Dorine Verschuere wijdt met Keur Tippi Senegal tweede gebouw in

“Ik heb altijd iets gehad met Afrika. Ik ging al vroeg naar Senegal op reis. Toen ik er de tweede keer op bezoek ging in 2008, kwam ik er bij de plaatselijke bevolking terecht en werd ik geconfronteerd met de ongeletterdheid bij vrouwen. Daar wilde ik iets aan doen”, vertelt Dorine Verschuere uit Anzegem, die in haar project Keur Tippi opstartte. Het project heeft haar sindsdien niet losgelaten én met succes: binnenkort mag ze er een tweede gebouw inwijden voor haar project.

Als Dorine Verschuere over haar project vertelt, is haar glimlach niet weg te slaan. Keur Tippi ligt haar na aan het hart. Het project draagt zelfs de naam van haar dochter. “Ik las ooit het verhaal van Tippi, de dochter van twee fotografen die naar Namibië trokken om er reportages maakten. Het kind groeide er op tussen de wilde dieren. Mijn dochter is naar dat waargebeurd verhaal genoemd. En het project dus eigen ook een beetje. Keur wil zeggen ‘Huis van’ in het Wolof, het plaatstelijke dialect waar het project opgestart is. Dus vertaald wil Keurtippi: het huis van Tippi betekenen”, legt Dorine uit.

In 2008 verbleef Dorine in Mbour, waar ze het lokale schooltje bezocht. “Het was rapportjesdag, maar de directeur vertelde me dat die amper worden opgehaald door de ongeletterdheid. Wel 80 procent van de vrouwen is ongeletterd. Ik ben zelf best nieuwsgierig en wilde het uitzoeken. De directeur verwees me door naar een lokale vrouwenorganisatie Masha Allah.”

Plastiek zakjes

Onderwijs is niet verplicht in Senegal en betalend. “De zonen worden er eerder naar school gestuurd dan de vrouwen. De vrouw is er vooral voor de ‘was en de plas’ zoals we dat hier zeggen. Ik klopte aan bij de organisatie en verkondigde dat ik er iets wilde aan doen. De directrice zei me dat er véél al gekomen waren, maar dat er ondertussen nog altijd niets gebeurd was“, vertelt Dorine. De idee was gevestigd in haar hoofd: “dan is er nog weinig aan te doen, ik ga ervoor. Ik gaf haar mijn woord.”

“Na al die jaren ben ik één van hen geworden”

Ondertussen worden zo’n 71 vrouwen onderwezen in het Frans lezen en schrijven en krijgen ze naailes in het gebouw dat Keur Tippi bouwde in Mdour. “Ondertussen hebben we onze eerste afgestudeerden en denken we eraan nog een vierde jaar te organiseren, waarin we een eigen mini-onderneming uit de grond willen stampen. De idee is om herbruikbare zaken te maken. In Senegal gebruiken ze voor alles een plastic zakje en iedereen krijgt dat gratis mee. Maar vuil ruimen doen ze niet in Senegal, dus vind je er overal plastic zakjes. Het zou dus een sociaal, maar vooral ecologisch project worden.”

Dat de vrouwen effectief afstuderen is geen sinecure. “Senegalezen geven geld uit als ze er nodig hebben. Als het dus op is, is er geen geld meer. In het begin van het schooljaar zijn er heel wat feesten en is er vaak geen geld om het schoolgeld te betalen. In het tweede jaar gingen er in plaats van de 21 afgestudeerden, maar 8 starten in het nieuwe jaar. Er was geen geld. Zelf moeten de leerlingen 4 euro bijdragen per maand. Wat uiteindelijk niet veel is, maar ze moeten het er wel voor opbrengen. Uiteindelijk stonden we toe dat ze later betaalden en daar waren plots weer alle 21 leerlingen terug. Ondertussen blijkt hoe belangrijk het onderwijs voor de vrouwen is. Niet alleen vrouwen maar ook mannen staan achter het concept.”

Volgende stap

Dorine is ondertussen al een tijdje bezig met ‘de volgende stap’. Op 6 maart vertrekken enkele vivesstudenten richting Mdour. Ze zullen er werken rond vrouwelijke hygiëne, familiale planning, seks en anticonceptie. “Geen vanzelfsprekende materie, maar je voelt dat die onderwerpen wel komen bovendrijven. Ook in Senegal. De tijd is er rijp voor”, aldus Dorine. “Uiteindelijk is het einddoel om een sociale onderneming op te starten die de maatschappelijke positie van de vrouw wil verbeteren.” Eerst wijden ze het tweede gebouw in, een praktische ruimte voor naailessen. “De theorielessen en praktijk geven in dezelfde ruimte was niet meer houdbaar.”

De West-Vlaamse krijgt heel wat terug voor haar inzet in Mdour. “De gemeenschap respecteert ondertussen mijn aanwezigheid. Ze zien de meerwaarde voor het gezin in en dat voel ik tot in de vergaderingen. Daar wordt amper dialect gesproken. Ze houden er rekening mee dat ik enkel het Frans kan volgen bijvoorbeeld. Daarnaast geniet ik enorm van het joie de vivre dat de mensen daar in zich hebben. Ze zijn tevreden met weinig dingen. Ik heb geleerd dat je met kleine dingen heel gelukkig kan zijn. Ik heb misschien een andere huidskleur, maar ik ben één van hen geworden. En dat maakt mij gelukkig.”

(AD)