Jean-Marc Dewaele woont al vele jaren in Birkbeck en werkt als professor aan de University of London. Ook hij is vernietigend over de Brexit. “Ik vrees dat dit rampzalige economische gevolgen zal hebben”, zegt hij.
Had je deze uitslag verwacht?
“Ik was er zeer bang over. Het anti-Europees perspectief was altijd zeer sterk in de pers, vooral in de tabloids maar ook op de zogezegde objectieve BBC. David Cameron was altijd al euro-sceptisch. Toen hij opeens voor ‘remain’ begon te pleiten, had hij onvermijdelijk weinig credibiliteit. Zijn campagne was ook erg negatief. Hij heeft de negatieve gevolgen van de Brexit vermeld, maar weinig positiefs gezegd over Europese solidariteit en het Europees project.”
De Brexiters hebben een betere toekomst beloofd. Wanneer zal blijken dat dat niet het geval is, zullen ze de schuld afschuiven op zondebokken.
“Het is moeilijk een politieke campagne te winnen met het argument dat het alternatief nog slechter zou zijn. De Brexiters konden tenminste beweren dat ze positief waren, want door te vertrekken zou alles miraculeus beter gaan. Te veel mensen schijnen die valse beloften geslikt te hebben. De meesten die voor Brexit gestemd hebben, begrepen dan ook helemaal niets van de politieke en economische complexiteit van de vraag die hen gesteld werd.”
Hoe sta jij tegenover dit resultaat?
“Ik ben ‘totally depressed’! De EU zorgde ervoor dat politici niet om het even wat konden doen. Nu valt die rem weg en zijn we in de handen gevallen van een kleine groep zelfgenoegzame, gewetenloze nationalisten.”
Hoe reageren de mensen in je naaste omgeving?
“We zijn allemaal ontsteld en stellen ons vragen over de onverwachte gevaren van directe democratie. Dit referendum had niet meer dan een consultatie mogen zijn. Een bindend resultaat zou volgens mij een tweederde meerderheid moeten gehaald hebben, zoals dat gebruikelijk is voor fundamentele wijzigingen aan de grondwet – die Groot-Brittannië niet heeft – én bekrachtigd moeten worden door het parlement.”
De meningen zijn duidelijk erg verdeeld: 52 vs 48 procent.
“Volgens mij is de score het gevolg van een aantal factoren, onder andere het feit dat de pers het ‘leave’-standpunt heimelijk scheen te bevooroordelen. Elk rationeel argument van de ‘remain’ op televisie werd onmiddellijk gevolgd werd door een emotioneel tegenargument van ‘brexit’. Door elk standpunt evenveel aan het woord te laten, leek het alsof elk standpunt evenwaardig was. Voor veel mensen met beperkte intelligentie leek het dus dat de Brexit een goede manier was om voor een beter Groot-Brittannië te kiezen.”
Zorgde dat de voorbije weken in gesprekken ook voor hoog oplopende discussies in je kennissenkring?
“We durfden er nog nauwelijks over te spreken, omdat we zo bang waren van een Brexit. Ik heb verschillende petities ondertekend en ben op Facebook actief geweest.”
Welke gevolgen zal deze Brexit voor Engeland hebben denk je? Waar vrees jij het meeste voor?
“Ik vrees dat het rampzalige economische gevolgen zal hebben, met een verzwakking van het pond, met een groter budget deficit, wat zal leiden tot forse besparingen en de sociale onvrede zal aanwakkeren. Het riskeert ernstige sociale en politieke gevolgen te hebben, want de Brexiters hebben een betere toekomst beloofd. Wanneer zal blijken dat dat niet het geval is, zullen ze de schuld afschuiven op zondebokken. De EU die geen nieuwe handelsakkoorden met hen wil ondertekenen, de migranten zoals ik die in Groot-Brittannië werken en dus een job ‘stelen’ van een Brit.”
“Het wordt een periode van tweedracht. En waar zal het stoppen? Gaan ze ons – niet-Britten nu het leven moeilijk maken? Wat zal er gebeuren wanneer het algemeen wantrouwen tegenover de buitenwereld verder opgezweept wordt door politici? Zullen ze de Belgische vissersboot in Britse waters aan de ketting leggen? Zullen ze boycots invoeren of hoge douanetarieven aanrekenen op producten uit de EU? Dit is het soort escalatie dat op termijn tot open conflicten kan leiden.”
Denk je dat het ook jouw leven zal beïnvloeden op korte of langere termijn?
“Op korte termijn zal er waarschijnlijk niet veel veranderen, behalve dat mijn salaris in ponden minder waard is en dat de waarde van ons huis zal zakken. Maar op termijn riskeert de regering het leven van de niet-Britten moeilijk te maken door werkvergunningen te eisen. En da’s vernederend, als ik bedenk dat ik al 22 jaar bijdraag aan de sociale zekerheid, mijn belastingen betaal, honderden studenten heb onderwezen en 13 studenten tot een PhD heb geleid.”
“Het riskeert ook een domper te zetten op de artistieke en intellectuele creativiteit van London. Erasmus-uitwisselingen riskeren te verdwijnen, het onderzoeksgeld van de EU riskeert op te drogen – en het zou mij verbazen dat de regering dat zou kunnen compenseren. Een xenofobe sfeer zal interessante mensen uit het buitenland afschrikken. Ik vrees er ook voor dat het racisme zal toenemen, en dat Nigel Farage en UKIP in het parlement zullen geraken, en een steeds extremere anti-immigratiepolitiek zullen voorstellen.”
(FJA)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier