VIDEO 99 camera’s houden het verkeer op de A11 in de gaten

Twee à drie keer per dag moet het verkeer op de gloednieuwe A11 halt houden voor een openstaande brug, omdat er een schip op het Boudewijnkanaal passeert. Een unicum in ons land. Deze operatie vergt een minutieuze samenwerking tussen het havenbestuur en het Vlaams Verkeerscentrum. Vanuit het Antwerps zenuwcentrum mochten we live deze operatie meebeleven.

“We moeten vliegensvlug naar de dispatching, de zaal waar alle camera’s gemonitord worden. De Roskambrug wordt over enkele minuten geopend.” Woordvoerder Peter Bruyninckx moet even zijn powerpointpresentatie over de werking van het Vlaams Verkeerscentrum onderbreken. “We hebben hoerenchance, want sinds de ingebruikname van de A11 werd de brug over het Boudewijnkanaal nog maar zelden overdag geopend om een hoog schip te laten passeren. Tot nu toe is de brug vooral ‘s nachts opengegaan.”

“We hebben voorzien dat het verkeer op de A11 twee à drie keer per dag voor een openstaande brug halt moet houden. Dat zou amper voor zes minuten oponthoud mogen zorgen. De brug heeft 62 seconden nodig om zich op te richten.”

Als een ambulance of brandweerwagen op de A11 komt aangesneld, moet de brug wachten om te openen

We snellen naar de vijfde verdieping van het kantoorgebouw op het Kievitplein in Antwerpen. Daar houdt het Vlaams Verkeerscentrum, in opdracht van het Vlaamse Gewest, met 1.200 camera’s en 4.400 detectielussen 900 km autowegen in de gaten. “Een schipper belt eerst naar het havenbestuur van Zeebrugge, met de vraag om te mogen passeren”, legt dispatcher Michel Druart de ingewikkelde procedure uit. “Zijn schip moet voorbij twee bruggen, naast de A11 ligt er ook nog een spoorwegbrug. MBZ (Maatschappij van de Brugse Zeehaven, red.) checkt eerst bij Infrabel, dat nagaat of er geen trein in aantocht is. Nadien neemt de MBZ contact op met het Vlaams Verkeerscentrum. Het zijn immers de sluiswachters die de bruggen én de verkeerslichten bedienen.”

“Onze operatoren overleggen met de wegpolitie, die continu twee agenten naar het Vlaams Verkeerscentrum detacheert”, gaat Michel Druart verder. “Op hun beurt vragen zij feedback aan het Contact Informatiecentrum (CIC) van de West-Vlaamse wegpolitie. Zij controleren of er geen reddingsactie aan de gang is. Als er een ambulance of brandweerwagen over de A11 raast omwille van een brand, ramp of zwaar ongeval, krijgt die natuurlijk voorrang. We moeten vermijden dat de hulpdiensten voor een open brug staan en moeten omrijden.”

Vervolgens activeert een van de operatoren de dynamische signalisatieborden. “Die verlagen systematisch de snelheid van 90 naar 50 kilometer per uur om botsingen in de staart van de file te vermijden. De A11 is een autoweg waarop 120 kilometer per uur gereden mag worden, behalve in de omgeving van de brug. Daar geldt sowieso altijd een snelheidslimiet van 90 kilometer per uur.”

Het is nog kalm op de A11. Er zijn blijkbaar nog altijd mensen die niet weten dat deze autosnelweg bestaat

“Eenmaal de maximumsnelheid op enkele honderden meters van de brug gedaald is, krijgt MBZ automatisch een signaal dat ze de lichten bij de brug op rood mag zetten, de slagbomen mag neerlaten en nadien de brug mag openen. Eenmaal het schip gepasseerd is, de brug weer naar beneden is en de slagbomen weer opgelaten zijn, passen onze operatoren de snelheid op de signalisatieborden opnieuw aan.”

Niet omrijden

Volgens woordvoerder Peter Bruyninckx veroorzaakt de zes minuten durende operatie geen files op de A11. “Mensen vragen ons waarom wij niet op onze website melden dat de brug openstaat. Dat is zinloos, net als omrijden via lokale wegen. Je verliest daar te veel tijd mee. Voor een openstaande brug ben je hoogstens tien minuten kwijt. Zeker nu, want er is nog niet zoveel verkeer op de A11. Er zijn blijkbaar nog altijd mensen die niet weten dat de autosnelweg bestaat. Hun gps vermeldt de nieuwe weg nog niet. Hopelijk verandert dat snel, want de A11 is net aangelegd om de leefbaarheid van de polderdorpen te vergroten en het havenverkeer van het lokale verkeer te scheiden.”

Drie kleine tunnels

Veiligheid is op de A11 de absolute prioriteit. Daarom kreeg de amper 12 km lange autoweg 99 camera’s, waarvan de beelden in het Vlaams Verkeerscentrum bekeken worden. “Dat zijn er twee keer zoveel als in de rest van West-Vlaanderen. De A11 telt drie kleine tunnels, het verkeer moet vanuit elke hoek zichtbaar zijn.”

Desondanks is West-Vlaanderen nog altijd geen al te groot aandachtspunt voor de 18 operatoren van het Vlaams Verkeerscentrum, tenzij bij een massale uittocht naar en van de kust op mooie zomerdagen. Slechts 153 van de 1.200 camera’s (13 procent) en amper 677 van de 4.400 detectielussen (15 procent), die in het asfalt van de autowegen ingebakken zijn om het aantal wagens en hun snelheid te meten, bevinden zich in onze provincie.

Het Vlaams Verkeerscentrum moest door de A11 een nieuw hoofdstuk toevoegen aan het calamiteitendraaiboek. “Als de autosnelweg versperd is – stel bijvoorbeeld dat de burg hapert – starten we met de politie een communicatie op en worden de automobilisten omgeleid via lokale routes. Die hebben we nu ook voor de A11 vastgelegd.”