Kennis en gebruik van dialect bij jongeren gaat achteruit

© VIVES
Redactie KW

Dat blijkt uit een dialectonderzoek van Hogeschool Vives campus Tielt. In dit enquête-onderzoek werden sociologische factoren zoals leeftijd, geslacht of opleidingsniveau gekoppeld aan dialectgebruik en -kennis. Ook de impact van de regio’s West- en Oost-Vlaanderen op taalvariatie en -attitude werden in kaart gebracht. Ongeveer 2640 mensen namen deel aan deze mondelinge steekproef.

De eerstejaarsstudenten lerarenopleiding kleuter- en lager onderwijs van VIVES campus Tielt zijn met een gestandaardiseerde enquête op pad gegaan om mondelinge enquêtes af te nemen. Ook heel wat middelbare scholieren uit verschillende regio’s in West- en Oost-Vlaanderen werkten mee om dit onderzoek te realiseren. Voorafgaand aan de enquêtering hadden de leerlingen een videoles gekregen over dialectologie. Via het systeem van de ‘omgedraaide klas’ bekeken de leerlingen een instructievideo over de aanpak van interviews in het kader van onderzoek.

Vertrokken vanuit hypotheses in literatuur

De kennis van het dialect gaat zienderogen achteruit, vooral bij jongeren. Laag opgeleiden staan positiever tegenover dialect dan de hoger opgeleiden. Hetzelfde geldt voor West-Vlamingen ten opzichte van Oost-Vlamingen. Ook zouden mannen hoger scoren op dialectgebruik dan vrouwen. Dit zijn de hypothesen van waaruit de onderzoekers vertrokken voor het opstellen van de enquête. En wat blijkt?! Alle hypothesen werden bevestigd in de resultaten van het dialectonderzoek. Maar hoe komt dat? Ook op deze vraag wisten de leerlingen van Vives te achterhalen waarom er sprake is van differentiatie in dialectgebruik- en kennis tussen de verschillende doelgroepen.

Jongeren veroorzaken taalverandering en vrouwen vinden dialect niet bevorderlijk voor hun kinderen

Ouderen zouden meer dialect gebruiken dan jongeren omdat zij opgegroeid zijn in een tijd toen dialect spreken nog evident was. De ouderen slagen er niet in om over te schakelen op de standaardtaal, omdat ze die niet in voldoende mate beheersen. Terwijl jongeren meestal de drijvende kracht vormen achter taalverandering. Vrouwen mijden dialectgebruik omdat ze vrezen dat dialect spreken niet bevorderlijk is voor de schoolresultaten of de professionele carrière van hun kinderen.

Kennis en gebruik van dialect bij jongeren gaat achteruit
© VIVES

Verder blijkt uit het onderzoek dat dialectgebruik ook in hoge mate afhankelijk is van het opleidingsniveau en het uitgeoefende beroep. Hoe hoger de opleiding en hoe groter het sociale prestige van het beroep is, des te sterker dialectverlies voorkomt. De sociale kringen waarin je je bevindt blijken dus van grote invloed te zijn.

West-Vlaamse dialect nog steeds authentiek

De West-Vlaamse dialecten ondergingen weinig invloeden van buitenaf en op die manier bleef het West-Vlaams zijn authentieke karakter behouden. Het dialect maakt deel uit van de eigen identiteit en wie dialect spreekt, hecht er waarde aan.

Conclusie: West-Vlamingen hebben dus een positievere attitude tegenover het dialect dan Oost-Vlamingen.

Hogeschool Vives meldt dat het expertisecentrum Onderwijsinnovatie dit onderzoek naar taalvariatie met een publicatie onder de aandacht wil brengen. Hiermee hoopt de onderzoekslijn van Erfgoededucatie dat dialectgebruik- en kennis niet verloren gaat.

(RC – Foto’s: Vives)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier