Caféklap in De Karpel in Roeselare: ‘Een duif is niet simpel’

Kurt Vandemaele op zoek naar de wijsheid in de kan, deze keer in De Karpel in Beveren-Roeselare.

De Karpel is driehoekig. Een beetje de vorm van een strijkijzer. En de voordeur is op de hoek. Maar die is altijd dicht. Al sinds er even een hoek af was. Dat is gebeurd in 1976, vertelt Rik, de jongste van de drie zonen van Paula. Geen woord van wat hij zegt, ontgaat haar. Ze luistert mee. En ze babbelt ook zelf graag. “Ik ben van het jaar dertig,” zegt ze. “Ik ben hier geboren, en hier gemaakt.”

Ze tikt haar wijsvinger op de tafel om te tonen waar. “Hier op deze tafel,” maak ik me interessant. Ze schatert. “Ga je een keer ja?” Rik staat al 20 jaar achter de toog. Al zit hij meestal. Tot 60 kg geleden ging hij werken, zegt hij zelf. Alsof een café uitbaten geen werken is. Het is hard werken. Heel hard. Elke dag, behalve op dinsdag, is het open. Van tien uur ‘s morgens tot één uur. En dan is er even pauze. Omdat Paula gekookt heeft. Of omdat Rik boodschappen moet doen. Om drie uur staan de klanten alweer te wachten. En opent De Karpel weer tot minstens een uur of elf.

De cafés zaten vol toen er nog met zwart geld betaald werd

Maar er was dus een hoek af. Van die gevel. In ’76. Het jaar dat de zomer zo heet was dat de koeien het gras niet meer vraten. “Die avond was er een feest van het toneel in De Oude Smesse, ik weet het nog goed,” vertelt Rik. Misschien weet hij het alleen maar goed omdat hij het vaak heeft horen vertellen. “want ik was nog een jongetje. Iemand was iets vergeten en ging het thuis halen, en op de terugweg komt hij hier aan de splitsing. Je kon toen nog beide straten in. Maar hij had een glas op en ging niet links en niet rechts, maar rechtdoor. Het café werd vier maanden onderstut. En sindsdien komt iedereen langs achter binnen.”

Volkscafeetjes hebben wel vaker de neiging om vast te houden aan een interieur dat stamt uit de tijd dat mensen nog praatten

Ik ook. Al stond ik eerst tegen de voordeur te duwen. Tot ik het plakkaatje zag tegen de deur : ingang langs achter. Binnen treed je een ander tijdperk in. Volkscafeetjes hebben wel vaker de neiging om vast te houden aan een interieur dat stamt uit de tijd dat mensen nog praatten. Rik zit op zijn plek. Achter de toog. En aan de toog hangen de habitués. En moeder Paula zit aan het tafeltje dichtst bij de toog. Dat is ook vlakbij waar de tv hangt. Maar daar kijkt ze nooit naar op. Ook al is David Goffin op zijn eentje de Fransen aan het opvegen. ‘Tennis, dat deden ze niet in onze tijd,” zegt ze. “Dat bestond niet langs hier.”

Haar tijd is een tijdje geleden.. Ze heeft een guitige blik en een warme wat rasperige stem. Ze is de enige vrouw in het café.. “Dat is goed zo. Ik klap liever tegen de venten. “Dat zijn verstandige mensen. Terwijl ik ook een vrouw ben. Maar mannen kunnen eens lachen en ze zijn niet jaloers. Maar de wijven zijn altijd jaloers. Van alles.”

Haar man is 12 jaar overleden. Hij staat nog op de schouw. “Ik heb nooit een ander gehad. Ik kende hem al van toen ik twaalf was. Ik zag hem voorbij fietsen toen ik met het schaap ging wandelen, op zoek naar wat groen. Of als ik de stoep aan het vegen was. De stoep was altijd proper. Omdat ik hem graag zag passeren.” Weer die innemende lach. Ze heeft het altijd graag gedaan, zegt ze. Al kan ze nu niet meer zelf achter de toog staan. Af en toe staat ze recht met haar looprekje en laat ze de bel rinkelen. En dan snelt er altijd wel iemand naar de gangdeur om haar door te laten.

En intussen druppelen er nog meer vaste klanten binnen. Velen zijn zelf ex-cafébaas. En allemaal zeggen ze hetzelfde : “De gouden tijden zijn voorbij sinds niemand nog in het zwart mag werken. Vroeger kwamen stielmannen met hun enveloppes zwart geld pinten drinken. De bouwvakkers vochten om te kunnen trakteren. De cafés zaten vol. En ze kregen geregeld een vat in het zwart van de brouwerij. Nu kan dat allemaal niet meer.En mensen mogen ook niet meer drinken.” Rik knikt en vult aan : “En ze geraken allemaal hun vrouw kwijt, en beginnen dan zelf te drinken.” Zelf is hij zijn vrouw nog niet kwijt. Hij heeft er nooit één gehad. “Maar kandidaten zijn altijd welkom,” gniffelt hij. Dan gaat de deur open en verschijnt er een schoonheid : “Dat is Kathy Lippens,” zegt Rik. “Dat is één van onze topspeelsters.” Basket, volley, voetbal, raad ik? Ze kan het allemaal aan, denk ik. Blijkt dat ze met de duiven speelt. ‘De Karpel’ blijkt ook een duivenlokaal. “Het enigste van Groot-Roeselare,” zegt Rik. Zijn borst zwelt van de trots, maar komt nog lang niet aan zijn buik. Die leidt bijna een leven op zich. Hij dikker dan anders, verzekert Rik me.

Te wijten aan het winterspek, legt hij uit. “In West-Vlaanderen zijn er nog 62 lokalen en 3011 spelers. En 146 zijn hier aangesloten.” Hij weet het uit het hoofd. Zelf speelt Rik ook. Maar zijn enige goeie duiven zijn die om op te eten, zegt hij. Zijn broer Frank, die elke dag zijn moeder komt bezoeken, en daarmee een excuus heeft om op café te gaan, speelt beter : “Ik hou van de duiven. Mooie vogels. Een duif zien thuiskomen, het doet je wat. En ze zijn monogaam. Het is mooi hoe trouw ze zijn,” mijmert hij. Maar dan volgt er een lachsalvo : “Tot ze hun partner verliezen. Dan duurt het niet lang voor ze een ander hebben. Een duif is niet simpel.”