Van een roestige Kalashnikov onder je neus word je vanzelf vrijgevig

Maarten Vandenbussche

Maarten heeft het deze week over geweld en misdaad in Rio de Janeiro.

“Hallo, ik heb lekkere drugs.” Ik ben net op een feest hier in de favela en een vriendelijke jongen spreekt mij aan. Ik bedank hem. Ik ben te oud om nu nog aan de drugs te gaan.

Malafide types

Het is niet de eerste keer dat iemand mij illegale substanties probeert te slijten, het is wel de eerste keer dat dit hier in Rocinha gebeurt. Als ik langs het strand van Copacabana flaneer, word ik haast om de vijf stappen benaderd door malafide types die ogenschijnlijk met hoeden, tatoeages, bikini’s, strandlakens en de hemel mag weten wat nog meer lopen te sjouwen, maar eigenlijk gewoon cocaïne proberen te verkopen. Allen noemen ze mij hun ‘friend’. Ik wimpel ze af.

Roestige Kalashnikov

Ze zijn de laatste schakel in een lange keten. Een keten waar een hele clandestiene economie achter schuilgaat, waar hele gezinnen van leven, maar waar ook een hoop ellende en geweld bij komen kijken.

De Braziliaanse steden in het algemeen en Rio de Janeiro in het bijzonder worstelen met een lange donkere geschiedenis van drugs, criminaliteit en zwaar geweld. Zo goed als iedereen die ik hier ken is al op een vaak hoogst onprettige manier beroofd of overvallen. Van een roestige Kalashnikov onder je neus word je vanzelf vrijgevig.

Drie keer per week

Tientallen van Rio’s favela’s zijn nu officieel gepacificeerd, maar ook daar nog woedt dagelijks een smerige oorlog tussen bendes, door de mensen hier bandidos genoemd, en de UPP, de vredespolitie, die er met haar kogelvrije vesten en volautomatische wapens allesbehalve vredig uitziet. Ook hier knettert en knalt het twee à drie nachten per week. Een enkele keer werd ik wakker van een laag hangende politiehelikopter of wapengekletter.

Apen uit de bomen schieten

De mensen zelf blijven er stoïcijns bij. Toen ik afgelopen week met gasten in een cafeetje hier in de steeg zat, viel opeens alle elektriciteit in de hele buurt uit. Een vaak beproefde tactiek van de bandieten om in het donker hun zo al strategische voordeel in de nauwe steegjes en trappen nog meer uit te buiten. Verderop werd geschoten. Onze gaste, een Braziliaanse die nog nooit een voet in een favela zette, is er niet gerust op, maar een van de stamgasten wuift haar angst laconiek weg: “Ze schieten de apen uit de bomen.” De bar baadt ondertussen in gezellig kaarslicht. Ik bestel nog een bier.

Het leven gaat verder, ook als het buiten oorlog is.

(Foto’s Maarten Vandenbussche en fotoclub Alemão)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier