Saskia De Coster: “Ben in Tielt nog misdienaar geweest om opa te plezieren”

© KRANT VAN WEST-VLAANDEREN
Redactie KW

Saskia De Coster is druk aan het werk aan haar tekst voor het GoneWest-evenement Woordfront in Tielt. De auteur gaf uitleg over haar opzet tijdens de voorstelling van het GoneWestprogramma voor dit jaar.

Met West-Vlaanderen en meer bepaald met de streek van Tielt is de auteur meer vertrouwd dan we op het eerste gezicht zouden vermoeden. “Ik heb West-Vlaamse roots”, weet ze. “Mijn grootouders zijn afkomstig van Pittem en ik herinner mij dat ik ooit nog in een kerk in Tielt misdienaar speelde om mijn grootvader te plezieren”.

Vorig weekend volgde de auteur een repetitie in Tielt. Volgens haar noodzakelijk om te leren wat er met de tekst gebeurt als ‘als een golfbeweging’ wordt doorgegeven. Het hele opzet van het Woordfront bedacht Saskia De Coster zelf.

Het was niet eenvoudig om een met het Lichtfront vergelijkbaar concept te bedenken. “Ik ben eerst naar Tielt zelf gereden”, vertelt Saskia De Coster. “Ik heb er veel gezien, ik werd er ook goed geïnformeerd.”

Als een slepende ziekte?

Eén van de vragen die Saskia De Coster zich stelde was wanneer een oorlog gedaan is. “Is oorlog iets waar men een punt kan achterplaatsen? Of is oorlog iets als een slepende ziekte? Het is altijd dubbel. Neem nu die eerste gasaanval. Het gas werd gebruikt om de oorlog zo kort mogelijk te houden. En anderzijds was het gebruik van gas bijzonder gruwelijk.”

“Uiteindelijk”, vertelt Saskia De Coster, “ben ik vertrokken van de idee over wat zo’n eerste gasaanval doet met mensen. Ze worden angstig en radeloos, anderen gaan kapot van uitzichtloos verdriet, nog anderen worden woedend… Voor de mensen die angstig waren, kon ik een tekst als een soort van gebed schrijven, voor zij die kapot gingen van verdriet, krijgt de tekst iets van een litanie en het scheldschrift kon voor zij die boos en woedend waren. Voor de vierde groep, de groep die naar de toekomst kijkt, heeft de tekst iets van een lied… Vier groepen van telkens 1.150 mensen. We hadden 4.600 mensen nodig om dat te realiseren. We zijn met dat concept naar het provinciebestuur getrokken, in de verwachting dat de initiatiefnemers het misschien wel interessant zouden vinden, maar totaal niet te realiseren. Onze verbazing was groot toen zij haast onmiddellijk met ons meestapten… Onvoorstelbaar!”

Bij elke groep zal telkens een harmoniekorps voorop lopen. De muziek is speciaal voor dit evenement gecomponeerd en samengesteld door Inne Eysermans van Amatorski.

Golfbewegingen

Er zit heel wat dubbelheid in die gasaanvallen. Saskia De Coster wees al op het korte lijden dat zo’n gasaanval veroorzaakte in plaats van het uitzichtloos kreperen in de loopgraven enerzijds en het gruwelijk afzien van de slachtoffers anderzijds. Saskia De Coster: “Je zou ook kunnen zeggen dat het gaswapen ‘heel democratisch’ was: het maakte slachtoffers bij iedereen, bij elke rang en stand én zelfs niet alleen bij de ‘vijand’ maar ook bij die het wapen hanteerde.”

De teksten van Saskia De Coster worden gefluisterd, gescandeerd… en dat vergt een heel speficieke aanpak. Vergelijkbaar met poëzie? “Eigenlijk beter vergelijkbaar met het schrijven van een songtekst, ervaar ik”, vertelt Saskia De Coster. De deelnemers zullen in rijen opstappen en de teksten van de ene rij naar de andere doorfluisteren, zodat er een soort van golfbeweging ontstaat die verwijst naar wat gebeurde met het gas.

Zaterdag werd een eerste gerepeteerd met een beperkt aantal mensen. “Dat was bijzonder leerzaam”, zegt Vivi Lombaert van GoneWest. “We leerden bijvoorbeeld dat zinnen waarvan het werkwoord in de verleden tijd staat, niet correct worden doorgegeven. Die verleden tijd valt weg…. Met dat soort dingen houdt auteur Saskia De Coster rekening om de tekst bij te stellen en af te werken.”

Invloed nieuw boek

Zulke teksten voor dat soort evenementen schrijven is niet te vergelijken met het schrijven van een roman. “Maar ik ben wel van plan om dat meer te doen”, zegt Saskia De Coster, die intussen aan een nieuw boek werkt. Oorlog is niet een thema dat in haar boeken opduikt. Maar met de opdracht die ze kreeg voor Gonewest zou het oorlogsthema toch wel eens in een boek kunnen sluipen? “Nu je het zegt. Niet als thema en niet op de voorgrond, maar ik heb inderdaad een van de figuren in het nieuwe boek een verleden meegegeven dat te maken heeft met oorlog en dat zou wel eens een gevolg kunnen zijn van de opdracht hier…”

Saskia De Coster:

Saskia De Coster. (Foto Belga)
© BELGA

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier