F1 voor dummies: wat je moet weten om Stoffel Vandoorne te volgen

© BELGA
Redactie KW

Zondag 26 maart is het eindelijk zover: dan start het nieuwe Formule 1-seizoen met West-Vlaming Stoffel Vandoorne op de startgrid in Melbourne. Maar hoe verloopt een raceweekend? Wat is het verschil met voetbal? En waarom haalt hij nu niet in?

Hoe verloopt het kampioenschap?

Het wereldkampioenschap start traditioneel in maart (Australië) en duurt tot eind november. In de zomer knijpt de Formule 1 er een maand tussenuit. De wedstrijden spelen zich af op 20 verschillende circuits, verspreid in alle uithoeken van de wereld, waaronder op het Belgische circuit van Spa-Francorchamps.

In elke wedstrijd vallen er punten te sprokkelen, zowel door de rijders als door de constructeurs (= de teams). Wie in de 20 races het meeste punten sprokkelt, is op het einde van het seizoen wereldkampioen. Aan het kampioenschap nemen in 2017 10 teams deel die elk 2 rijders inzetten. Manor Racing heeft zich voor de start van het seizoen teruggetrokken bij gebrek aan financiële middelen.

Hoe ziet een raceweekend eruit?

Een weekend bestaat uit verschillende sessies.

Op vrijdag (of op donderdag in Monaco) vinden 2 vrije oefensessies plaats die elk anderhalf uur duren. Daarin kunnen de rijders het parcours verkennen, banden testen en hun auto afstellen. De chrono’s die neergezet worden, zeggen niets over de performantie, aangezien de ene rijder met meer benzine aan boord kan rijden dan de andere. Bedoeling is vooral de auto’s af te stellen, uittesten hoe de verschillende bandensoorten reageren…

Op zaterdag vindt ‘s ochtends een laatste, 1 uur durende oefensessie plaats, zaterdagnamiddag wordt er gekwalificeerd. De 1 uur durende kwalificatiesessie bepaalt de startorde van de Grote Prijs op zondag.

Op zondag volgt het pièce de théâtre: de grote prijs zelf. De uitslag daarvan bepaalt hoeveel punten elke rijder scoort in het wereldkampioenschap.

F1 voor dummies: wat je moet weten om Stoffel Vandoorne te volgen
© BELGA

Hoe wordt de startorde bepaald?

De kwalificatiesessie op zaterdag bepaalt de startorde. De 1 uur durende kwalificatie bestaat uit 3 fases. In Q1 mogen alle auto’s de baan op, na 18 minuten worden de 6 traagste coureurs geëlimineerd. Q2 duurt een kwartier waarin de overblijvers mogen strijden voor de snelste tijd. Enkel de snelste 10 rijders uit Q2 gaan door naar Q3. Q3 duurt 12 minuten en bepaalt de startorde van de eerste 10 rijders. Wie eerst start, heeft de felbegeerde ‘pole position’ op zak. Dit levert nog altijd geen punten op.

Hoe verloopt een wedstrijd?

De wedstrijd vindt zondagnamiddag (of -avond) plaats. Gezien het tijdsverschil in Europa met de races in Australië, Azië of Canada, is het hier soms nog ‘s ochtends vroeg of ‘s avonds wanneer de Grand Prix op de buis komt. In Singapore en Bahrein (en deels in Abu Dhabi) worden de race bij kunstlicht gereden en start de race dus pas ‘s avonds.

In aanloop naar de Grand Prix parkeren alle rijders hun auto op de startgrid in de volgorde van de kwalificatie-uitslag. Na een opwarmronde wordt de start gegeven: 5 rode lichten gaan 1 voor 1 aan. Wanneer de lichten doven, mag er gestart worden. Een wedstrijd duurt ongeveer 1,5 uur (mits enkele uitzonderingen moet er 305 kilometer afgelegd worden).

Waarom worden er banden gewisseld?

Tijdens een race moet iedereen minstens 2 verschillende bandentypes gebruiken. Bovendien zijn de banden na een tijdje versleten en levert een setje nieuwe banden tijdswinst op.

Een goed geplande pitstop (waarbij de banden vervangen worden) of een andere bandenkeuze kan een rijder helpen om zijn concurrenten voorbij te steken, al stipt Pirelli zelf aan dat er dit jaar minder pitstops zullen zijn doordat de banden minder snel verslijten.

F1 voor dummies: wat je moet weten om Stoffel Vandoorne te volgen
© BELGA

Welke rol spelen de banden?

De banden zorgen voor de mechanische grip van de auto’s in de bochten en bepalen dus hoe snel de piloten hun bochten kunnen nemen. Zachtere banden geven meer grip, maar verslijten sneller. Hardere banden geven minder grip, maar kunnen langer gebruikt worden.

Pirelli heeft voor droge weersomstandigheden 5 types banden die via een gekleurd lijntje aan de buitenkant te herkennen zijn: ultrasoft (paars), Supersoft (rood), soft (geel), medium (wit), hard (oranje).

Daarnaast zijn er intermediate-banden voor wisselvallige weersomstandigheden en full wet-banden voor zware regenbuien. Het aantal bandensets dat gebruikt mag worden tijdens een raceweekend, is beperkt.

Wie krijgt er punten?

Enkel de rijders die in de top 10 finishen tijdens de Grand Prix scoren punten. De winnaar krijgt 25 punten, de tweede 18 punten en de derde 15 punten. De eerste 3 mogen na afloop ook op het podium vieren en de champagne doen knallen. Behalve in Abu Dhabi en Bahrein, waar met een alhocolvrije variant wordt rondgespoten…

Zijn er enkel punten te scoren tijdens de race?

Klopt. Wie de pole position grijpt, mag als eerste starten tijdens de race, maar krijgt daar geen beloningen voor in de vorm van WK-punten. Ook met andere awards zijn geen punten te winnen.

Sinds 2016 kunnen kijkers stemmen voor de ‘Driver of the Day’-award, maar dat levert geen punten op. De afgetekende publiekslieveling in 2016 was Max Verstappen, die maar liefst 9 keer tot Driver of the Day gestemd werd. Ook voor de snelste ronde van de race te rijden, krijg je geen extra punten. DHL bekroont teamwork met de ‘Fastest Pit Stop Award’. In 2016 staat de snelste pitstop op naam van het Williamsteam, dat in amper 1,92 seconden de 4 banden van Felipe Massa wisselde.

F1 voor dummies: wat je moet weten om Stoffel Vandoorne te volgen
© BELGA

Is elke auto even snel?

Nee. Het Mercedesteam is sinds 2014 quasi onklopbaar. Voordien, van 2010 tot 2013, zwaaide Red Bull-Renault de scepter. Elk jaar is er grofweg één topteam dat er met kop en schouders bovenuit steekt. De ingrijpende reglementswijzigingen in 2017 kunnen de balans doen doorwegen in het voordeel voor een ander team, al bleek Mercedes tijdens de tests nog altijd dominant. Vooral van Ferrari wordt vermoed dat ze een grote stap voorwaarts hebben gezet. Red Bull vervolledigt het kransje topteams.

In het middenveld zitten Force India, dat zich heeft opgewerkt tot de nummer 4 en Williams, dat in de jaren ’90 alomtegenwoordig was. McLaren bleef in 2016 steken op de zesde plaats en scoorde geen enkele podiumplaats. Toro Rosso en het Amerikaanse Haas vervolledigen dat kransje teams dat geregeld in de punten valt.

Achterin de staart bengelen Renault, Sauber en Manor. De laatste renstal heeft begin dit jaar de handdoek in de ring gegooid, waardoor er dit jaar slechts 10 teams deelnemen aan het WK Formule 1.

Hoe snel is de auto waarmee Stoffel Vandoorne rijdt?

Minstens even belangrijk als een forse dosis talent is een competitieve wagen die het tot de finish uitzingt. Uit de testritten met de nieuwe McLaren-Honda blijkt de wagen noch competitief, noch betrouwbaar: de Hondamotor is 7 keer bezweken en de langste, onafgebroken rit op het circuit duurde hoop en al 11 rondjes. Bovendien is de snelste tijd van Vandoorne 2,7 seconden trager dan de topchrono.

Waar kan ik de wedstrijden volgen?

Ofwel reis je mee naar de 20 verschillende landen waar de Grand Prix’ plaatsvinden, ofwel volg je voor de buis. Telenet zendt alle kwalificaties en races uit op Play Sports. Maar je kunt ook afstemmen op het sappige commentaar van Gaëtan Vigneron op de RTBF (La Une of La Deux) om alles live te volgen. Stoffel Vandoorne kroop de voorbije jaren trouwens mee in de commentatorsbox van de RTBF om de races mee te verslaan. Ook op buitenlandse zenders komt de Formule 1 op antenne (bijvoorbeeld op het Duitse RTL).

F1 voor dummies: wat je moet weten om Stoffel Vandoorne te volgen
© BELGA

Waarom haalt hij nu niet in?

De achilleshiel van de moderne Formule 1 is de moeilijkheid om in te halen. Daarom is sinds 2011 DRS geïntroduceerd. Bevindt een achtervolgende auto zich binnen de seconde van zijn voorganger, dan mag een rijder zijn achtervleugel binnen een afgebakende DRS-zone (een recht stuk waarop kan ingehaald worden) openen waardoor de neerwaartse druk vermindert en zijn topsnelheid verhoogt. Daardoor wordt inhalen makkelijker. Een kunstgreep, die net daarom veel kritiek oogst.

Wordt inhalen niet makkelijker met de nieuwe regels?

Of de ingrijpende reglementswijzigingen het spektakel zullen verhogen, is nog onduidelijk. De grip (= in welke mate de wagen aan het wegdek kleeft, nodig om snel bochten te kunnen nemen) neemt fors toe. Die grip dankt de auto aan mechanische en aerodynamische grip. De mechanische grip verhoogt dankzij de bredere banden.

Maar dat positieve effect op inhaalmanoevres wordt mogelijk teniet gedaan door de verhoogde aerodynamische grip via bredere spoilers. Een achtervolger heeft minder last van de turbulentie van zijn voorligger wanneer de mechanische grip een groter aandeel heeft.

Waarom zijn formule 1-fans dol op regen?

Een regenrace staat bijna altijd garant voor spektakel. Denk maar terug aan de knotsgekke Grote Prijs van Brazilië in 2016, waar Max Verstappen enkele legendarische manoevres toonde. Regen gomt grotendeels de verschillen weg tussen goeie en minder goeie renstallen, waardoor het rijderstalent komt bovendrijven. Michael Schumacher was quasi onklopbaar in de regen, of hij nu in een competitieve wagen zat of niet.

Wat is het verschil met voetbal?

In het voetbal lopen 22 mannen gedurende 90 minuten achter een bal en op het einde winnen de Duitsers. Zo gek veel verschil met Formule 1 is er niet: 20 rijders racen gedurende anderhalf uur om de zege en op het einde winnen eveneens de Duitsers: sinds 2000 noteren we 10 keer een Duitse wereldkampioen (Schumacher, Vettel en Rosberg). Won er toch een rijder met een andere nationaliteit, dan was het met een door het Duitse Mercedes-Benz aangedreven auto (behalve in 2007, toen Räikkönen wereldkampioen werd met Ferrari).

(Bart Vanacker – Foto’s Belga)