2,3 miljoen euro restauratiekosten orgels Sint-Salvatorskathedraal zinloos volgens SOS voor leefbaar Brugge

De plannen om het resterend deel van het Klais-orgel te restaureren en op te nemen in een nieuw orgel roepen vragen op bij Hubert Van Belle en Andries van den Abeele. © Davy Coghe
Stefan Vankerkhoven

“Het restauratieproject van de orgels in de Sint-Salvatorskathedraal is zinloos en een grote geldverspilling”, zeggen Hubert Van Belle en Andries van den Abeele namens SOS voor een leefbaar Brugge. “Gezien de schade aan de erfgoedwaarde van de Sint-Salvatorskathedraal is dit restauratieproject onverdedigbaar.”

Het huidige imposante, 20ste eeuwse Klais-orgel staat op het monumentale doksaal achteraan in de Sint-Salvatorskathedraal opgesteld.

“In feite gaat het om een Van Eynde-orgel uit 1717 dat later door Klais uitgebreid werd”, verduidelijkt Hubert Van Belle. Hij bestudeerde de restauratieplannen, die sinds enige tijd in de kathedraal geafficheerd staan en luidt een alarmkreet.

Verplaatst

“Het Van Eynde-orgel is ingebouwd in het Klais-orgel en kan nog afzonderlijk gerestaureerd worden. Het doksaal en het Van Eynde-orgel stonden oorspronkelijk voor het hoogkoor opgesteld. In 1935 werd beslist om het doksaal naar achteraan te verplaatsen en het orgel te verbouwen.”

“Het Van Eynde-orgel werd indertijd met een rugpositief gebouwd zodat het twee richtingen kan klinken: naar de gelovigen en naar de priesters in het koor. Het is de bedoeling om het Van Eynde-orgel afzonderlijk te restaureren en het op een nieuw doksaal (de stenen wand die in een kerk het schip scheidt van het priesterkoor, red.) voor de rechtse kooromgang te plaatsen. Het gerestaureerde Van Eynde-orgel op het nieuwe doksaal zal ook naar twee richtingen kunnen klinken, nu echter naar het schip van de kathedraal en naar een kooromgang. De opstelling op het nieuw doksaal is dan ook niet zoals oorspronkelijk en naar het akoestisch effect hebben we het raden. Het laten klinken van het Eynde-orgel zoals eertijds en het kwalitatieve klankenpalet van orgelmaker Van Eynde in ere herstellen is een hersenschim.”

“Orgelpunt van de restauratie is regelrechte aanslag op de kathedraal”

Ook de plannen om het resterend deel van het Klais-orgel te restaureren en op te nemen in een nieuw orgel voor het doksaal achteraan de kathedraal roepen vragen op bij Hubert Van Belle en Andries van den Abeele. “Dit, waarschijnlijk grotendeels, nieuw orgel wordt in een ‘moderne’ orgelkast ingebouwd”, zeggen de woordvoerders van SOS voor een Leefbaar Brugge.

Zinloze operatie

We vinden de zogenaamde ‘restauratie’ van het Klais-orgel een esthetisch niet te verantwoorde ingreep. Volgens de plannen is de nieuwe orgelkast immers totaal niet aangepast aan het monumentaal doksaal en het historisch kader van de kathedraal. Het pas gerestaureerde interieur van de beschermde kathedraal zal onherroepelijk geschonden worden. Met de verplaatsing van het Van Eynde-orgel zal een belangrijke toeristische blikvanger verloren gaan.”

Deze kritische Bruggelingen kregen geen antwoord op hun vraag of een andere oplossing, waarbij de huidige orgelkast achteraan de kathedraal behouden blijft, wel grondig onderzocht werd: “Een vergelijkende studie van de alternatieven was blijkbaar niet beschikbaar. Het nieuw doksaal voor de rechtse kooromgang werd al gebouwd. Voor zover we weten was er geen openbaar onderzoek en werd de bouwvergunning niet aangeplakt. Het zou dus om een bouwmisdrijf kunnen gaan. Het blijkt trouwens onmogelijk te zijn om beroep aan te tekenen tegen dit restauratieproject.”

“We vernamen dat het project door het Agentschap Onroerend Erfgoed doorgedrukt werd”, zegt Andries van den Abeele. “Iemand die voor de kathedraal deel uitmaakte van het overlegplatform schreef ons dat zijn voorkeur ging naar een grondige restauratie en renovatie van het huidig samengesteld orgel.”

“Maar het agentschap onroerend erfgoed heeft een andere mening.Het was, het door een ambtenaar opgedrongen restauratieproject, aanvaarden of niets. Blijkbaar zijn de orgeldeskundigen onder de behoeders van de monumentenzorg nogal fundamentalistisch. Hetgoedgekeurde restauratieproject is een zinloze operatie, zeker in budgettair krappe tijden. Het gerestaureerde Van Eynde-orgel zal waarschijnlijk weinig gebruikt worden en dan nog meestal zonder rugpositief.”

Duur

“Bovendien gaat het om een grote geldverspilling. De totale kostprijs van de restauratie van de orgels in de Sint-Salvatorsskathedraal, nieuw doksaal inbegrepen, wordt begroot op ongeveer 2,3 miljoen euro. Naar ruwe schatting zal dit restauratieproject bijna 1 miljoen euro meer kosten dan van het orgel in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Antwerpen. Gezien de schade aan de erfgoedwaarde van de Sint-Salvatorskathedraal is dit restauratieproject onverdedigbaar. Wat het ‘orgelpunt’ van de restauratie moest worden, blijkt een regelrechte ‘aanslag’ op de Sint-Salvatorskathedraal te zijn”, aldus Hubert en Andries.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier