Het echtpaar Hector Lievens en Gusta Houthoofd uit de Dweersstraat, beide halfweg de 80, zijn allebei erg getalenteerd in het ontcijferen van oude geschriften, paleografie in het vakjargon. Ze hebben meegewerkt aan het ontsluiten van het familiearchief de Thiennes.
In 2017 heeft de stad Roeselare op initiatief van schepen Dirk Lievens en stadsarchivaris Willy Vallaey het familiearchief de Thiennes op een openbare veiling in Brugge aangekocht. De familie de Thiennes is onlosmakelijk verbonden met Rumbeke. Ze waren van 1467 tot 1856 heren van Rumbeke en bewoners van het kasteel. De eerste in het verhaal was Robert de Thiennes.
Jacob I, zoon van Robert, was niet alleen de eerste kasteelheer van Rumbeke, hij was ook raadgever van keizer Karel. Hij overleed in 1534 en dat jaartal staat rechts op een steunbeer van de toren van de Sint-Petrus en Pauluskerk. Het praalgraf, een gebeeldhouwde arduinen graftombe, van Jacob I en zijn tweede echtgenote Cathérine d’Oignies achteraan de kerk is een blijvende herinnering aan hen in Rumbeke. Door het huwelijk in 1856 van Marie-Thérèse de Thiennes de Leyenbourg et de Rumbeke met Thierry de Limburg-Stirum begint het verhaal van familie de Limburg-Stirum.
Zakelijke transacties
“Aankopen is één zaak, maar het in mensentaal omzetten is een andere zaak”, zeggen Hector en Gusta in koor. De transcriptie is ondertussen bijna geklaard. “Het archief bevat geen nieuws of wetenswaardigheden van hoe het er in een ver verleden aan toeging. Neen, het gaat uitsluitend over zakelijke transacties: aankopen van paarden en koetsen, gronden en kastelen, huwelijksovereenkomsten, erfenissen…”
Schepen Dirk Lievens hoopt het ontsloten archief in boekvorm uit te geven. Wat brengt een mens er toe om zich zo vast te bijten in het verleden? “Ik ben bijna 40 jaar op zoek naar wie mijn dichte en verre voorouders zijn”, zegt Gusta met enige trots. Tot op vandaag heeft ze haar familie Houthoofd kunnen traceren tot zegge en schrijve 1368. Dat is 17 generaties terug in de tijd.
Dagelijks ontcijferen
Tot 1600 heeft ze gezocht in parochieregisters en voor 1600 in de weesakten in het archief in Kortrijk. Aangestoken door het enthousiasme van Gusta is Hector sinds zijn pensioen bijna dagelijks bezig met het ontcijferen van oud archief. Dat is archief van voor de Franse Revolutie, dus van voor 1789. Samen met een groep vrijwilligers ontcijfert Hector sinds 2002 wettelijke passeringen van Roeselare en ommeland. Doel is ze te indexeren en te digitaliseren.
“Wettelijke passeringen zijn akten en contracten van allerlei aard die tijdens het Ancien Régime moesten bekrachtigd of gewettigd worden door de schepenen of wethouders. Vandaar de naam akten gepasseerd voor de wet”, legt Hector uit. “Ze zijn eigenlijk de voorlopers van de notariële akten.”
Engelengeduld
“Met behulp van deze index kan men relatief snel, op basis van familienaam, ver terug gaan in het verleden. Voor personen die hun familiestamboom willen opmaken of verder uitbreiden is dat een geschenk uit de hemel. Men kan de index in de leeszaal van het stadsarchief en zelfs op het internet raadplegen. Men moet echt gepassioneerd zijn en veel engelengeduld hebben om die zakelijke akten, vaak in moeilijk handschrift, te ontrafelen.”
Ondanks dat moeilijke werk zijn er velen geïnteresseerd om aan paleografie te doen. Recent kon men zelfs een cursus paleografie in Roeselare volgen. Lesgevers waren Hector, André Houthoofd en Wilfried Devoldere. Wilfried is niet alleen voorzitter van de Maten van Peegie, maar ook algemeen voorzitter familiekunde Vlaanderen.
Zestig cursisten van uit alle hoeken van West-Vlaanderen waren de drie cursusdagen aanwezig. Door de grote belangstelling is er in de maand april een nieuwe sessie gepland. Elke donderdagvoormiddag zijn Gusta en Hector op het Roeselaarse stadsarchief te vinden. Ze doen het met hart en ziel, maar zeker en vast ook voor de aangename compagnie op het stadsarchief. (AD)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier