We dumpen steeds minder onze huisdieren

Olivier Neese Editieredacteur Brugsch Handelsblad Brugge - Torhout

Editieredacteur Brugsch Handelsblad Brugge - Torhout 16 juni 2017, 05:00 Bijgewerkt op: 26 november 2020, 20:04

Het is weer alle hens aan dek bij de asielen en opvangcentra. Het ‘kattenseizoen’ is volop aan de gang en de zomervakantie staat voor de deur. Dat is én blijft de drukste periode van het jaar. “Maar over het hele jaar moeten we opvallend minder dieren opvangen”, klinkt het bij het Blauwe Kruis Brugge, het grootste asiel van West-Vlaanderen. Daarmee volgt het de dalende trend in heel Vlaanderen.

Deze reportage maakt deel uit van ons Dossier Dierenleed in de zomer.

“Maandag aangetroffen op de parking van een industriële bakker in Brugge”, vertelt secretaris Ingrid Beirlant van Het Blauwe Kruis Brugge wanneer ze een tam konijn het loof van een wortel toestopt. “Gisteren binnengebracht, vannacht is ze bevallen… En kijk naar die zwarte hond die daar uitgelaten wordt. Van een broodfokker, bij wie we 22 volwassen honden en 23 pups moesten ophalen. Zie je dat hondje in de auto? Een stokoud diertje, dat niet mee mocht met zijn baasje naar het woonzorgcentrum.”

In enkele ogenblikken zie je met welke verhalen het Blauwe Kruis Brugge, de grootste van de 25 West-Vlaamse asielen, dagelijks geconfronteerd wordt. Maar er is goed nieuws: de laatste tien jaar is het aantal sukkelaartjes dat in Brugge opgevangen moet worden met bijna de helft afgenomen: van 2.473 katten en honden in 2006 tot 1.404 in 2016. Zowel het aantal vondelingen (-47 procent) als de dieren waarvan afstand wordt gedaan (-61 procent), neemt fors af. Daarmee volgt het asiel de Vlaamse tendens: er belanden steeds minder katten en honden in een asiel.

Mentaliteit

“Alleen al vorig jaar is het aantal opgevangen katten en honden met 16 procent gedaald”, concludeert Vlaams minister voor Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) bij een cijferanalyse van 85 van de 138 erkende asielen van Vlaanderen. “Dat is nog opvallender als je weet dat er sinds mijn aantreden steeds meer verwaarloosde of mishandelde dieren – elke maand 200 dieren in Vlaanderen – in beslag worden genomen, en dus uiteindelijk ook in een asiel belanden. Deze cijfers geven me hoop dat het in Vlaanderen stilaan de goede kant opgaat.”

“De reden voor die daling? De aandacht voor dierenwelzijn is de laatste jaren enorm gestegen”, stelt minister Weyts. “Bijna elke gemeente heeft een schepen voor Dierenwelzijn en actieplannen, de mensen blijven adopteren… Het gaat op dat vlak bijzonder snel.”

Dat merkt ook Ingrid Beirlant van het Blauwe Kruis Brugge. “Steeds meer zien mensen hun huisdier als een deel van het gezin. Dat zie je in het aanbod in de dierenwinkels: mandjes worden zeteltjes, brokken worden koekjes. Een bepaalde groep mensen ziet het anders, en die zal er altijd zijn. Maar schrijnende gevallen, zoals een nest piepende kittens die we uit een container in een recyclagepark moesten halen of twee verwaarloosde maltezers die in een diepe gracht in een bos gedumpt werden, komen de laatste tijd niet meer voor. Gelukkig maar.”

“De aandacht voor dierenwelzijn is de laatste jaren enorm gestegen”

Het Blauwe Kruis Brugge, waarvan het werkgebied zich uitstrekt van De Haan tot Tielt en van Knokke-Heist tot Lichtervelde, wijst ook op de castratie- en sterilisatiestrategie. “Daarvan beginnen we stilaan het effect te zien”, klinkt het. “Alle binnengebrachte dieren worden onvruchtbaar gemaakt. Ook de verwilderde katten. Zij worden geopereerd en dan teruggeplaatst, zodat ze hun territorium kunnen herwinnen. Dat staat zo in ons nieuw ‘kattenprotocol’, dat stelt dat we enkel nog een spuitje geven als het ethisch niet verantwoord is om het dier nog te laten lijden.”

Dat steeds minder opgevangen dieren een spuitje krijgen, is een Vlaamse tendens. Het voorbije jaar is in Vlaanderen 20 procent minder dieren geëuthanaseerd. In Brugge is het aantal afgemaakte dieren, zoals het in de volksmond heet, de laatste tien jaar met meer dan 80 procent afgenomen: van 1.021 in 2006 tot 176 in 2016.

Kattendatabank

Van oudsher moeten meer katten dan honden opgevangen worden. Het verplicht chippen van de honden, waardoor het baasje snel teruggevonden kan worden, is een van de redenen. Een chip is sinds september 2014 ook verplicht voor katten. Maar dat kan volgens de minister nog geen effect hebben gehad op de forse daling. “Nu is dat nog een halfbakken regeling”, stelt hij. “Het chippen is wel verplicht, maar wegens federale problemen bestaat er nog geen centrale databank… We zijn zo goed als klaar met de kattendatabank, we wachten enkel nog op het akkoord van de Privacycommissie. Maar bij de honden bestaat het al, ik begrijp niet goed waarom het zo lang moet duren. Dankzij de hondendatabank konden in 2016 in Vlaanderen meer dan 80 procent van alle gevonden honden herenigd worden met hun baasje, van het aantal katten was dat slechts 5 procent…”

Minpunt bij de nieuwe regelgeving: de binnengebrachte katten moeten haast dubbel zo lang in het asiel verblijven. Dat stelt André Lycke, vertegenwoordiger van de West-Vlaamse dierenasielen. “Van dierenasiel Ganzenweide in Koksijde houden we overnachtingsstatistieken bij. Gemiddeld zitten de honden 15 nachten in dat asiel, voor de poezen is dit de laatste jaren haast verdubbeld, van 12 naar 22 nachten. De identificatie, registratie en verplichte castratie verhogen de kostprijs en dat veroorzaakt vertraging van de uitstroom. Daarbij worden de poezen door hun vaccinatietraject ook nog eens langer in quarantaine gehouden.”

Knuffelmoment

Nog een reden voor de leegloop van de asielen: de toegenomen mogelijkheden om je huisdier tijdelijk op te laten vangen. Wie tijdens een vakantie of ziekenhuisopname geen beroep kan doen op een familielid, vriend of buur, kan terecht bij dierenpensions of -hotels. West-Vlaanderen telt nu 56 erkende dierenpensions, heel Vlaanderen 265. De kostprijs om je huisdier op logement te sturen varieert van 7,5 tot 25 euro per nacht, afhankelijk van het soort huisdier. De meeste pensions geven een korting als er meerdere huisdieren op vakantie komen of als de baasjes zelf het eten bezorgen.

Wie hiervan geen liefhebber is, kan nu zelfs een persoonlijke dierenoppas – die tijdens je afwezigheid aan huis komt – inhuren. Peter Sarazijn biedt deze service met zijn bedrijf Resicare sinds vorig najaar aan. Wegens grote vraag, klinkt het. “Tijdens je afwezigheid komen we meerdere keren per dag langs of komen we zelfs inwonen, zodat je dier niet uit zijn vertrouwde omgeving moet. We doen alles wat het huisdier gewoon is: van het uitlaten van de hond over kammen en borstelen tot zelfs knuffelmomenten. Een bezoekmoment, dat ongeveer een halfuur duurt, kost 15 euro. Per bijkomend halfuur op dezelfde dag komt er 8 euro bij.”

“Verwilderde katten krijgen geen spuitje meer, maar worden gecastreerd en teruggezet”

Maar mensen die geld veil hebben om hun dier tijdelijk onder te brengen, zijn niet de mensen die hun dier dumpen. Minister Ben Weyts: “Ook dit jaar zullen we een beperkte sensibiliseringscampagne houden, vooral via de sociale media, om de mensen te vertellen: we zijn een beschaafde samenleving, zorg voor je dieren! Ook als je op vakantie vertrekt.”

Papfles

De vakantiemaanden zijn en blijven de drukste maanden. Waar het aantal opnames in de andere maanden afneemt, blijft het in juli en augustus de laatste paar jaar ongeveer status quo. “Een vierde van alle katten krijgen we binnen in deze twee maanden”, klinkt het bij het Blauwe Kruis Brugge. “En de vakantiemaanden zien we stilaan uitbreiden. Het hoogseizoen start al van in mei en loopt tot in september. Maar het beeld van een hondje dat aan een boom vastgebonden wordt en het baasje dat wegrijdt, klopt niet met de realiteit. Onze grootste uitdaging in die periode zijn kittens. Zo goed als altijd komen de mensen zeggen dat ze ‘een nestje in de tuin gevonden hebben’. Gevonden nestjes kunnen ze gratis binnenbrengen, anders moeten ze betalen… Bewijs maar eens dat het van hun huiskat is of van een kat die op de dool is… Veelal vinden we nestjes in een kartonnen doos op een parking van een grootwarenhuis, waar de ‘dumpers’ weten dat ze zeker opgemerkt zullen worden, of aan onze poort…”

Het Blauwe Kruis Brugge telt momenteel 38 kittens. “Die brengen we nu onder bij zogenaamde opvanggezinnen“, vertelt Ingrid Beirlant. “Dan groeien de diertjes – soms nog papfleskittens – op in een huiselijke omgeving, en worden ze rechtstreeks van daar geadopteerd. Dan moeten ze nooit in een kooitje zitten. Zij vinden snel een nieuwe thuis. Anders is het met de agressievere, grote honden, vaak van een baasje dat aan de drugs zit of in de gevangenis zit, of met oudere dieren, van bejaarde mensen die naar een woonzorgcentrum moeten verhuizen en hun maatje niet mogen meenemen. Niemand wil die nog adopteren… Maar capaciteitsproblemen zijn er niet. Toen ik hier jaren geleden begon, moesten de hondenkooien soms nog met een houten plank in tweeën gescheiden worden. De tijd van overbevolking is gelukkig voorbij.”