REISBLOG (5) : Grootse luxe en bittere armoede vlak naast elkaar

Charlotte Therssen

Onze collega Charlotte stapt voor zes maanden uit het mediawereldje en volgt haar verloofde naar Cuba. Op kw.be vertelt ze tweewekelijks over haar leven aan de andere kant van de wereld. Maak kennis met onze journaliste, bijna-bruidje en Jetair-hostess in een veel te krappe broek.

Ondertussen leef ik al twee maanden in Cuba en elke dag wordt duidelijker hoe dit land op twee snelheden draait. Je hebt de grootse luxe in de toeristische zones, maar ook de bittere armoede op nog geen tien kilometer van de resorts verwijderd. In sommige somptueuze hoteloptrekjes worden klanten 24 uur per dag bediend door een butler die hun gaan en staan regelt, maakt dat er verse handdoekjes zijn voor hun vertrek naar het zwembad en dat het restaurant ‘s avonds voor hen gereserveerd is. En dan heb je gezinnen in een baaitje tussen Havana en Matanzas die samen eten en zittend slapen in een hut van amper een paar vierkante meter groot, waar je kinderen urenlang ziet spelen met een verdwaalde plastieken zak of een gevlochten visserstouwtje.

Het mooie Cuba ligt aan de monitor, maar toerisme houdt het hart kloppende

Cubaanse huishoudens ontvangen een karig loon waarmee ze net de monden kunnen voeden. Het kopen van luxeproducten zoals zeep of het renoveren of bouwen van een huisje is uitgesloten. De staat bepaalt overigens ook waar je woont en waar je blijven moet. Dansen, af en toe wat rum drinken en honkbal -de nationale sport- wiegen de uitzichtloosheid voor hen tot een lichte slaap. Het mooie Cuba ligt aan de monitor, maar toerisme houdt het hart kloppende.

REISBLOG (5) : Grootse luxe en bittere armoede vlak naast elkaar

Dokters en ingenieurs zetten graag hun diploma aan de kant voor een hoteljob

Cubanen dromen van een job in het toerisme: niemand is namelijk zo vrijgevig met hun geld als vakantiegangers. Want wie zal zijn goedlachse bagagist zonder een paar euro’s -of CUC’s- de kamer uit sturen? Bijna volledige maandlonen kunnen hier wekelijks aan fooien binnengehaald worden. Hoog opgeleiden, zoals dokters en ingenieurs, zetten dan ook graag hun diploma aan de kant voor een hoteljob.Wie in de dorpen of op de velden woont en werkt probeert extra geld te verdienen bovenop hun loon, zodat het spartelen weer kan gaan lijken op zwemmen. Er zijn er die dat doen op een eervolle, maar ook op een oneervolle manier.

REISBLOG (5) : Grootse luxe en bittere armoede vlak naast elkaar

Eerlijke mensen starten bijvoorbeeld een winkeltje in de inkom van hun huis, en bieden er zelfgemaakte souvenirs aan, maar ook schroeven, kranen of ander doe-het-zelf-gerei dat ze her en der gevonden hebben. Er zijn er die aanstekers hervullen met insecticide of banden herstellen van wagens die verrast werden door een krabbenoversteek op de weg. Langs de velden prijzen boerenjongens hun mango’s en limoenen aan en in de steden maken tekenaars in twee minuten een portret van een toerist die naar een gids luistert.

Sommigen hebben er ook geen probleem mee om hun eigen baas wat te ‘bestelen’

En telkens wij naar de ‘Callejon De Hamel’ gaan -één van onze lievelingsstraatjes in Havana- krijgt onze wagen een wasbeurt. Als we die man 3 CUC geven, blijft hij zwaaien tot we de hoek om zijn. Dan doe je dat graag. De grappigste ‘handel’ die wij tegenkwamen hier zijn twee snorkelaars die het twintig kilometer lange zandstrand op en af lopen met grote schelpen in de handen. Ze doen alsof ze die net opgedoken hebben, terwijl er noch aan de schelpen, noch aan hun duikgerei zand zit. Sommigen hebben er ook geen probleem mee om hun eigen baas wat te ‘bestelen’. Zo doen ze de tank van je auto vol en rekenen slechts het taxitarief aan. De fooi die je geeft voor dat gebaar kunnen zij rechtstreeks in hun beurs stoppen. Creatief zijn ze dus wel.

Een beetje racisme

Veel erger vind ik het wanneer ze ons oneerlijk geld uit te zakken slaan. Zo stonden we onlangs aan de kassa met en fles wijn en een fles rum. De dame scande de producten niet, maar tikte een foutief bedrag neer op haar rekenmachine. Als wij niet alert waren, of ons niet konden verduidelijken in het Spaans, had zij na ons vertrek de flessen wel gescand en het verschil voor zichzelf gehouden. In een bar kregen we een kaart waarin stond dat een biertje 3 CUC was, wat wij al vrij duur vonden. De menukaart op tafel van onze Cubaanse caféburen helderde het op: wij ‘blanken’ hadden een andere, duurdere kaart gekregen. Dat voelt toch een beetje als racisme. Je moet je even voorstellen wat er zou gebeuren als wij hetzelfde deden bij kleurlingen in België…

‘Cubanen’ zullen elkaar niet oplichten, dus nu leggen wij altijd onze Cubaanse pas op tafel.

Idem bij de bekendste ijsbar van Havana, Coppelia, waar dagelijks 30.000 ijsbollen verkocht worden. De bar bevindt zich in een parkje, en bij het binnenkomen wist een in-een-agent-vermomde-medewerker ons te vertellen dat het ‘die’ kant op was. Daar betaalden wij voor een coupe van drie bollen 4 CUC (ongeveer 4 euro). We zagen door het gebladerte een ander stalletje en kropen over de omheining. Daar was het nog maar 0,50 cent voor een bol. Toen we nog wat verder liepen kwamen we aan bij een plek waar we 20 bollen voor één euro konden kopen! We konden met het bedrag van onze twee ijscoupes in het begin dus gewoon iedereen daar getrakteerd hebben. Al die voorvalletjes maken dat we nu voortdurend op onze hoede zijn. ‘Cubanen’ zullen elkaar niet oplichten, dus nu leggen wij tijdens een bestelling altijd onze Cubaanse pas op tafel. Cubanen zijn zo’n lieve mensen, spijtig dat dit ons beeld wat bijstuurt.

REISBLOG (5) : Grootse luxe en bittere armoede vlak naast elkaar

Wie ten slotte geen extra’s kan bekomen moet inventief zijn. Zo hangen ze een kapotte cd achteraan op hun fiets als reflector of snijden een gat uit een kartonnen bord zodat ze dat als zonnehoed kunnen gebruiken.

Ondertussen worden hotels bijgebouwd, maar de huizen in de steden -waarin vele muffe plafonds op instorten staan- blijven verkrotten. Als een continentendrift schuiven deze twee werelden verder en verder uit elkaar. Toch blijft iedereen hier glimlachen..Wat het geheim hierachter is, weet ik niet. Maar ik ben hier nog enkele maanden om dat uit te zoeken…

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier