Het beetje regen dat we de voorbije dagen uit de hemel zagen vallen, verandert niks aan de situatie waar onze landbouwers zich momenteel in bevinden. “Ik vrees dat we zullen moeten leren leven met dergelijke extreme weersomstandigheden”, zegt landbouwer Johan Debouvere. De stedelijke schadecommissie ziet de oproepen ondertussen aan sneltempo binnenkomen.
Deze week gingen de hemelsluizen eindelijk (een beetje) open, maar voor de landbouwsector is het kwaad al lang geschied. De gewassen hebben een pak schade opgelopen en de opbrengst zal dit jaar – opnieuw – een pak lager liggen. Dat is ook het geval bij Johan Debouvere (52) uit de Abeelstraat in Tielt. Hij runt samen met zijn echtgenote Ingrid De Ketelaere (51) een gemengd landbouwbedrijf met varkens, groenten en akkerbouw. “Wij verbouwen onder andere prei, bloemkool, knolselder, aardappelen…”, legt hij uit.
Geen hogere marktprijs meer
Johan nam in 1992 het bedrijf van zijn ouders André Debouvere en Andrea De Wulf over en zag de laatste jaren de weersomstandigheden steeds maar meer veranderen. “Ik herinner me nog levendig de kurkdroge zomer van 1976. Ik was toen 10 jaar en mijn ouders hadden een pak minder opbrengst. Alleen vertaalde dat zich toen nog in een hogere marktprijs voor onze producten. Zo was de landbouwer toch verzekerd van een inkomen. Nu is dat niet langer het geval, aangezien alles via contracten met groenteverwerkende bedrijven verloopt. Het volume ligt vooraf vast en wie dat niet haalt, moet soms zelfs zelf het verschil bijpassen. Dat klopt toch niet?”
“Ik vrees dat we zullen moeten leren leven met dergelijke extreme weersomstandigheden”
Ook vorig jaar kreunden de landbouwers onder de droogte. “Die viel toen iets vroeger, maar het resultaat was hetzelfde. Ik vrees dat we zullen moeten leren leven met dergelijke extreme weersomstandigheden. De voorbije jaren was het ofwel te droog, ofwel te nat, of viel er een pak hagel uit de lucht.”
“Weet je waar ik niet bij kan? Onze Vlaamse minister van Landbouw Joke Schauvliege zegt dat ze zal onderzoeken of er dit jaar minder opbrengst zal zijn. Dat is nu toch al duidelijk? En zelfs al begint het nu een week lang te regenen, veel zal het niet meer uitmaken. Onze gewassen zijn volgroeid, de oogst begint straks. De overheid zou ons, landbouwers, meer mogen steunen. Op onze beregeningspompen zit zelfs een watermeter om bij te houden hoeveel liter we gebruikt hebben en dan ook moeten betalen per kubieke meter aan De Watergroep. Terwijl ik dat uit een nabije beek en de Mandel haalde. Als water in een waterloop al niet meer van de gemeenschap is, wat dan nog wel?”
Gematigde temperaturen en wat regen
Dat de lange periode van droogte en hoge temperaturen voor gevolgen zorgen, is zonneklaar. “Dit heeft zeker financiële repercussies, maar daar proberen we niet te veel bij stil te staan. En nogmaals: mochten deze omstandigheden zich vertalen in een hogere prijs, dan zouden er veel problemen van de baan zijn. Maar dat gebeurt niet. Mochten wij enkele eurocenten extra voor onze gewassen krijgen, dan hebben we een inkomen. Nu zijn we daar allesbehalve zeker van. Bovendien kloppen we door de droogte een pak meer uren, maar die worden op geen enkele manier vergoed. Erg motiverend is dat allemaal niet, maar het tij moet toch eens keren? We snakken echt naar een normale Belgische zomer. Met gematigde temperaturen en wat regen.”
Wachten op centen
Onderhandelen met de groenteverwerkende bedrijven heeft niet veel zin, zegt Johan. “Veel marge is er niet. Maar wanneer de landbouwers verdwijnen, zal er niet veel meer overblijven om te verwerken. We blijven voortdoen. We doen onze stiel te graag en onze gewassen bijvoorbeeld niet beregenen, is geen optie. Het is onze grote trots. Maar het zou leuk zijn mocht het Rampenfonds iets sneller uitbetalen. Vorig jaar heb ik ook een dossier ingediend en daar heb ik nog altijd geen cent van gezien. Collega’s van me wachten zelfs nog op geld van de pinksterstorm uit 2014.”
Of een van de drie kinderen van Johan straks de landbouwwereld zal instappen, laat hij in het midden. “Ze studeren nog allemaal en de interesse is er wel. De keuze zal ik aan hen laten.”
Schadecommissie heeft handen vol
De stedelijke schadecommissie lanceerde vorige week een oproep onder de landbouwers om schade te melden. Met succes, want de teller staat al op ruim 70 aanvragen.
“We gaan telkens met twee landbouwexperts ter plaatse om het verlies in te schatten”, legt landbouwschepen Veerle Vervaeke (Open VLD/N-VA) uit. “Bij de oogst volgt dan nog een tweede expertise. Aan de hand van onze bevindingen kunnen landbouwers dan een dossier indienen bij het rampenfonds, als de Vlaamse overheid de huidige droogte als ramp erkent. Toen we zes jaar geleden de schadecommissie hebben opgericht, werd me gezegd dat die slechts heel sporadisch in actie zou moeten schieten. Wel, van de voorbije zes jaar was het al vijf keer prijs. Te droog, te nat, vorstschade… Elk jaar krijgen onze landbouwers klappen, terwijl ze broodnodig zijn.”
De stad Tielt wil voor 2019 op zoek gaan naar extra waterreserves, waar landbouwers terechtkunnen bij lange periodes van droogte. “Daarvoor zullen we onder andere aankloppen bij bedrijven met eigen bufferbekkens. We doen al het mogelijke om deze mensen te helpen.” (PVH)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier