Park van Heule ziet groen van de parkieten, maar schepen kan ze niet vangen

De halsbandparkieten zorgen voor een hels gekrijs in Heulepark. © Getty Images/iStockphoto
Kurt Vandemaele
Kurt Vandemaele Reporter

Voor een rustige wandeling moet je tegenwoordig niet meer in het park van Heule zijn. Wie er op een bankje zit, kan best overstemd worden door het schelle gekrijs van de halsbandparkieten. Er huist een hele populatie van die mooie groene vogels met hun kromme rode bekken in het park. Volgens omwonenden maken ze een hels lawaai. In het Europese tijdschrift Biological Invastions staat de halsbandparkiet op de lijst van de ‘allerergste invasieve exoten’. Schepen van Leefmilieu Bert Herrewyn (SP.A) is zich bewust van het probleem en werkt eraan, in de mate dat de wet hem dat toelaat.

“Brussel worstelt al langer met het probleem”, opent schepen van Leefmilieu, Bert Herrewyn (SP.A). “Er vliegen meer dan 10.000 van die parkieten in de hoofdstad rond. Deels vogels die ontsnapt zijn uit volières, andere zijn losgelaten.” Een groot deel van de parkieten die in Brussel rondvliegen, blijken nazaten van het vijftigtal vogels dat Guy Florizoone, toenmalig directeur van de Meli-zoo aan het Atomium, in 1973 en 1974 losliet omdat Brussel volgens hem ‘wat meer kleur kon gebruiken’.

Broedplaats bezet

De parkieten blijken afkomstig uit Zuid-Azië en Centraal-Afrika. En de dieren planten zich snel voort. Plus ze zitten er voor een tijdje: ze kunnen tot 20 jaar oud worden. Ook veel Nederlandse steden worstelen met een ongewenste parkietenpopulatie. In Londen is het probleem nog veel groter en concurreren de vele duizenden parkieten er volop met kauwtjes, spechten en uilen om beschikbare broedholten. Bij ons zou vooral de boomklever het slachtoffer zijn. Die broedt in precies dezelfde boomholtes, alleen gaan de parkieten er al een maand eerder zitten en zijn de broedplekken dus bezet op het moment dat andere soorten aankloppen. Halsbandparkieten hebben een voorkeur voor oude parken, omdat die veel nestholten bevatten van vroegere bewoners.

Parkieten in de provinciesteden

“De parkieten pikken nest-en rustplaatsen in van inheemse vogels,” legt de schepen uit, “en ze bedreigen ook de voedermogelijkheden van de plaatselijke vogels.” In Brussel deed het stadsbestuur al vaker oproepen om geen pinda’s, andere noten of appels te strooien, de lievelingskost van de knalgroene vogels. In een artikel uit 2015 maakt Natuurpunt gewag van een slaapplaats in Koekelberg waar meer dan 3.500 parkieten samentroepten. Slapen met het raam open, zal daar geen optie geweest zijn. “De kolonies die zich in Brussel hebben gevestigd, zwermen de laatste jaren almaar vaker uit. Vandaar dat ook steden als Gent en Mechelen ook met dezelfde problemen te kampen hebben,” aldus nog Bert Herrewyn.

De halsbandparkieten palmen het park in Heule in. Tot grote ergernis van wie er rustig wil wandelen.
De halsbandparkieten palmen het park in Heule in. Tot grote ergernis van wie er rustig wil wandelen.© CLL

Schade aan de fruitteelt

‘s Winters houden ze zich op in de steden, omdat ze er eten vinden of krijgen van mensen. Maar in de zomer durven ze zich ook richting platteland te wagen om er zich te goed te doen aan fruit en groeten. “In het park krijgen we klachten omdat ze luid krijsen. Maar ik hoor ook van mensen die in de perimeter van het park wonen, en zelfs naar Gullegem toe, die tuinier zijn, en groenten en fruit kweken, dat die vogels blijkbaar graag in hun fruitgaard lelijk huishouden. Ik vang geruchten op dat men tegenwoordig in ‘het groene lint’ van Gullegem nog meer van die vogels aantreft dan bij ons. Er zijn ook al parkieten gesignaleerd in Aalbeke. En nu is het inderdaad de vraag: wat doe je met een uitheemse, exotische vogel die meer en meer toeneemt in aantal en eigenlijk andere vogels hun nestgelegenheid afneemt? We hebben onder meer aangeklopt bij experten in Gent.”

Hertjes moeten wijken

We overvallen de schepen met onze vragen, maar je hoort dat hij zich eerder al in de materie heeft verdiept. “Het vangen gebeurt in feite met lokvogels, in kooien. We zijn nog aan het kijken hoe we het gaan doen. In Gent hebben ze het inderdaad zo gedaan. Met lokvogels in kooitjes. Maar dan is het de vraag: wat doe je ermee?”

“Een andere methode is om de eieren in hun nesten te vervangen. Maar het is niet zoals bij de duiven, dat je die eieren zomaar vindt. Vaak broeden de parkieten op grote hoogtes. Het is nog afwachten wat we gaan doen. En wat we kunnen en mogen doen. We trachten natuurlijk te vermijden om dieren te moeten euthanaseren. We hebben de expertise van Gent opgevraagd en we gaan nu nog met de lokale verenigingen overleggen, die bezig zijn met natuur- en vogelbescherming, wat de beste methode is. Maar in het kader van biodiversiteit moet je soms keuzes maken. Je hebt misschien ook gelezen over de Chinese muntjakken die de boshyacint mogelijks bedreigen in het Hallerbos. Er wordt inderdaad gejaagd op een mooi hertachtig dier omdat het de biodiversiteit en de flora die er aanwezig zijn, in gevaar brengt.”

Park van Heule ziet groen van de parkieten, maar schepen kan ze niet vangen
© Getty Images/iStockphoto

Parkieten niet vogelvrij

Maar het ziet ernaar uit dat een snelle oplossing niet moet verwacht worden. “Momenteel kunnen we niets doen,” zegt Bert Herrewyn. “Het Soortenbesluit voorzag tot voor kort een afwijkingsmogelijkheid in de wet voor het bestrijden van bepaalde vogels. Maar de minister heeft die regelgeving willen versoepelen, waardoor zowat alle vogelsoorten met een eenvoudige melding konden afgevangen worden. De Vlaamse Vogelbescherming tekende beroep aan bij de Raad van State en die heeft de organisatie gelijk gegeven. Het gevolg is dat je op vandaag niets kan doen. En men is nu aan het wachten op een aanpassing van die regelgeving vanuit de Vlaamse regering, zodanig dat men een gemotiveerde uitzondering kan aanvragen voor vogels die bepaalde andere diersoorten bedreigen. Maar die nieuwe regels moeten dan weer door het parlement en de administratieve mallemolen, vooraleer de nieuwe wet in voege kan treden.”

Gentse experts beweren echter dat ‘deze exoten wettelijk niet beschermd worden’. Duidelijk is dat het voor schepen Herrewyn onduidelijk is wanneer men in actie kan treden. “Bovendien kan je niet in om het even welke periode die vogel vangen. Dat doe je best voor het broedseizoen. Nu dus. Terwijl we nog niets mogen doen. Dus zal het wellicht weer wachten zijn tot de winter van 2019-2020.” Het ziet er dus niet naar uit dat Heulepark nog dit jaar van de parkieten verlost geraakt.