“Natuurlijk kom ik ervoor uit dat ik een gelovige moslima ben, maar ik pronk niet met mijn geloof. Ik weet zelfs niet of ik zelf een goede moslima ben…” Dat zegt Firdaousse Omari uit Heule. Ze is islamlerares aan de Athena-school in Heule. Maar ze is ook een hippe, goedlachse sportieve jongedame die badminton en squash speelt. Ze draagt geen hoofddoek, wel een modieus hoedje… als hoofddoek. “Maar waarom moet het altijd over die hoofddoek gaan?”, vraagt ze zich tijdens ons gesprek af.
Helemaal vanzelfsprekend was het niet dat Firdaousse Omari een tijd geleden in Heule inging op de uitnodiging van de plaatselijke beweging.net (het vroegere ACW) om te komen speken over de islam. Het werd duidelijk dat zij met een erg open geest in het leven staat. Dat doet ze ook als ze voor de klas staat. Ze zal het tijdens ons gesprek herhaaldelijk benadrukken: “De collega’s van alle levensbeschouwingen in onze school schieten bijzonder goed met elkaar op. Meer nog: aan hen heb ik te danken wie ik ben! Er was eens tijdens de vakantie een dicht familielid van een collega overleden. Zonder af te spreken waren we allemaal op de begrafenis. Pakkend vond ik dat.”
Firdaousse is 34 jaar geleden in Kortrijk geboren. Ze groeide op in een gezin van zes kinderen. Haar intussen gepensioneerde ouders zijn in de jaren zeventig uit Marokko gekomen omdat België werkkrachten zocht. Dat het onderwijs hier beter was dan in hun land, was meegenomen. Firdaousse – haar voornaam betekent ‘het hoogste niveau in het paradijs’ – volgde lager onderwijs in de vrije basisschool Sint-Theresia in Kortrijk, middelbaar onderwijs deels in het atheneum Pottelberg, deels in de middenschool Drie Hofsteden in Kortrijk. Sinds kort zijn dat campussen onder de overkoepelende naam Athena. Daaronder valt ook de campus Heule, destijds bekend als KTA of Koninklijk Technisch Atheneum. Firdaousse volgde de richting boekhouden-informatica. Daarna trok ze voor een lerarenopleiding naar de Erasmushogeschool in Brussel. Ze deed er nog drie jaar dieetkunde bij, maar doordat ze al werk had, kon ze haar thesis niet afwerken.
Vragen
De eerste drie jaar werkte ze als opvoeder in Bethanie in Kortrijk, een instelling voor jongeren in de bijzonder jeugdbijstand. Daarna kon ze aan de slag als lerares islam in vijf scholen tegelijk, in Kortrijk, Heule, Rumbeke en Marke. Sinds dit schooljaar is ze voltijds aan de slag op de Athena-campus in Heule, waar ze al zeven jaar les geeft in alle jaren en alle richtingen. “Denk niet dat mijn lessen zich beperken tot alleen maar de geloofsleer”, zegt Firdaousse. “Het gaat veel breder. Er is bijvoorbeeld ook aandacht voor allerlei maatschappelijke onderwerpen zoals mensenrechten of de vluchtelingenproblematiek en in het bijzonder ook de actualiteit. De leerlingen krijgen veel prikkels door de media en zitten met veel vragen die ik niet uit de weg ga.”
“Ik ben altijd dankbaar voor de ramadan. Het maakt je lichamelijk en spiritueel sterk”
“Op onze school is er één grote regel: dat iedereen de ander respecteert”, zet Firdaousse. “Dat is bij het begin de afspraak die nieuwe leerlingen te horen krijgen. Ze zien het direct aan de sfeer van ‘zo zit dat hier’. Natuurlijk zijn er wel eens conflicten, maar dat is haast nooit tussen leerlingen die godsdienst of islam volgen. Hoe dan ook, zodra dit gebeurt, kijken we onmiddellijk naar een oplossing. Ik zie dat altijd als een verrijking en een uitdaging.”
De moskee
Hoe belangrijk is het geloof voor Firdaousse? “Voor mij heel belangrijk. Ik ben erdoor wie ik ben. Het is iets waarin je groeit. Maar niet iedereen is even sterk gelovig en dat respecteer ik. Ook mijn leerlingen stellen er soms kritische vragen over. Ik wil geregeld naar de moskee gaan, maar dat lukt mij niet door tijdsgebrek en door mijn zoontje, hoewel er kinderopvang is. Er is ook geen verplichting om te gaan. En het is zoals de weekends bij de katholieken: sommigen gaan gewoon als ze er behoefte voor of voldoening aan hebben, of om zich te concentreren. Alleen vind ik dat je niet enkel moet gaan als je het moeilijk hebt.”
Firdaousse woonde vroeger in Kortrijk en nu sinds twee jaar met man en zoontje in Heule: “We wonen hier graag. Het is een rustige, veilige buurt voor ons kind. En neen, discriminatie ondervinden we niet. Oké, we hebben een andere huidskleur dan de buren, maar je begint toch geen gesprek met je buur met de vraag ‘bent u katholiek of vrijzinnig of moslim?’ Het is alsof je in plaats van een naam een stempel draagt. Het is de mens die telt. Ik vind trouwens dat je als allochtoon ook zelf stappen moet ondernemen, bijvoorbeeld naar werk toe. Er zijn meer aspecten bij het vinden van werk dan een vreemde naam of afkomst.”
De ramadan
Firdaousse draagt geen hoofddoek… “Daar gaan we weer”, zegt ze als we het onderwerp aanraken. “Ik spreek daar liever niet veel over. Ik vind het een banaal thema dat altijd maar aandacht krijgt in de media, zoals ze veel andere banale zaken opschroeven. Waarom toch? Niet het uiterlijke maar het innerlijke telt. Die hoofddoek is geen symbool voor onderdrukking. De reden kan voor iedereen verschillend zijn, maar je draagt die omdat je het zelf wil. Voor velen is het eigenlijk een culturele traditie. Voor die hoofddoek zijn er trouwens veel creatieve mogelijkheden. Zelf draag ik als ‘hoofddoek’ een hoedje!”
“De hoofddoek is geen symbool voor onderdrukking. Voor velen is het een culturele traditie”
Waar Firdaousse dan weer wel belang aan hecht, is de ramadan (die dit jaar op 27 mei begint). Ze legt uit: “Van de dageraad tot zonsondergang niet eten én niet drinken – maar ook na zonsondergang sober eten – is eventjes lastig de eerste dagen, maar voor de rest heeft het alleen maar voordelen. Ik ben altijd dankbaar voor de ramadan. Het maakt je lichamelijk en spiritueel sterk. Het ontgift je lichaam en je voelt je fitter en gezonder. Ik vind het jammer dat dit bij de katholieke godsdienst zo in onbruik geraakt is. Maar in de plaats daarvan kregen we dan de Tournée Minérale…”
Dialoog
Naast haar werk als leerkracht heeft Firdaousse nog andere pijlen op haar boog. Ze vindt het jammer dat de werking gestopt is, maar ze heeft een tijdlang deelgenomen aan het Netwerk Brugfiguren dat in Kortrijk mensen met buitenlandse roots op weg hielp naar allerlei instanties maar ook naar activiteiten. “Mensen helpen is voor mij een hobby.”
Ze heeft ook al een paar keer deelgenomen aan de interreligieuze dialoog christenen-moslims van de Kortrijkse dekenij. Nu ze moeder is, heeft Firdaousse de handen meer dan vol, maar vindt ze er toch tijd voor, dan gaat ze ook graag sporten: squash, badminton, lopen.
Als we haar ten slotte vragen welke boodschap ze heeft voor mensen die wantrouwig staan tegenover moslims, is haar antwoord: “Dat zijn dan mensen die iets missen in hun leven. Eigenlijk is het een kwestie van ‘burgerschap’ meegeven van jongs af. Men zou dat moeten doen vanaf het lager onderwijs, zelfs vanaf de derde kleuterklas…”
“Ze dwingt respect af”
De meeste leerlingen op de Athenacampus in Heule kiezen voor niet-confessionele zedenleer. Katholieke godsdienst en islam zijn elk goed voor ongeveer één derde. Dan zijn er nog protestanten, orthodoxen en ook enkele getuigen van Jehova (die momenteel geen levensbeschouwelijke vakken volgen).
Firdaousse beandrukt dat de leerkrachten van de verschillende levensbeschouwingen goed met elkaar opschieten en ook goed samenwerken. Die andere vaste lesgevers zijn Alexandra Cneude (Deerlijk) en Karel Van Kemmel (Sint-Amandsberg) voor zedenleer, Jana Castelein (Kuurne) voor katholieke godsdienst en Marleen Callewaert (Aalbeke) voor protestantse godsdienst. “Firdaousse, Marleen en Alexandra en ikzelf waren lang een echt klavertje vier”, zegt Katelijn Taillieu, die sinds januari met pensioen is en opgevolgd is door Jana. En doordat Alexandra nu met zwangerschapsverlof is (voor haar vierde kindje) en Marleen aan haar laatste maanden toe is, blijft van dat klavertje vier Firdaousse plots alleen over…
Samenwerking
“Op vrije momenten zijn we geregeld samen”, zegt Katelijn. “We overleggen dan over de leerlingen en hoe we de samenwerking kunnen verbeteren. Verdraagzaamheid en openstaan voor elkaar vinden wij erg belangrijk.”
Vanuit de inspectie werd drie jaar geleden gevraagd om in het kader van ‘interlevensbeschouwelijke competenties’ enkele gezamenlijke projecten uit te voeren. “Wat wij overigens al deden”, zegt Marleen. “Zo maakten we bijvoorbeeld een route door Kortrijk met bezoek aan een katholieke, protestantse en orthodoxe kerk, een moskee en het vrijzinnig centrum Mozaïek.”
“Die gezamenlijke activiteiten verlopen in een positieve sfeer”, zeggen Alexandra en Karel. “In onze school zijn die verschillende levensbeschouwingen voor de leerlingen iets gewoons. Ieder heeft zijn mening, maar men dringt die anderen niet op.”
De collega’s noemen Firdaousse dan ook ‘progressief’: “Zij wil haar leerlingen opvoeden tot bewust goede moslims, met respect voor de traditie, maar ze vraagt ook respect voor anderen. Zij heeft een overtuigingskracht en dwingt respect af. Je moet het maar doen als jonge vrouw tussen die grote kerels. Dat geeft zelfs ons moed!”
“Ze dwingt respect af”
De meeste leerlingen op de Athenacampus in Heule kiezen voor niet-confessionele zedenleer. Katholieke godsdienst en islam zijn elk goed voor ongeveer één derde. Dan zijn er nog protestanten, orthodoxen en ook enkele getuigen van Jehova (die momenteel geen levensbeschouwelijke vakken volgen).
Firdaousse beandrukt dat de leerkrachten van de verschillende levensbeschouwingen goed met elkaar opschieten en ook goed samenwerken. Die andere vaste lesgevers zijn Alexandra Cneude (Deerlijk) en Karel Van Kemmel (Sint-Amandsberg) voor zedenleer, Jana Castelein (Kuurne) voor katholieke godsdienst en Marleen Callewaert (Aalbeke) voor protestantse godsdienst. “Firdaousse, Marleen en Alexandra en ikzelf waren lang een echt klavertje vier”, zegt Katelijn Taillieu, die sinds januari met pensioen is en opgevolgd is door Jana. En doordat Alexandra nu met zwangerschapsverlof is (voor haar vierde kindje) en Marleen aan haar laatste maanden toe is, blijft van dat klavertje vier Firdaousse plots alleen over…
Samenwerking
“Op vrije momenten zijn we geregeld samen”, zegt Katelijn. “We overleggen dan over de leerlingen en hoe we de samenwerking kunnen verbeteren. Verdraagzaamheid en openstaan voor elkaar vinden wij erg belangrijk.”
Vanuit de inspectie werd drie jaar geleden gevraagd om in het kader van ‘interlevensbeschouwelijke competenties’ enkele gezamenlijke projecten uit te voeren. “Wat wij overigens al deden”, zegt Marleen. “Zo maakten we bijvoorbeeld een route door Kortrijk met bezoek aan een katholieke, protestantse en orthodoxe kerk, een moskee en het vrijzinnig centrum Mozaïek.”
“Die gezamenlijke activiteiten verlopen in een positieve sfeer”, zeggen Alexandra en Karel. “In onze school zijn die verschillende levensbeschouwingen voor de leerlingen iets gewoons. Ieder heeft zijn mening, maar men dringt die anderen niet op.”
De collega’s noemen Firdaousse dan ook ‘progressief’: “Zij wil haar leerlingen opvoeden tot bewust goede moslims, met respect voor de traditie, maar ze vraagt ook respect voor anderen. Zij heeft een overtuigingskracht en dwingt respect af. Je moet het maar doen als jonge vrouw tussen die grote kerels. Dat geeft zelfs ons moed!”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier