MEZINKE (4): Dul zyn up diene droevoard

Redactie KW

Vroeger reisde men om te leren, nu volstaat het om met de regelmaat van de klok eens naar KW.be te surfen. Naar de donderdagrubriek ‘Mezinke!’ bijvoorbeeld, die elke week één typisch West-Vlaams woord op je loslaat én er ook de nodige uitleg bij verschaft.

We zijn intussen al bij de ‘d’ aanbeland. Veel leuke dialectwoorden kennen we met die letter. Gaande van ‘ne drendel spaghetti’ over ‘e schoane doenienge’ (=een aardig optrekje) tot zelfs ‘ne deurejoagre’, voor een bijzonder slanke en eerder opgeschoten man. Je kent ze wel: van die lui die elke week een halve koe naar binnen mogen spelen, gevolgd door het eigen dessert en dat dat de vrouw niet opkrijgt, en dan toch nog het gelijk van de weegschaal aan hun kant krijgen.

Maar omdat er tegenwoordig behoorlijk wat slechteriken en boosaardige kwelgeesten rondlopen op onze planeet, al dan niet met een vlijmscherp mes tussen de tanden, gaan we deze keer voor ‘ne droevoard’.

>> DROEVOARD

Betekenis: ‘stouterik’. ‘Droef zyn’ betekent dan uiteraard ook gewoon ‘stout(moedig) zijn’, en zoals we allemaal weten is dat dan weer het tegenovergestelde van ‘froai’. Altijd grappig als je West-Vlamingen in gekuist AN hun best hoort doen op radio of televisie, en ze het hebben over ‘fraai’ en ‘droef’. Studio Brussel vatte het enige tijd geleden dan ook niet toen hiphopper Brihang de betekenis van zijn naam omschreef als ‘etwien die soms droef is’. ‘Iemand die soms droevig is’, schreven ze op hun website. Niet dus.

Voorbeeld: “De gebeurs zegn da Kenji ne droevoard is, mor ik vien em geweune ne doendigoard. Takkoord, j’ed eki ne drendel spaghetti over under oage gesmeetn en ze deedn redelijk dinne dat da rechte up underne dame blanche viel, mo da vintje a genoeg. Ge wit wok wukne deurejoagre dat is. Njig, ge kunt er niet dul up zyn. ‘t Is vrji deirlijk van de gebeurs, ke kun’ der mo da van zegn.”

Synoniem: ‘nen ellebrandre’, al is dat eerder een belhamel. Zo’n jongetje dat na zijn doortocht bij oma een spoor van rondgestrooid speelgoed en scheefgetrokken gordijnen achterlaat, maar dat allemaal niet slecht heeft bedoeld.

*DISCLAIMER: De kans bestaat dat er ook streekgenoten zijn die het woord ‘mezinke’ niet kennen. Het gaat hier om een uitroep van lichte, positieve verbazing. In stripverhalen zou men al snel gewag maken van ‘warempel!’ in dit geval, of zelfs ‘nou breekt mijn klomp!’ ‘Mezinke!’ zeg je wanneer je plots iets opmerkt, waarover je al eerder je bedenkingen had gemaakt en waarvan nu blijkt dat het wel degelijk – tegen sommigen hun verwachtingen in – effectief zo is. “Goat-ie em nu woarlyk mè ze velo no Dardenn vertrokn zyn omdat-ie ‘t ontzag voe met den otto no de naftepoempe te ryn? Wacht, ‘k goan e kji kykn in ‘t kotje. Mezinke, ze velo is weg!”

In bepaalde regio’s van West-Vlaanderen heeft men het dan weer over ‘bezinke’ in plaats van ‘mezinke’. Hoe klein ons landje en hoe minuscuul onze provincie, dan nog blijft een dialect afhankelijk van streek tot streeks, soms zelfs van stad tot stad. Met deze rubriek willen we geenszins beweren alle wijsheid in pacht te hebben. Ken je een alternatief dialectwoord voor iets wat hier al aan bod kwam, laat het ons dan ook gerust weten via frederik.jaques@kw.be. Zo kwamen we intussen bijvoorbeeld al te weten dat aan de kust – zoals in Middelkerke – die uitroep van verwondering eerder klinkt als ‘me ziele (gods)’, wat ons mogelijk alweer een stapje dichter bij de oorsprong van het bizarre woord brengt!

(FJA)