Nog tot 12 mei loopt in de gotische zaal van het stadhuis een expo over de bevrijding van de stad door de Polen op het einde van de Tweede Wereldoorlog in onze streek.
“In de namiddag van zes september 1944, bijna 75 jaar geleden, stonden de Poolse pantserwagens van de legendarische generaal Stanis?aw Maczek aan de grens van onze stad, op de wijk Abele. Veel Poolse militairen hadden er ondertussen al vijf jaar oorlog op zitten”, zegt burgemeester Christof Dejaegher (CD&V). “Poperinge was de eerste Vlaamse stad die bevrijd werd van het Nazisme. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd Poperinge niet bezet. Maar tijdens WO II kreeg onze stad het wel hard te verduren, vooral in de meidagen van 1940, en later tijdens heel wat bombardementen”, aldus nog de burgemeester.
De tentoonstelling ‘Armoured Wings – Gepantserde Vleugels’ vertelt het verhaal van de 1ste Poolse pantserdivisie van generaal Maczek. Op 6 september 1944 steken deze troepen vanuit Frankrijk de landsgrens over om België te bevrijden. Na Poperinge trekken ze via Ieper, Roeselare, Tielt naar Antwerpen. Eind september staan ze al aan de grens met Nederland.
“De inspanningen en opofferingen van de Poolse soldaten gedurende de Tweede Wereldoorlog worden vaak jammerlijk vergeten. Nochtans hebben meer dan tienduizend soldaten zich ingezet voor de bevrijding van een dertigtal Vlaamse steden en gemeenten.”
Deze reizende tentoonstelling volgt het bevrijdingsparcours en houdt eerst halt in Poperinge. Tot 12 mei 2019 is de expo te gast in de gotische zaal van het stadhuis. Ze is gratis te bezoeken, op donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag van 13 tot 18 uur.
Bloedige confrontaties
“De inspanningen en opofferingen van de Poolse soldaten gedurende de Tweede Wereldoorlog worden vaak jammerlijk vergeten. Nochtans hebben meer dan tienduizend soldaten zich ingezet voor de bevrijding van een dertigtal Vlaamse steden en gemeenten. Dit ging vaak gepaard met bloedige confrontaties met de bezetter. Met de expo ‘Armoured wings’ of ‘Gepantserde Vleugels’ brengen we hulde aan deze helden”, aldus Vlaams minister-president Geert Bourgeois.
Voor Polen was de strijd begonnen in september 1939, na de onverwachte invasie van Duitsland en de Sovjet-Unie. Maar de meest geharde militairen trokken zich vechtend terug en kwamen na de nederlaag van Frankrijk in juni 1940 in Schotland terecht. Daar begon een lange voorbereiding die hen in juni 1944 naar Normandië bracht en vervolgens naar Vlaanderen. Hun tocht en de bevrijding liep niet altijd van een leien dakje. Zeker in West-Vlaanderen boden de Duitse troepen hardnekkig weerstand. De Poolse militairen waren vooral getroffen door de enthousiaste ontvangst die hen in Vlaanderen te beurt viel. De meeste mensen waren door de lastige oorlogsjaren verarmd, maar boden de militairen onder meer met veel plezier fruit aan. Die ontvangst komt duidelijk aan bod in het filmmateriaal op de tentoonstelling.
Ereburger van Poperinge
Maar hun lot was tragisch. Door de bezetting van hun land door de Sovjet-Unie konden zij niet meer terug. Zij waren verplicht een nieuw leven op te bouwen, voor een deel van hen was dat in Vlaanderen. Generaal Maczek ging verder door het leven als barman in een hotel in Edinburgh, Schotland. Hij werd ereburger van de stad Poperinge. Aan de pui van het stadhuis hangt een herdenkingsplaket. De echte bevrijding van Polen zou nog 45 jaar op zich laten wachten.
De expo’s zijn een initiatief van de Vlaamse vzw Eerste Pantserdivisie. Voorzitter Dirk Verbeke, gewezen stadssecretaris van Tielt, fungeert als curator. Daarnaast is er ook steun van het Vlaams Departement Buitenlandse Zaken en de gemeentebesturen. Ook Poolse instellingen en musea werkten mee. De tentoonstelling in Warschau (die burgemeester Christof Dejaegher mee ging openen, red.) en Gdansk was vorig jaar al een groot succes.
Ontstaan van moderne Polen
Op vrijdag 26 april om 20 uur organiseert de Heemkring Aan de Schreve in het CC Ghybe een lezing door Johan Gheeraert onder de noemer ‘Generaal Maczek en het Vrije Poolse leger’. Willy Tillie van de Heemkring: “De lezing schetst de Poolse geschiedenis van de 20ste eeuw, aan de hand van het leven van Stanislaw Maczek die 102 jaar werd, en wiens leven bijna de hele twintigste eeuw omvatte. Hij beleefde van op de eerste rij het ontstaan van het moderne Polen, en de rampzalige invloed van Hitler en Stalin op zijn vaderland. Hij leefde nog net lang genoeg om het weer goed te zien komen.”
In de zomer verschijnt nog een boek van de hand van Dirk Verbeke.
(AHP/foto MD)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier