De vijf vragen die je je stelt over jodiumtabletten

Sinds dinsdag zijn in alle apotheken van het land gratis jodiumtabletten beschikbaar. Mensen uit risicogroepen – zwangere vrouwen, wie borstvoeding geeft en wie jonger is dan 18 jaar – wordt aangeraden om ze in huis te halen en zo voorbereid te zijn op een nucleaire ramp.

1. Hoe groot is de belangstelling voor jodiumpillen?

Wij contacteerden enkele apotheken in De Panne, op 43 km van de Noord-Franse kerncentrale van Gravelines en kregen opvallendverschillende antwoorden. Apotheek Herman heeft halfweg de voormiddag een kleine 20 doosjes jodiumtabletten afgeleverd, apotheek Louwagie noemt het ‘geen stormloop’. “Wij leverden een stuk of drie doosjes af, maar enkel aan mensen die er echt op staan. Er kwamen wel wat meer vragen, maar we leggen dan uit wat de risicogroepen zijn: de min-18-jarigen en zwangere vrouwen. Wie niet tot een risicogroep behoort, neemt geen jodiumtabletten mee.”

“Wij gaven deze voormiddag al een tiental doosjes mee”, zegt apotheker Dominique Nevejan, ook uit De Panne. “Dat moeten we doen voor iedereen die het vraagt. De mensen krijgen ook een foldertje met info mee. Ik heb nog 230 doosjes staan, dus ik kan wel nog een eindje verder.”

2. Voor wie zijn de pillen bestemd?

Mensen die in een zone van 20 km rond een nucleaire installatie wonen, halen best allemaal jodiumpillen in huis, maar voor niemand in West-Vlaanderen is in dat geval. Verder wordt aangeraden aan alle kinderen en jongeren jonger dan 18 jaar, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven om jodiumtabletten af te halen. Mensen ouder dan 40 jaar krijgen het advies om er eerst over te praten met de huisarts. Met het ouder worden neemt het risico op schildklierkanker af en bovendien is bij die mensen de schildklier vaker ontregeld, waardoor extra jodium meer kwaad dan goed kan doen. Wie ouder is dan 40 jaar, kan wel jodiumtabletten afhalen voor als bijvoorbeeld de kleinkinderen vaak op bezoek komen.

“De jodiumpillen zijn in eerste instantie bedoeld voor de kwetsbare doelgroepen, maar we gaan daar niet militaristisch mee om”, zegt Olivier Van Raemdonck, woordvoerder van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon. “We gaan ervan uit dat de apothekers oud en wijs genoeg zijn om in te schatten wat ze moeten doen.”

3. Wanneer en hoe moet je ze innemen?

Je mag de jodiumtabletten nooit op eigen initiatief innemen. Bij een nucleair ongeval kan radioactief jodium vrijkomen, maar dat is niet noodzakelijk het geval. Je mag pas jodiumtabletten innemen als dat uitdrukkelijk wordt aangeraden door de bevoegde overheden. De dosis hangt af van de leeftijd. Hoe jonger, hoe belangrijker het is je tegen radioactief jodium te beschermen. Info over dosering en manier van innemen (met water) vind je op de bijsluiter.

4. Hoe en waar moet je ze bewaren?

Je bewaart de tabletten bij kamertemperatuur (onder de 25 graden), droog, afgeschermd van licht en buiten bereik van kinderen. Op de verpakking staat de productiedatum van de tabletten. Als ze bewaard worden op de correcte manier en in de oorspronkelijke verpakking, blijven ze minstens tien jaar bruikbaar. De overheid controleert de werking van de tabletten op gezette tijdstippen en kan eventueel aanraden om de verdeelde tabletten te vervangen door nieuwe.

5. Hoe willekeurig is die perimeter van 100 km?

Het hele land en dus ook heel West-Vlaanderen valt nu binnen de perimeter van 100 km waarin aan risicogroepen wordt aangeraden om jodiumtabletten in huis te hebben. “Die 100 km is gebaseerd op internationale studies”, weet Olivier Van Raemdonck. “Daar ging jarenlang studiewerk aan vooraf. Het gaat natuurlijk niet over 101 of 99 km. Dit is een grootte-orde, die toevallig wel samenvalt met heel België. De risico’s zijn niet groter dan gisteren en worden ook morgen niet groter. Maar ons vorige nucleaire noodplan was 15 jaar oud. Er was intussen de kernramp in Fukushima en de wereld verandert. Ons noodplan is nu weer up-to-date.”