“Alles met de fiets”

We zien v.l.n.r. Elias Vanhaverbeke, Lara Vanhaverbeke, Johan Vanheverbeke, Ann Catteau en Milla Vanhaverbeke. (Foto TOGH)
Tom Gheeraert
Tom Gheeraert Medewerker KW

Koning Auto regeert vanaf dit weekend opnieuw op het Autosalon, maar steeds meer mensen keren zich af van de vervuilende blikken dozen en bannen de auto zo veel mogelijk. Johan Vanhaverbeke (53) en Ann Catteau (52) doen het al heel hun leven, en dat met een kroost van negen kinderen.

Dit artikel maakt deel uit van ons Dossier Auto.

Johan Vanhaverbeke (53) en Ann Catteau (52) wonen in de Oude Veurnestraat. Het gezin heeft negen kinderen: Chiara, David, Hadewijch, Elias, Ambroos, Irene, Lara, Milla en Ibrahim. Voor hun huis is er opvallend veel parkeerplaats. Het gezin heeft echter geen auto. “Nooit gehad”, steekt Johan Vanhaverbeke van wal. “We hebben nochtans wel allebei ons rijbewijs. We zijn principieel, maar niet rigide daarin. Als één van onze kinderen een beperking zou hebben, hadden we ons wel een auto aangeschaft.”

Autoloze zondagen

Hoewel er dertig jaar geleden amper sprake was van de opwarming van de aarde, bannen Johan en Ann de auto vooral uit ecologische overwegingen. “Let op: in de jaren zeventig had je wel de Club van Rome (dat in 1972 het rapport ‘Grenzen aan de groei’ uitbracht, red.) en de Autoloze Zondagen. Dat zette veel mensen toen al aan het denken”, zegt Johan.

“Het is niet dat we nooit met de auto rijden”, pikt Ann in. “Als het nodig is, kunnen we de auto’s lenen van onze ouders. Maar dat zijn eerder uitzonderingen. Het was een bewuste keuze. Vroeger woonden we in Zonnebeke, maar met de kinderen in het vooruitzicht verhuisden we 22 jaar geleden naar Ieper, onder meer omdat alles meer bereikbaar is met de fiets. Ook het aanbod van openbaar vervoer is in Ieper beter.”

“Alles wat niet te ver is, bereiken we met de fiets”, vervolgt Johan. “De rest doen we met het openbaar vervoer. Zelf werk ik in Vondels in Ieper, Ann is leerkracht in Immaculata. Het is zeker niet zo dat we door de afwezigheid van een auto een marginaal leven leiden. Hier in Ieper hebben we alles bij de hand wat we nodig hebben.”

“Mensen vragen soms hoe we grote boodschappen doen met de fiets, maar eigenlijk hebben we nooit grote boodschappen. Wel gaan we dan meerdere keren naar de winkel om kleinere boodschappen te doen”, zegt Ann. “Anderzijds zijn we beperkt in onze activiteiten. Een musical in Waregem doen we niet met de kinderen. Daarvoor vragen we geen auto aan onze ouders. Naar de zee gaan we wel met de bus, maar dan zijn wel al snel twee uur onderweg. Maar als je met de auto gaat, verlies je ook tijd door in de file te staan of een parkeerplaats te zoeken. Eén keer per jaar gaan we op reis naar de Ardennen en dat doen we met de trein.”

“Naar zee gaan we met de bus, maar dan zijn wel twee uur onderweg”

“Als er ‘s avonds een feest is in Wijtschate of Voormezele, gaan we sowieso met de fiets“, stelt Johan. “Mensen zeggen dan dat ze ons wel willen oppikken en terugbrengen, maar wij doen die fietsrit met plezier. Op die manier hebben we ook de vrijheid om te vertrekken wanneer we willen.”

Ann en Johan hopen dat veel mensen in de toekomst hun voorbeeld volgen. “Alleen al voor het milieu, maar er zijn nog redenen. Zoals het plaatsbeslag: al die parkeerplaatsen in de stad die ingepalmd worden door auto’s. Of het fijn stof: als we niet willen dat al onze kinderen in de toekomst astma hebben, moet er dringend iets gebeuren daartegen.”

Fietsersbond

“Er moet een mentaliteitswijziging komen”, zegt Johan. “De wagen is niet het meest geschikte vervoersmiddel voor alle plaatsen. Soms moet ik de wenkbrauwen fronsen als ik mensen voor enkele kilometers met de auto naar de fitness zie gaan. Fietsen heeft ook veel voordelen: je ziet meer mensen, je keert lekker uitgewaaid terug van je werk, je kan overal door en je bespaart geld op benzine…”

“Onze drie oudste kinderen, die het huis uit zijn, gaan overigens ook alle drie autoloos door het leven.”

Johan is een van de drijvende krachten in de Fietsersbond in Ieper. “We stellen ons constructief op ten opzichte van het stadsbestuur. Zo zijn er heel wat verbeteringen, onder meer in de Poperingseweg, Masscheleinlaan en Noyellepad… Maar alles kan beter. Onlangs stelden we nog onze kansennota voor aan het stadsbestuur. We pleiten onder meer voor een autoluwe binnenstad en de invoering van fietsstraten. Het is ook onveilig voor fietsers in de binnenstad, onder meer door de kasseien en de lage boordstenen. Veel fietsers zijn al gevallen. Ik ken zelfs mensen die met de fiets aan de hand lopen tot ze buiten het centrum zijn en dan pas opstappen, omdat ze bang zijn om te vallen.”