Alle misdrijven die het voorwerp uitmaakten van Operatie Kelk, het onderzoek van het federaal parket naar een doofpotoperatie binnen de katholieke kerk over kindermisbruik, zijn verjaard. Er kan dan ook niemand meer vervolgd worden.
Dat is althans het standpunt dat het federaal parket inneemt in zijn eindvordering voor de Brusselse raadkamer. Die moet zich op 28 april over het dossier buigen.
Operatie Kelk begon in juni 2010 met spectaculaire huiszoekingen bij het aartsbisdom in Mechelen, de Sint-Romboutskathedraal, de privéwoning van kardinaal Danneels, bij de toenmalige commissie onder leiding van kinderpsychiater Peter Adriaenssens, die zich boog over het kindermisbruik in de kerk, en bij het Rijksarchief.
Het onderzoek was toen in handen van het Brusselse parket en onderzoeksrechter Wim De Troy. De onderzoeksrechter had informatie gekregen van eremagistrate Godelieve Halsberghe, het voormalige hoofd van het orgaan binnen de kerk dat klachten van slachtoffers van seksueel misbruik behandelde. Zij vermoedde dat het aartsbisdom dossiers over kindermisbruik verborgen hield.
De huiszoekingen deden veel stof opwaaien, tot in het Vaticaan, onder meer omdat alle Belgische bisschoppen en de pauselijke nuntius die dag een vergadering hadden in het aartsbisschoppelijk paleis. De advocaat van het aartsbisdom en van kardinaal Danneels, meester Fernand Keuleneer, vocht de huiszoekingen in Mechelen aan en schreef tegelijkertijd een brief aan het Brusselse parket-generaal. Dat parket-generaal besloot daarop de huiszoekingen bij de Commissie Adriaenssens aan te vechten.
In een arrest van 13 augustus oordeelde de Brusselse KI dat de huiszoekingen bij de Commissie onwettig waren en dat alle inbeslaggenomen stukken uit het dossier moesten verwijderd worden. Op 9 september nam de KI een gelijkaardige beslissing over de zoekacties in de kathedraal, in het aartsbisschoppelijk paleis en bij kardinaal Danneels. Meesters Walter Van Steenbrugge en Christine Mussche, die een aantal slachtoffers van misbruik door geestelijken verdedigden, trokken naar het Hof van Cassatie omdat zij in de procedure voor de KI niet gehoord waren. Het hoogste hof vernietigde op 12 oktober beide arresten, zodat de KI opnieuw moest oordelen.
De Brusselse KI moest zich wel enkel buigen over de huiszoekingen in het aartsbisschoppelijk paleis en de woningen en kantoren van kardinaal Danneels
Op 22 december besliste de KI dan dat enkel de huiszoekingen bij de Commissie Adriaenssens nietig waren, maar dat die in de kathedraal, het aartsbisschoppelijk paleis en bij kardinaal Danneels wettig waren. Een dag eerder had het Brusselse hof van beroep een wrakingsverzoek van meester Keuleneer tegen onderzoeksrechter De Troy afgewezen.
Keuleneer ging tegen beide beslissingen in cassatieberoep. Over het wrakingsverzoek kreeg hij ongelijk, maar over de huiszoekingen besliste het Hof van Cassatie op 5 april voor de tweede maal dat de KI in de fout was gegaan. De Brusselse KI moest zich wel enkel buigen over de huiszoekingen in het aartsbisschoppelijk paleis en de woningen en kantoren van kardinaal Danneels. In tussentijd werd ook een tweede wrakingsverzoek tegen onderzoeksrechter Wim De Troy afgewezen, ditmaal van socioloog Jan Hertogen, zelf slachtoffer van seksueel misbruik.
In maart 2011 kwam Operatie Kelk in handen van het federaal parket en sindsdien beperkte onderzoeksrechter De Troy zich tot een onderzoek naar feiten van schuldig verzuim, terwijl de lokale parketten bevoegd werden voor de feiten van seksueel misbruik.
Op 24 oktober 2011, toen de Brusselse KI zich voor de derde keer over de huiszoekingen in Mechelen boog, vroeg het federaal parket om ze geldig te verklaren. Op 29 november 2011 besliste de KI echter dat ze grotendeels nietig waren. De verklaringen van eremagistrate Godelieve Halsberghe, waarop de onderzoeksrechter zich had gebaseerd, gingen immers enkel over de Sint-Romboutskathedraal en niet over het paleis of de kardinaal, zodat er geen reden was om daar binnen te vallen. Van alle huiszoekingen van Operatie Kelk bleven enkel die bij het Rijksarchief en in de Sint-Romboutskathedraal geldig.
Op 4 april 2012 werd ook dat laatste arrest verbroken maar enkel voor zover de KI besliste dat alle materiaal dat daar in beslag werd genomen, uit het onderzoeksdossier verwijderd moet worden. Het Hof van Cassatie verbrak die beslissing tot verwijdering, omdat ze onvoldoende gemotiveerd was, maar de beslissing dat de huiszoekingen onregelmatig waren, bleef wel overeind. De KI besliste in december 2012 dan opnieuw dat die stukken uit het onderzoeksdossier moesten worden gehaald en ditmaal werd dat arrest niet verbroken. In een later arrest, van maart 2014 besliste de KI ook dat al dat materiaal moest teruggegeven worden.
Het onderzoek van het federaal parket ging intussen voort met huiszoekingen in andere bisdommen, ook toen onderzoeksrechter De Troy in maart 2012 opstapte en vervangen werd door onderzoeksrechter Colette Calewaert. In oktober 2012 raakte echter bekend dat er 445 stukken uit het dossier verdwenen waren, in de periode dat onderzoeksrechter De Troy vervangen werd. Een aantal zouden per vergissing door de poetsvrouw zijn weggegooid, maar een deel zou ook door de toenmalige griffier van De Troy zijn meegenomen naar huis, zonder dat ze ooit terug op kantoor geraakten. Onderzoeksrechter Calewaert stelde proces-verbaal op van die verdwijning en nadat een reeks kopieën waren gemaakt, werd ervan uitgegaan dat het dossier weer volledig was, waarna de Brusselse KI in februari 2013 oordeelde dat het onderzoek voortgezet kon worden.
Dat arrest werd echter verbroken door het Hof van Cassatie maar toen een nieuwe KI zich in januari 2014 over de netelige kwestie boog, bleek dat er meer pv’s verdwenen waren dan de 445 waarvan eerst sprake. Ook daarvan werden kopieën aan het dossier toegevoegd, waarna de KI op 29 oktober 2014 uiteindelijk oordeelde dat het onderzoek kon voortgaan.
Een maand eerder, in september 2014 had onderzoeksrechter Calewaert haar onderzoek al afgesloten. Anderhalf jaar later heeft het federaal parket nu zijn eindvordering klaar. Daarin stelt het dat alle misdrijven in het dossier verjaard zijn en dat er dus niemand meer kan vervolgd worden. Het is nu aan de Brusselse raadkamer om zich daarover uit te spreken.
(BELGA)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier