Het werd een hele belevenis voor de Kachtemse jongedame Sophie Decock die straks afgestudeert is als ‘kleuterjuf’, ze trok immers naar het verre Suriname op stage. Samen met vriendin en college Axelle Serreyn uit Kortemark die het zelfde doel nastreven.
Sophie Decock woont in de Pieter Pruimstraat 23 in Kachtem, zij is de jongste dochter van Rik Decock en Inge Decru, en de zus van Stephanie. “In Suriname liepen we stage in O. S. Houttuin 2. Deze school was gelegen in Wanica, net buiten de stad. Wij verbleven in Benies park, in de stad. We reisden dus iedere dag een kleine vier uur met de lijnbus en de schoolbus.”
Sophie was er samen met Axelle Serreyn. In België liep Axelle stage in Kortemark, Sophie in Sint-Vincentius in Lendelede. Sophie Decock en Axelle Serreyn zijn laatstejaars-studenten bachelor kleuteronderwijs. Dit studeren ze aan VIVES Campus Tielt.
Nog geen seconde spijt
“Wij kozen ervoor om tijdens ons laatste semester naar het buitenland te trekken. We vertrokken richting Suriname voor drie maanden. Dit was een hele belevenis op zich, waar we nog geen seconde spijt van hebben. In het laatste semester kregen we de opdracht om een bachelorproef te maken. Dit is een afstudeerproject waar we rond een specifiek thema moesten werken.”
“Eenmaal we kennisgemaakt hadden met onze school in Suriname, was ons project snel gekozen. In onze Surinaamse school was er nood aan een zorgplan. Hiervoor ontwikkelden we acht zorgkoffers, die gekoppeld zijn aan de acht intelligenties van Gardner. Tijdens onze stage in Suriname, maakten we gebruik van de zorgkoffers. We willen onze Surinaamse leerkrachten bedanken voor hun medewerking aan ons zorgproject. De leerkrachten stonden versteld van het resultaat en waren dan ook bereid om ons zorgproject verder te zetten.”
“In België liep ons project verder. We liepen stage in de Vrije basisschool Sint-Vincentius in Lendelede en Elle in de Vrije basisschool in Kortemark. Het project kreeg natuurlijk wel een andere invalshoek. In iedere school in België is er een zorgplan uitgewerkt en was er dus geen noodzaak om hieraan verder te werken. Daarom kozen we om de acht intelligenties van Gardner te verwerken in de activiteiten. Zo leerden de kleuters van de derde kleuterklas enkele woordjes Sranantongo en speelden ze Surinaamse spelletjes. Hierbij willen we dan ook onze leerkrachten hartelijk bedanken voor hun medewerking en tijd.”
Verschillende culturen
“Na deze twee ervaringen in de verschillende culturen, kwamen we tot een vernieuwing van het talentenarchipel. We kozen ervoor om een talententuin te ontwikkelen. Daarvoor maken we gebruik van bloemen, bloempotten, natuurelementen, enz. We zien de tuin als een klas, waarin ieder kind individueel groeit, aan de hand van een krachtige leeromgeving. Dit was ook onze onderzoeksvraag waarmee we aan de slag gingen, in het begin van ons project.”
We hoopten eigenlijk vooraf om kennis te maken met een arme school, zodat we meer hulp kunnen bieden
“Het was voor ons een hele ervaring om de Surinaamse wereld over te brengen naar de Belgische kleuterklas. We hebben ervoor gekozen om op ICOS stage te gaan, omdat we leren omgaan met diversiteit. We willen kennismaken met andere culturen. We willen dus werken aan onze interculturele vaardigheden door te kiezen voor Suriname. We kozen voor Suriname, omdat deze cultuur ons het meest aantrok. Het is al jaren een droom van ons om eens in het buitenland te gaan werken of een langere tijd in het buitenland te verblijven. Gewoon om de cultuur, levensgewoontes van andere volkeren te leren kennen en te begrijpen. Hoe kun je over iemand oordelen als je zijn cultuur niet kent? Dit boeit ons vooral.”
“Deze ontwikkelingsstage, die via ons onderwijs wordt aangeboden, is dan ook de kans die wij met beide handen willen vastpakken. Het zou voor ons vooral een uitdaging zijn om ons zelf te ontdekken in een onbekende omgeving. Iedereen in onze omgeving zegt altijd dat we het hier goed hebben en wel daar willen we nu persoonlijk eens de bevestiging van zien of deze stelling klopt. We wisten dat er verschillende scholen waren zoals: arm en rijk. We hoopten eigenlijk vooraf om kennis te maken met een arme school, zodat we meer hulp kunnen bieden. Ten tweede was het voor ons gemakkelijk om voor Suriname te kiezen, omdat er geen taalbarrière is. We kunnen in onze moedertaal lesgeven, wat zowel voor ons als voor leerkrachten en kinderen eenvoudiger is.”
“Wij worden altijd omschreven als spontane, sociale en behulpzame meiden. We vinden het dus belangrijk om deze troeven te kunnen uitspelen als je bijvoorbeeld in Suriname met kindjes gaat werken. Het is ook positief om samen met de kindjes te werken terwijl er weinig of geen materiaal aanwezig is. Dit zal dan de proef zijn om onze creativiteit te testen. We zijn er zeker van dat deze stage onze kennis zal verruimen over de wereld en onszelf. Na een aantal weken dat we hier vertoeven, ontdekten we vlug welke noden er waren in de school. We beseften dit door observatie en participatie in de kleuterklassen.”
“We beseften dat de noden uit de kleuterklassen, ook in de lagere school aanwezig zijn”
“Met overleg van de studenten van lager onderwijs, beseften we dat de noden die er heersen in de kleuterklassen ook in de lagere school aanwezig zijn. We beseften dat er veel diversiteit aanwezig is in één klas. Daardoor hebben we hierboven ook eerst diversiteit besproken. We merkten snel op dat de diversiteit ook bij ons vooral gebaseerd is op de verschillen en gelijkenissen tussen de kinderen.”
“De leerkrachten houden geen rekening met de diversiteit die er heerst in de klas, waardoor de kinderen gelijk behandeld worden. Dit betekent dat de lessen algemeen gegeven worden, zonder differentiatie. Er wordt geen rekening gehouden met de zone van naaste ontwikkeling van het kind. De leerkracht onderzoekt niet waar het kind staat in zijn ontwikkeling. Men houdt hiermee geen rekening in de lessen die gegeven worden. Onze onderzoeksvraag is als volgt: ‘Hoe wij als studenten kunnen werken aan een krachtige leeromgeving?'”
“Op donderdag 10 maart 2016 was er een vergadering gepland, waarbij de inspectie aanwezig was. Wij vonden het dan ook de ultieme kans om vragen te stellen in verband met zorg. We vroegen ons vooral af, of er op alle scholen geen zorg of differentiatie aanwezig was. Na een praatje met de inspectie, kwamen we te weten dat deze school geen zorg heeft en deze wel nodig heeft. Hij was dus zeer tevreden, dat we inzagen dat deze school nood heeft aan zorg. Daardoor kwamen we bij het opstellen van onze enquêtes.”
“Het doel van onze bachelorproef was om een antwoord te vinden op onze onderzoeksvraag: ‘Hoe kunnen wij, als studenten, werken aan een krachtige leeromgeving?'”, klinkt het.
Geslaagde stage
“Tijdens onze terugkeer vanuit Paramaribo, konden we besluiten dat het een geslaagde stage was met een geslaagd project. Na het zorgproject van drie weken, zagen we al heel wat vooruitgang bij de kinderen. De kinderen kwamen iedere morgen met plezier naar ons toe. Ze vertelden iedere dag dat ze thuis geoefend hadden. Het gaf ons heel veel voldoening. Wanneer we een positieve vooruitgang merkten bij de kinderen, beseften we heel goed waarmee we bezig waren. Sommige kinderen bloeiden echt open. Naast de kinderen, was het volledige schoolteam enthousiast over het zorgproject. Er zijn leerkrachten langsgekomen om eens een zorglesje bij te wonen. Het viel op dat de leerkrachten heel geïnteresseerd waren en geboeid mee volgden. Hieruit besloten we dat de leerkrachten het besef gekregen hadden, dat zorg geven belangrijk is. Dat was één van de doelen die we zeker wilden bereiken.”
De kinderen kwamen iedere morgen met plezier naar ons toe. Ze vertelden iedere dag dat ze thuis geoefend hadden
“Toch liep niet alles zonder problemen. Een eerste struikelblok was dat we de mentaliteit van de leerkrachten op zich niet kunnen veranderen. Wanneer je als leerkracht gewoon bent om op een bepaalde manier les te geven, koppel je je hier niet zo gemakkelijk van los. Maar het probleem ligt niet enkel bij de school zelf, toch ook voor een stuk bij de overheid. De school had graag na ons project een zorgcoördinator aangesteld, maar doordat de overheid geen trainingen meer aanbiedt, is dit niet meer mogelijk. De overheid subsidieert de school niet zomaar. Ze krijgen maar een beperkt aantal materialen voor een hele periode, waardoor de school soms te zuinig omgaat met de materialen. Ze willen zo veel materiaal sparen, ten koste van de kinderen die op dat moment op school zitten.
Positieve evolutie
“Toch toonden de leerkrachten heel wat interesse, vooral de leerkrachten van de lagere school. Na de vergadering omtrent zorg, waren er leerkrachten die zich wat verdiept hadden in onze uitleg. Zo had de juf, uit het eerste leerjaar, de zwakkere kinderen apart genomen om bepaalde onderwerpen nog eens te herhalen. Hieruit besloten we dat wij een goede indruk hadden nagelaten bij het schoolteam. Daarnaast stelden we vast dat de leerkrachten een positieve evolutie zagen bij de kinderen. In de kleuterschool was dit minder. De hoofdkleuterleidster zei vaak dat ze ging langskomen om te kijken wat er bij de kleuters gebeurde, maar dat heeft ze helaas nooit gedaan. We hebben de indruk dat ze in de kleuterklas nog steeds te veel bezig zijn met het bereiken van de doelen. Ze houden ook te weinig rekening met de ontwikkeling van het individuele kind.”
Het was zeer moeilijk om een keuze te maken welke kinderen we wilden helpen
“We vonden nog enkele pijnpuntjes. Zo mocht ons zorgproject vroeger van start gegaan zijn. We hadden in totaal drie weken de tijd voor ons zorgproject maar er vielen heel wat dagen weg. Zo hadden we bezoek van de inspectie op school en gingen we nog andere scholen bezoeken. We wilden zoveel mogelijk kinderen helpen, maar dit was praktisch onmogelijk, er was gewoon te weinig tijd. Het was zeer moeilijk om een keuze te maken welke kinderen we wilden helpen. De schooldag startte om 8 uur maar eindigde om 12 uur, wat op zich al kort was.”
“Een ander pijnpunt was, dat we de leerkrachten nog meer in het project mochten betrekken. We haalden de kinderen uit de klas en overlegden wel met hen, maar daar bleef het echter bij. Moesten we de leerkrachten nog beter betrekken in ons project, hadden met meer zekerheid kunnen zeggen dat ze ons project gingen verder zetten.”
“Wat natuurlijk jammer is, is dat we niet kunnen achterhalen hoe het er nu aan toe gaat op de school. Het zou voor ons dan wel heel fijn zijn, moesten we contact hebben met de studenten die er volgend jaar zullen zitten. Uiteindelijk kunnen we besluiten dat we tevreden zijn van ons zorgproject en onze aanpak. Tijdens onze buitenlandse stage hebben we toch wel het belangrijkste doel van leerkracht zijn ontdekt. Het beseffen dat je als leerkracht de toekomst van de kinderen in handen hebt. Het is jouw taak, als leerkracht, om het kind te stimuleren om zijn eigen weg te vinden.”
Ervaringen en meningen
“Mijn stage in Suriname is een avontuur die in mijn lijf gekerfd staat. Niemand neemt me deze mooie en leerrijke tijd ooit af. Ik ben reuzeblij dat ik deze kans met beide handen heb gegrepen. Vooraf had ik lang getwijfeld en schrik gehad om drie maanden op stage te gaan in een ander land. Ik raad het echt iedereen aan. Twijfel je? Grijp dan gewoon deze unieke kans. Je doet zoveel ervaringen en prachtige herinneringen op.”
“Ik ben trots op mezelf dat ik het heb aangedurfd om thuis alles achter te laten en me te gooien in het prachtig Surinaamse avontuur. Tijdens mijn stage heb ik zowel les gegeven als kinderen individueel begeleid met onze (samen met drie andere studenten) motiverende leerspelen. Hierdoor konden we allemaal samenwerken in een apart lokaaltje. Het was fijn om eens in een rustige omgeving actief te werken met de leerlingen. Alhoewel het lokaaltje na een tijd wel heel druk was, doordat iedereen individueel bezig was met kinderen te begeleiden, heb ik echt heel veel voldoening gehaald uit deze stage. Wij merkten op dat de leerlingen open bloeiden en zeer enthousiast waren op het moment dat wij nieuwe leerlingen, kinderen uit de klas kwamen halen om ons zorgproject uit te testen.”
Emotionele momenten
“Tijdens deze stage waren er natuurlijk een aantal emotionele momenten. Ik denk daarbij ten eerste aan het afscheid van de school, dat gepland stond op vrijdag 29 april 2016. Dit komt doordat ik drie maanden vertoefd heb in deze school. Ik heb een band gecreëerd met de kinderen. Ik probeerde de laatste weken al afstand te bewaren tussen de kinderen en mezelf. Toch was het niet gemakkelijk om deze school te verlaten.”
“Nu komen de kinderen vooral naar ons toegelopen en rekenen ze op onze steun. Waar ik vooral over nadenk is: ‘Wat als wij vertrekken?’ Het moment is aangebroken, waarbij ik nu toch heel emotioneel geworden ben, om de kinderen achter te laten. Dit moment en deze vraag is iets wat me zal blijven achtervolgen. De vraag die ik er nu ook bijheb is: ‘Hoe zou het nu gaan met de kinderen?'”
De kleuters moesten elk om beurt naar voren komen om hun ‘toets’ af te leggen. Ze moesten voor de hele klas een liedje zingen
“Daarnaast waren er nog meer emotionele momenten waarbij mijn emoties soms toch wel op hol sloegen. Daarbij denk ik vooral aan het moment, waar de kleuters getoetst werden voor de resultaten van hun rapport. Dit was een moment waar ik heel veel moeite mee had en waar ik even mijn tranen moest verstoppen. Zoals in een eerder blogbericht vermeld, was het een quotering die ook gebeurt in de kleuterklas. De kleuters moesten elk om beurt naar voren komen om hun ‘toets’ af te leggen. Ze moesten voor de hele klas een liedje zingen. Ze hadden de keuze uit verschillende liedjes die ze geleerd hadden doorheen het jaar. Waarom ik met dit moment moeite had, was vooral de manier hoe ze het deden. Ik vond het niet kunnen dat de kinderen naar voren moesten komen om een toets af te leggen.”
“Ik vind dat de kinderen nog altijd een stuk kinds moeten blijven. Nu zaten de kinderen al vol stress waardoor ze misschien minder presteerden. Toen de juffen dan nog eens vermeldden hoe ze gescoord hadden, was de druppel gevallen. Ik vond dit helemaal niet kunnen. Ik vond dit verschrikkelijk voor de kinderen. De kinderen werden soms helemaal de grond ingeduwd. De laatste week kreeg ik de kans om toch nog eens een gesprek te voeren met de leerkrachten. Ik vond het dan ook het ultieme moment om nog even terug te polsen naar deze quotering van voor de paasvakantie.”
“Ik vermeldde op een positieve manier mijn mening aan de juf. Daarna liet ik haar uitspreken en luisterde ik naar haar perspectief over deze toetsing. Ze zei dat dit hier hun manier van werken is. Ze geven deze punten en zeggen: ‘Je hebt een onvoldoende en mag niet over naar het volgende jaar!’ Dit doen ze enkel omdat ze daarmee kinderen willen stimuleren. De kinderen moeten weten waar ze goed in zijn en waarin niet. Dan pas kunnen de kinderen er aan werken en zullen ze gestimuleerd worden om te oefenen.”
Ander perspectief
“Als ik dit standpunt bekijk, kan ik me wel vinden in het feit dat dit een andere cultuur is en dat de kinderen hierop anders reageren. Ik vertelde wel dat ik geschrokken was en dat ik daar moeite mee had. Toch begreep ik hun perspectief. Alhoewel ik het toch nog altijd wennen vind. De juf stelde daarover dan nog een paar vragen. Ze vertelde dat ze het die dag misschien extra hard had aangepakt en dat ze het niet zo hard bedoeld had. Ze stond er niet bij stil hoe hard het overgekomen was. Toen vroeg ze aan me: ‘Hoe doet u dit dan in België?’. Ik zei dat doorheen het jaar een aantal werkstukken, observaties, … worden genomen en dat we dit dan overbrengen naar de ouders. De kleuters krijgen geen punten, omdat ieder kind anders is en anders bekeken moet worden.”
“Natuurlijk kunnen de leerkrachten in Suriname hier de quotering niet weghalen, want dit komt van het ministerie. Ze besefte wel dat de manier van quotering aangepakt kon worden. Een verbetering dat ik hier zag, was haar observatieschrift. Ze vulde meer in en de kleuters kregen individuele kansen. Met het zogezegd kiezen van het lied had ik ook wel moeite. Ik vind dat de kinderen een gelijke behandeling moeten krijgen. Als het kind een lied kiest, moet de juf dit niet veranderen. Ze gaf toe dat dit niet eerlijk verlopen was.”
Als het kind een lied kiest, moet de juf dit niet veranderen. Ze gaf toe dat dit niet eerlijk verlopen was
“Na het gesprek met de juf merkte ik op dat ik gerustgesteld was. Toen ik zag dat er veranderingen waren, was ik aangenaam verrast. Daarnaast had ik nog even een boost nodig voor mijn zelfvertrouwen. Ik houd mij meestal op de achtergrond en zal niet snel zal zeggen waar het op slaat. Tijdens het oudercontact had ik het dan ook zeer moeilijk en waren de emoties dichtbij. Vooral wanneer er een discussie ontstond tussen de ouders, omdat ze te lang moesten wachten.”
“Toen dit gebeurde, gaf de juf me een aantal rapporten en ik moest ze uitdelen. Het was erg om de reacties van de ouders te zien bij het krijgen van het rapport. De juf zei dan ook het volgende: ‘Het rapport mag mee, want u hebt een heel goed kind.’ De andere ouders wisten dan meteen dat ze geen goede commentaar zouden krijgen of dat het rapport niet goed was.”
“Als ik dit nu lees, zie ik dat er een nieuwe organisatie moet komen voor het oudercontact. De ouders moeten een bepaald uur krijgen waardoor ze niet lang moeten wachten. Het zou ook beter zijn dat de ouders buiten wachten. De meeste ouders konden alles horen wat de juf te zeggen had over een ander kind. Soms kwam dit hard aan bij de ouders, waardoor het negatief verliep. Het was ook niet goed om vooral de onvoldoendes te bespreken. Ik vind het zeer belangrijk om ook positieve elementen van het kind te bespreken. Het is niet omdat hij/zij een mindere quotering heeft dat hij/zij in alles slecht scoort. Het is een momentopname. Het kind maakt bepaalde evoluties mee en dat zie je als juf. Deze elementen kunnen ook besproken worden.”
Weglopen
“De juf voelde zich ook niet goed bij het verloop van het oudercontact doordat het op een bepaald moment chaotisch werd. Ze vertelde me zelf: ‘Als u er niet was geweest dan liepen deze ouders gewoon weg.’ Je merkt dus wel dat ze erover nadenkt en reflecteert over de gebeurtenis. Ik vond het ook zwaar dat dit hier de gewoonte is om kinderen te slaan als ze slechte resultaten behalen. Het is hier normaal dat ze een tik kregen. Ik wist toen helemaal niet hoe ik hierop moest reageren. Ik vond het jammer dat de juf niet reageerde en dat ze gewoon verder ging met het opsommen van de negatieve punten. Terwijl ik al merkte dat het kind zwaar toegetakeld zou worden. Als juf was het beter om een aantal positieve zaken op te noemen of de evolutie van het kind te bespreken. De verbeteringen die ik wilde aangeven waren vooral: Het oudercontact op een uur zetten per ouder. Positieve elementen benadrukken. Andere ouders laten wachten buiten. Dit is al een grote stap die ze als leerkracht kunnen realiseren.”
Ik vond het ook zwaar dat dit hier de gewoonte is om kinderen te slaan als ze slechte resultaten halen
“De emotionele momenten waren een van de momenten waarop mijn wereld even stilstond. Deze momenten waar ik even terug met mijn neus op de feiten gedrukt werd. Het is een moment waarop ik hoop dat het land, de mensen, de leerkrachten daarin zouden veranderen. De poster op school is al een grote stap om geweld te onderdrukken. Op school is er dan ook geen geweld te zien tegenover de kinderen.”
“Daarnaast heeft deze ervaring mij positief kunnen veranderen. Vooral mijn zelfvertrouwen, flexibiliteit, openheid, creativiteit, sociale en communicatieve vaardigheden, mijn culturele kennis, de multiperspectiviteit, enz. heb ik kunnen verbeteren. Vooral de communicatie met anderen is een verbetering. Vroeger ging ik niet meteen zelf contacten leggen, maar deze keer kan ik toch zeggen dat ik het sociale leven hier wel gewoon kon worden. De mensen spreken je aan, praten met je, … Ik heb heel veel ontdekt van het land, waarbij ik mijn culturele kennis heb verruimd. Vooral de kennis over de scholen en de leefwereld. Ik kan besluiten dat ik heel veel ontdekt heb over de manier van werken, de manier van omgang, de verschillen tussen de scholen zowel in hetzelfde land als in andere landen.”
“Een van mijn toppers die ik volledig bereikt heb, is de zelfstandigheid. Drie maanden geleden kon ik elke dag mijn voetjes onder tafel schuiven en alles stond klaar voor mij. Hier heb ik alles geleerd. Ik moest voor mezelf leren zorgen, zonder anderen en zonder de hulp van mijn ouders of zus. Tijdens mijn stages in België kreeg ik toch wel af en toe hulp van mijn ouders. Deze keer moest ik de stages helemaal alleen aanpakken zonder dat ik bevestiging kon vragen. Ik kan zeggen dat het me toch wel gelukt is. Ik heb natuurlijk wel soms eens gedacht: ‘Waar zijn mijn ouders nu?’ Toch verliep alles van een leien dakje.”
“Ik kan zeggen dat ik hier heel zelfstandig geworden ben en dat ik er helemaal klaar voor ben. Ik ben klaar om voor een klas te staan. Ik denk daarbij ook nog aan de afwezigheid van mijn juf. Ik nam alle verantwoordelijkheid op me en nam de klas over. Zonder voorbereidingen ging ik van start. In België zou ik dat nooit kunnen en zou ik in een enorme stresssituatie terecht komen. Ik zou enorm gespannen zijn. Het eerste moment dat ik hoorde dat ik de lessen moest overnemen, was ik even aan het rondkijken. Ik had geen tijd om met de handen in het haar te zitten. Ik begon meteen materiaal te zoeken en probeerde een aantal toffe spelletjes uit. Op dat moment ging ik zelfstandig aan de slag, zonder materialen of voorbereiding.”
Veel bereiken
“De creativiteit en de openheid zijn hier mijn kwaliteiten geworden. Ik heb leren inzien dat ik met weinig materiaal ook heel veel kan bereiken en in elkaar kan steken. Ik denk bijvoorbeeld aan de knutselwerkjes. De juffen hebben bijna niets van materialen, maar maken toch heel creatieve werkjes. Bijvoorbeeld: een huis bouwen met zand, met stukken touw bloemen maken, … Ik heb gezien dat ik niet alle materialen moet gaan aankopen, maar dat ik met hergebruikte materialen veel kan maken. Vroeger dacht ik dat ik alles moest aankopen en heel veel speelgoed moest hebben, maar geloof me, hier besef je dat kinderen zich ook met een kleinigheid kunnen bezighouden en dat ze leuke werkjes maken.”
“Jammer genoeg is het avontuur op zijn einde gekomen. De tijd is voorbij gevlogen en misschien mocht het nog iets langer duren. Toch was ik blij om iedereen terug te zien. De laatste drie maanden waren maar van korte duur, maar wat ik deze drie maanden beleefd heb, zal ik voor de rest van mijn leven meedragen en nooit vergeten!”
“Hartelijk bedankt aan de mensen die geïnteresseerd waren in de avonturen en mijn Surinaamse blog steeds volgden. Mo syi! (Tot ziens in het Surinaams).” (Guido Allewaert)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier