badplaatsen aan zowel de west- als de oostkust hadden de handen vol met het ruimen van hopen aangespoeld smurrie. “Een draaiboek om specifieke vervuiling aan te pakken, zou zeker nuttig zijn”, klinkt het.

Het begon allemaal midden vorige week toen op de stranden van De Panne, Koksijde en Oostduinkerke een aanzienlijke hoeveelheid van een blauwe substantie aanspoelde. Ook over de Franse grens kreeg men met de smurrie te maken. Wandelaars op het strand werd meteen aangeraden om het goedje niet aan te raken. De brandweer van zone Westhoek had het niet onder de markt om de stranden opnieuw proper te krijgen, aangezien het om kleine korrels ging die manueel moesten geruimd worden. Na onderzoek bleek het om lagervet van het type EP2 lithium te gaan, een smeermiddel voor machines en niet schadelijk bij gewoon gebruik. Langdurig gebruik kan wel voor irritatie zorgen. Na enkele dagen hard werk was alle blauwe smurrie verwijderd. Het gaat waarschijnlijk om ladingverlies van een schip. “Maar het blijft bijzonder moeilijk om boosdoeners op te sporen”, zegt Jan Haelters, marinebioloog aan het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN). “We voeren een simulatie uit op basis van data zoals wind, getij en gevolgen om te bepalen van waar op zee de vervuiling komt, maar op de vaarroutes passeren honderden schepen en dat maakt het zoeken quasi onmogelijk.”

Paraffine

Enkele dagen later was het opnieuw prijs aan de Oostkust. Daar lag een groot gedeelte van de kustlijn tussen Bredene en Blankenberge plotseling bezaaid met duizenden stukjes paraffine. Ook daar moesten de kustgemeenten met man en macht aan de slag gaan om het spul op te ruimen. Voor de mens is paraffine, dat aanvoelt als een soort kaarsvet, zo goed als ongevaarlijk maar voor vogels en honden is het even gevaarlijk als aardolie.

Het blijft moeilijk om de boosdoeners op te sporen

“Het reinigen moest manueel gebeuren”, legt burgemeester Wilfried Vandaele (Open & N-VA) van De Haan uit. “Machinaal lukt niet, want de paraffine breekt dan in kleine stukjes of blijft kleven. Ik heb uit voorzorg borden laten plaatsen om wandelaars te waarschuwen.” Ook in Bredene en Blankenberge werden verschillende teams ingezet om de paraffine op te ruimen.

Zwarte plastic korrels

“Schepen vervoeren deze grondstof als bulkproduct”, legt Francis Kerckhof van het KBIN uit. “De afzetting die zich in de tanks en in de leidingen van olietankers en boorplatforms vormt, moet regelmatig gereinigd worden. Het mag trouwens zelfs op zee, onder strikte voorwaarden, geloosd worden”, aldus Johan Kerckhof.

De stranden lagen bezaaid met klodders smurrie.
De stranden lagen bezaaid met klodders smurrie.© Davy Coghe

Maar onze kusten krijgen niet alleen met dergelijke vervuiling te maken, klinkt het bij het KBIN. Zo kunnen ook zogenaamde bio-beads of zwarte plastic korrels die bij waterzuivering gebruikt worden, via het geloosde water op de stranden terechtkomen. En enkele weken geleden zorgde geloosd olie ook al voor problemen. Om de verschillende vormen van vervuiling aan te pakken wordt er dan gepleit voor een afzonderlijk en specifiek te volgen draaiboek.

(DVL)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier