Burgemeester Francesco Vanderjeugd woonde in 2010 de VN-klimaatconferentie in Mexico bij. “Nen blauwen”, die zich engageert voor de groene zaak?
De voorbije weken rolden we van de ene (inter)nationale uitdaging in de andere. De aanslagen in Parijs onderlijnden zeer duidelijk de politiek en maatschappelijk instabiele situatie in het Midden-Oosten en in onze eigen achtertuin. Qua complexiteit en uitdaging heeft de strijd tegen terrorisme echter ook zijn gelijke gevonden in dat andere nieuwsitem dat nu de internationale media domineert: de klimaatsverandering, die al even bedreigend is.
Hoeveel ‘edities van de laatste kans’ kan ons klimaat nog aan?
In 2010 nam ik in het kader van het TMF-programma ‘Yes We Can’ deel aan de VN-klimaatconferentie in Cancun (Mexico). Even tussendoor: aan zij die van hun stoel vallen bij de idee dat “nen blauwen” zich engageert voor de groene zaak, zeg ik: “het klimaat heeft geen politieke overtuiging.” Het klimaat, het milieu, heeft enkel medestanders en tegenstanders. Zij die er voor willen strijden en zij die zoiets hebben van “niet mijn probleem”.
Voor ‘Yes We Can’ overleefde ik datzelfde jaar samen met vijf Vlaamse leeftijdsgenoten gedurende drie weken in Bolivië. Mijn woordkeuze voor de term ‘overleven’ is bewust. Zo voelde het leven bij de Guarani in Choroquete (zes uur rijden van “de beschaving”) in eerste instantie ook echt aan. Stromend water en elektriciteit waren niet voor handen. Ons wassen deden we in de rivier waar ook drinkwater en water voor de akkers werd gewonnen. Vreemd genoeg, die levensstijl begon echt te wennen. Niet meer online zijn, of moeten zijn, rust vinden in de natuur.
Het was voor ons als Westerse jongeren confronterend dat de klimaatsverandering daar zo snel voelbaar was
De globale opwarming van de aarde met meer dan twee graden kan voor deze stam dramatische gevolgen hebben. Het was voor ons als Westerse jongeren confronterend dat de klimaatsverandering daar zo snel voelbaar was. De boodschap die ik als winnaar namens de deelnemers van het TMF-programma mocht uitdragen op de VN-klimaatconferentie was dan ook duidelijk: “You’ve been negotiating all our lives, don’t ask us for more time.” Let op, geen van ons zes vond het nodig om onze eigen schuld af te schuiven. We waren of zijn er ons heel goed van bewust dat we ook de hand in eigen boezem moeten steken. Dat geldt overigens voor iedereen; gezinnen, bedrijven, landbouw, Westerse landen, ontwikkelingslanden, elk dient zijn steentje bij te dragen om te redden wat te redden valt.
Het spreekt voor zich dat de schok bij aankomst in Choroquete niet veel groter was dan bij mijn terugkomst in België. Aanvankelijk was ik bijzonder gemotiveerd om op mijn consumptiegedrag te letten. Bij alles wat ik deed of liet, stelde ik mezelf de vraag wat de ecologische impact ervan zou zijn. En toch, geleidelijk aan, verviel ik weer in die dagelijkse, Westerse routine. Alles moest weer snel gaan. De ecologische voetafdruk die ik mezelf gaandeweg na vijf jaar weer had eigengemaakt is tot op vandaag bijzonder confronterend.
We staan niet stil bij de wereldwijde ecologische impact van een vliegtuig nemen of een toilet doorspoelen met drinkbaar water. Wij zetten de manier van leven van bevolkingsgroepen zoals de Guarani, onder druk. Uiteraard is dit geen pleidooi voor het andere extreme, waarbij de klok teruggedraaid wordt naar een pre-steenkooltijdperk. We zijn nu een bepaalde levensstijl gewoon; het is nu zaak om die op een ecologisch verantwoorde manier te onderhouden.
Net zoals het klimaat geen politieke kleur heeft, heeft het ook geen landsgrenzen, laat staan een taalgrens
Maar juist daar knelt het schoentje. Net als de klimaattop van Kopenhagen in 2009, draaide ook de top in Cancun uit op een flop; een zoveelste gemiste kans. Sinds Cancun flopten ook de klimaatconferenties van Durban, Doha, Warschau en Lima. Net als bij alle vorige edities leeft bijna overal het idee dat het deze keer echt van moeten is. De vraag is enkel hoeveel zo’n edities van de laatste kans ons klimaat nog aankan. Net zoals het klimaat geen politieke kleur heeft, heeft het ook geen landsgrenzen, laat staan een taalgrens. Uit mijn persoonlijke ervaringen blijkt dat onze Westerse levensstijl een bijzonder grote impact heeft op de levensstijl van miljoenen anderen die mogelijks zelf niet eens weten waarom het klimaat rondom hen zo verandert.
Het moment is gekomen om nationale belangen ondergeschikt te maken aan ‘s werelds grootste uitdaging: de leefbaarheid van onze planeet redden. Ook al voelt de Westerse wereld de negatieve gevolgen van de klimaatopwarming amper, toch moet het steeds het voortouw nemen in de strijd tegen klimaatopwarming. Laat ons in Parijs de woorden van Ban Ki Moon, anno 2010, in het achterhoofd houden: the more we delay, the more we pay.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier