Creatief met het ‘goud van de Noordzee’ op de Dag van de Garnaal

Jean-Pierre Deblieck en Marleen Debrock werden in 2014 lid van garnaalkruiersvereniging De Spanjaardbank. Sedert ze gepensioneerd zijn, trekken ze regelmatig naar het strand met hun sleepnet, kor, hun waterdichte pakken… Door een toevallige kennismaking op een workshop kregen zij de smaak te pakken.

Samen met de andere clubleden van De Spanjaardbank promoten Jean-Pierre en Marleen de ‘kaviaar van de Noordzee’ op de jaarlijkse Dag van de Garnaal in de Nieuwpoortse vismijn, zaterdag 30 september, waar iedereen de kans krijgt om te proeven hoeveel lekkerder kraakvers gevangen Noordzeegarnalen smaken dan hun behandelde soortgenoten die naar Marokko reizen om er behandeld te worden met smaakversterkers en additieven om verkleuring tegen te gaan en ze langer te bewaren. “Wij zullen nooit ongepelde garnalen kopen, want die zijn altijd behandeld” klinkt het in Wulpen, waar Jean-Pierre en Marleen in hun tuin hun dagvangst onder handen nemen.

Maandagmorgen trok het stel op garnalenvangst naar het strand van De Panne, en ze kwamen terug met 3,6 kg. “September en oktober zijn normaal gezien ideale maanden voor de vangst, maar je bent nooit zeker” zegt Jean-Pierre. “Vandaag was het weer perfect: een kalme zee, geen stroming…, maar er zijn meerdere factoren die een rol spelen. Volgens marien bioloog Francis Kerkhof heeft ook de opwarming van de aarde een invloed, want ook het water van de Noordzee wordt warmer, en garnalen voelen zich meer in hun sas in koele wateren.

Wij gaan vissen in de ‘kellen’ waar de golven kopjes beginnen maken. Soms hebben we wel eens een mooie bijvangst, zoals tong. We letten wel op voor de pietermannen, die wel eetbaar zijn, maar gevaarlijk. De Fransen eten ze wel, de kleine pietermannen van zo’n 15 cm: zij gebruiken ze voor ‘la petite friture’. Sinds Marleen een keer gestoken werd door een pieterman, hebben we altijd een pompje mee om het gif onmiddellijk uit te zuigen. Toen mijn vrouw geprikt werd, deed het zo’n pijn dat ze haast bewusteloos viel. We zijn zo snel mogelijk naar de dokter geweest, die er een akelige groene ‘drendel’ uithaalde. Maar ze heeft nog een maand lang die pijn gevoeld!”

Terwijl Marleen druk in de weer is met de vangst van de dag, legt ze het verwerkingsproces uit: “Op het strand gebeurt de eerste voorbereiding: alles openspreiden, sorteren, triëren… Vandaag vonden we zelfs twee zeenaalden, en ook zeesterren in onze netten. De zeemeeuwen volgen ons met grote interesse en wachten geduldig tot wij hen wat lekkere hapjes toewerpen. We spoelen daar ook al het eerste zand uit. Zodra we thuis zijn, spoel ik de garnalen meermaals en dan worden ze gezeefd en gewogen. Vandaag houden we 1,5 kg grote en 2,1 kg kleine garnalen over. Die laatste noemen we ‘soepgarnalen’, die pellen we niet als we ze gebruiken om een fumet te maken. We gebruiken ze ook voor garnaalkroketten. Als je ze voor een fumet gebruikt, dan is het eigenlijk beter om ze niet te koken, maar dan bewaren ze niet goed. Daarom kook ik ze heel even en dan vries ik ze in.

De soep van De Spanjaardbank is in de wijde regio bekend, en heel wat toeristen eten ze in ons clubhuis in estaminet De Peerdevisscher bij Navigo-museum. Maar ik heb mijn eigen recept voor garnalensoep, want ik eet enkel glutenvrij. Om een goed recept te vinden voor garnaalkroketten, dat heeft me wel wat opzoekwerk en tijd gekost, want ik moet werken met een glutenvrij bindmiddel en paneermeel. En ieder heeft zo zijn eigen recept, want dat hangt ook af van je persoonlijke smaak. Maar niets is lekkerder dan de smaak van onze eigen gepelde garnalen in een ‘tomate-crevette’ puur natuur. Ik voeg niets toe aan het kookwater, tenzij wat zeezout, en hoe lang ze moeten koken, dat ontdek je proefondervindelijk… Eventueel kan je eer nog wat cayennepeper aan toevoegen, sommigen gooien koffiegruis in het kookwater voor de kleur… Je moet de garnaaltjes delicaat behandelen, want net als wij hebben ze een teer (grijs) velletje, dat rood wordt als ze verbranden.”

Jean-Pierre geeft toe: “Aan pellen, daar begin ik niet aan! Marleen kookt en pelt de garnalen, ik zorg voor de tomaten in onze serre om ze te vullen, en ik eet ze op! Maar ik zorg wel dat al ons materiaal proper wordt gemaakt: ook dat moet grondig worden gespoeld met zoet water en uitgehangen om te drogen, want zout water is nefast en zou alles snel doen versterven.”

Garnalen verkopen, dat doen Marleen en Jean-Pierre niet. “Alles is voor eigen consumptie” zegt Jean-Pierre. “Verkopen mag ook niet. Daarover zijn duidelijke afspraken gemaakt in de vereniging. Voor de ‘Dag van de Garnaal’ wordt er 60 kg garnaal gepeld, er worden demo’s gegeven en er wordt soep verkocht. Elk jaar is er ook het Vlaams Garnaalkruikampioenschap, dat wordt georganiseerd door onze club en de vereniging ‘De Slepers’, in samenwerking met de gemeente Koksijde en het 11-julicomité. Volgend jaar in juli wordt dat zelfs de 20ste keer!”

(MVP)