Als vluchteling naar Europa? Check Facebook!

Zoek je als mensensmokkelaar vluchtelingen om te verschepen? Start dan een reisbureau op Instagram. Wil je als vluchteling de snelste weg naar Europa? De beste routes vind je op WhatsApp. Uit het jaarrapport van het federaal migratiecentrum Myria blijkt dat het strijdperk van mensensmokkel zich meer en meer op sociale media bevindt. En dus kunnen het parket en de politie niet anders dan zich op dat veld te begeven. “West-Vlaanderen, met zijn snelwegparkings en havens, is bijzonder aantrekkelijk voor smokkelaars. De politie heeft dringend meer volk nodig. Er staan mensenlevens op het spel”, klinkt het.

Uit cijfers van de federale politie die in het rapport van Myria staan, blijkt dat West-Vlaanderen op een trieste tweede plek staat wat betreft het aantal inbreuken rond mensensmokkel. Alleen Oost-Vlaanderen scoort hoger. Liefst één op vijf van de in 2016 in België vastgestelde feiten van mensensmokkel vond in onze provincie plaats, 170 in totaal. Brugge spant de kroon met 88 vaststellingen, voornamelijk in en rond de haven van Zeebrugge. Jaar na jaar stijgen de tussenkomsten van de politie en het parket, en het einde lijkt zeker nog niet in zicht. Voor substituut-procureur des Konings Frank Demeester, de West-Vlaamse referentiemagistraat mensensmokkel, is het al jaren alle hens aan dek. “Nu de privébewaking op de snelwegparkings wegvalt, vrees ik dat mensensmokkelaars weer halsbrekende toeren op de snelwegen zullen uithalen als ze met de politie geconfronteerd worden”, klinkt het.

Mensensmokkel is al jaren een toenemend fenomeen in West-Vlaanderen. Zet de trend zich ook dit jaar voort?

Frank Demeester: “Ja, en dat vertaalt zich in veel gerechtelijke aanhoudingen en al evenveel lopende onderzoeken die vroeg of laat tot bijkomende aanhoudingen kunnen leiden. De politie heeft momenteel de handen meer dan vol, maar als we zien welke volksverhuizingen wereldwijd plaatsvinden en hoeveel mensen het Verenigd Koninkrijk als het beloofde land zien, verwondert dat niet. We voelen de migratiedruk al vele jaren. Een klein decennium terug vonden mensensmokkelaars die vanuit Frankrijk opereerden onze gastvrije snelwegparkings. Onze havens worden al sinds jaar en dag geviseerd.”

Tot vorige week bewaakten privéfirma’s de snelwegparkings langs de E40 in Westkerke en Jabbeke. Nu moet de politie dat weer doen.

“Die privébewaking kostte handenvol geld. Ik geef geen commentaar op politieke beslissingen, maar dat neemt niet weg dat ik mij zorgen maak over hoe de situatie zal evolueren. De privébewaking was de beste oplossing voor de problematiek. Geef toe: welke mensensmokkelaar voert zijn vluchtelingen naar een parking waar voortdurend gepatrouilleerd wordt door bewakers met honden en waar je dus onmogelijk je vluchtelingen op een vrachtwagen kan zetten? Geen enkele. Wij hebben maandenlang ons voordeel kunnen doen met die verminderde aanwezigheid van smokkelaars op de snelwegparkings. De tijd die de politie kreeg omdat ze die parkings niet moesten bewaken, hebben we geïnvesteerd in onderzoeken waarbij we organisaties proberen te ontmantelen. De echte kopstukken van een smokkelbende proberen te vatten in hun thuislanden, daar draait het om. Een trapje hoger gaan in de hiërarchie van die bendes.”

“Er is niet voldoende capaciteit. Nochtans redden we levens”

“Nu we ons opnieuw op de parkings zullen moeten concentreren, zullen we goed moeten nadenken over hoe we dat gaan aanpakken. De last zal weer bij de politiemensen terechtkomen. Denk maar aan de urenlange administratieve afhandeling van migranten die keer op keer naar de snelwegparkings gebracht worden en daar tegen de lamp lopen. Zij moeten telkens de volledige procedure doorlopen en dat kost enorm veel tijd. Ondertussen blijven die politieploegen onbeschikbaar voor het echte werk en lopen de kosten op. Om nog te zwijgen over de dekzeilen die worden kapotgesneden, ladingen die worden vernield, mensen die ‘s nachts op de pechstrook wandelen en plots oversteken en de truckers die bedreigd worden… Smokkelaars zullen misschien weer halsbrekende toeren uithalen om uit de handen van de politie te blijven. We weten uit het verleden dat zij er niet voor terugschrikken om politievoertuigen te rammen…”

Is de politie – qua manschappen – opgewassen tegen die taak?

“Er is niet voldoende capaciteit. Nochtans ligt er heel wat in de weegschaal. Vergeet niet dat de koopwaar van mensensmokkelaars allemaal mensen zijn. Mannen, vrouwen, kinderen, soms zelfs baby’s. Wat is er belangrijker dan mensenlevens? Als je ziet dat men vluchtelingen in koelcontainers verbergt en gezinnen met kinderen in verborgen ruimtes steekt waar ze zelf niet uit kunnen en met slechts enkele kleine gaatjes in het dak om te kunnen ademen, dan moeten politie en justitie daar keihard op inzetten. We mogen dit niet tolereren en moeten meteen kunnen optreden als er gevaarsituaties zijn.”

Oostende heeft plannen om opnieuw ferry’s te laten varen tussen het Verenigd Koninkrijk en België. Een nieuwe pot honing waar veel bijen op zullen afkomen.

“Dat wordt mogelijk een grote uitdaging. Ik durf weinig voorspellingen te maken, maar het verleden heeft ons toch enkele lessen geleerd. Een poort naar het Verenigd Koninkrijk heeft een natuurlijke aantrekkingskracht. West-Vlaanderen is geografisch gezien zeer strategisch gelegen voor smokkelbendes. Onze provincie ligt het dichtst bij het Verenigd Koninkrijk, we krijgen de smokkelaars over de vloer die vanuit Frankrijk werken. We hebben de E40 met zijn parkings, de havens van Oostende en Zeebrugge en niet te vergeten ook de kleine plezierhavens. Als je die smokkelmogelijkheden samentelt, dan is het logisch dat er zwaar geïnvesteerd zou moeten worden in een groot uitgebouwd team van rechercheurs. In ieder geval meer dan er vandaag zijn.”