Meerderheid versus oppositie: what’s the point? Schaf de gemeenteraad dan maar af

Arne Vandendriessche wil af van gemeenteraden waar het enkel oppositie tegenover meerderheid is. © JVGK
Arne Vandendriessche
Arne Vandendriessche Schepen van Mensen en Gebouwen in Kortrijk

Arne Vandendriessche (Open VLD) is schepen van Mensen en Gebouwen in Kortrijk. In dit opiniestuk spreekt hij – uit eigen naam – zijn bedenkingen over de werking van de gemeenteraad uit.

Ons eigen bestuursakkoord (Plan Nieuw Kortrijk), is het resultaat van een bevraging van 4.000 Kortrijkse gezinnen. We bereikten 20 procent van de 13.000 studenten en vergaten de senioren (zilveren spreekt) en handelaars niet, stelden een voltijdse programmaregisseur ‘participatie’ aan, installeerden een spreekgestoelte in de gemeenteraadszaal, streamen de discussies real time via het net, organiseren stadsdebatten en talloze informatievergaderingen. We lieten stadsgenoten via budgetgames over centen beslissen, verdubbelden het aantal buurtcomités naar 223 én gingen de zondagmorgen deur-aan-deur met het stadsbestuur. We bereikten hierdoor 31 procent van alle Kortrijkzanen… Kortom: In onze stad hebben we de voorbije 5 jaar enorm ingezet op burgerparticipatie en inspraak.

De gemeenteraden ondergraven op die manier hun eigen relevantie

Maar nu moeten we een stap verdergaan. Want er zit nog een structurele lacune in onze lokale volksvertegenwoordiging. Namelijk, in onze gemeenteraden waar steeds harder meerderheid tegen oppositie wordt gestemd. What’s the point? Dit zorgt ervoor dat de gemeenteraadsleden van beide kanten geen echte meerwaarde hebben, schepenen en burgemeester onvoldoende politieke controle ervaren, er geen politieke kruisbestuiving plaatsvindt en de instroom van ideeën of nieuwe politieke keuzes eigenlijk stilvalt na het schrijven van het bestuursakkoord. De gemeenteraden ondergraven op die manier hun eigen relevantie.

Toegegeven, de hogere overheid zette al dankbare stappen om de gemeenteraad te versterken; het scheiden van de functie van voorzitter gemeenteraad en de burgemeester, nieuwe begrotingsregels (de zogenaamde BBC), de aanstaande integratie van OCMW- en gemeenteraad en andere waardevolle zaken die in het kersverse decreet Lokaal Bestuur te vinden zijn. Er is dus al veel geïnvesteerd in de professionalisering van steden en haar bestuurders maar nog niet in het vertegenwoordigende orgaan bij uitstek: de gemeenteraad. We moeten daar de structuur veranderen, waardoor de politieke cultuur zal volgen.

We moeten de structuur van de gemeenteraad veranderen, waardoor de politieke cultuur zal volgen

Laat ons een burgerakkoord maken, gebaseerd op de kracht, de beweging en de ideeën van de samenleving, dwars door de bevolkingslagen heen. De nieuwe bestuursploeg neemt daar trouwens best de tijd voor door de eerste maanden een doorgedreven sollicitatieronde te houden. Evengoed digitaal als persoonlijk, off- en online. Met individuele burgers, stakeholders, adviesraden, middenveld, kennisinstellingen…. Nadat dit akkoord is vormgegeven en gefinaliseerd, kan men ermee aan slag.

Maar nu komt het. Bovenop deze ‘eenmalige’ oefening, moeten we jaarlijks een inspraakmoment inlassen. Één burgerraad per jaar. Een fundamenteel debat met onze burgers die het gezag heeft om het beleid bij te sturen. Diepgaande inspraak ondersteund door de nodige tools en budgetten. In navolging van de ‘echte’ verkiezingen, is de maand oktober daarvoor het ideale moment. De gemeenteraadsleden kunnen zich profileren én toewerken naar deze jaarlijkse mijlpaal, kunnen hun ideeën of visies ingang doen vinden, mensen overtuigen of zelf overtuigd worden. Elk jaar één specifiek thema. Zo worden de betaalde politici verschillende keren per legislatuur achter de veren gezeten. Én worden de burgers verschillende malen in een legislatuur betrokken. De wortels van een stad zijn immers niet de architecten, de stadsplanners of politici, maar gewoon de inwoners. Wel, betrek hen dan volop in het georganiseerde meningsverschil, dé essentie van politiek. Het niveau en de relevantie van de gemeenteraad zal er wel bij varen. Of anders kunnen we dit vastgeroeste orgaan beter gewoon afschaffen.

Arne (uit eigen naam)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier