Natuurpunt, Vogelbescherming Vlaanderen en West-Vlaamse Milieufederatie stappen samen naar de burgerlijke rechtbank. “De maat is vol”, klinkt het bij de milieu-organisaties.
“20 jaar lang heeft de Vlaamse overheid getreuzeld om het historische polderlandschap te beschermen. Eind vorig jaar kondigde de Vlaamse regering een nieuwe regeling aan. Maar nu blijkt dat er zo goed als niets verandert. Een eeuwenoud landschap dreigt verloren te gaan”, stellen Natuurpunt, Vogelbescherming Vlaanderen en West-Vlaamse Milieufederatie.
Een ingebrekestelling is een zeldzaam instrument om de overheid tot de orde te roepen via de rechtbank. Een recent en meer bekend voorbeeld is de Klimaatzaak: enkele verontruste burgers die de overheid willen dwingen om meer actie te ondernemen tegen de klimaatverandering. Zo’n ingebrekestelling is ongewoon en wordt vooral aangewend als laatste redmiddel, wanneer de regering wetens en willens fouten maakt.
In het dossier van de poldergraslanden lijkt dat het geval. Graslanden met een uniek belang voor natuur en toerisme worden omgezet in monotone maïsakkers omdat er geen juridische basis bestaat voor hun bescherming. Op 27 november 2015 nam de Vlaamse regering het langverwachte besluit over de 12.000 hectare aan poldergraslanden. Ze besliste om 5000 hectare te beschermen via natuurwetgeving (die waren evenwel al beschermd) en om 3000 hectare te beschermen via de Europese landbouwwetgeving.
Gebrekkige bescherming
Volgens de milieu-organisaties gaat het echter om een halfslachtige beslissing. “Wat beschermd was, blijft beschermd. 4000 hectare wordt niet aangeduid op de kaart en 3000 hectare krijgt een valse bescherming via de landbouwwetgeving. In de praktijk zal er weinig veranderen.”
“De vegetatie behandelen met onkruidverdelgers blijft bijvoorbeeld toegelaten. Ook frezen blijft mogelijk, wat het meest unieke aspect van graslanden; het reliëf, doet verdwijnen. Bovendien kunnen landbouwers ieder jaar opnieuw vragen om percelen te laten verwijderen van de poldergraslandenkaart”, klinkt het. “Verder valt een groeiende groep landgebruikers (onder andere de paardenhouders) niet onder deze landbouwregelgeving. Zij zullen de waardevolle graslanden nog altijd kunnen omzetten in vlakke, uniforme weides. Tot slot gelden de huidige bepalingen in de Europese landbouwwetgeving maar tot 2020, dat is nog maar 4 jaar. Daarna rijst de grootste onzekerheid, zowel voor de natuur als voor de landbouwers.”
Streekidentiteit op het spel
De oude poldergraslanden zijn volgens de organisaties even oer-Vlaams als onze belforten en begijnhoven en ze bepalen mee het karakter van onze kuststreek. “Al eeuwenlang bewerkt de mens de poldergebieden via veen- en klei-ontginningen, inpoldering en landbouw. Daardoor is een uniek lappendeken van reliëfrijke graslanden ontstaan. Jaar in jaar uit lokken ze duizenden toeristen en recreanten.”
Dankzij het open landschap en het reliëf met sloten en poelen zijn de polders het gedroomde leefgebied voor verschillende weidevogels. Als de polders verdwijnen, vinden die soorten bij ons geen thuis meer. Met hen zullen ook de vele toeristen verdwijnen. Poldergraslanden beschermen onze kustgemeenten bovendien tegen overstromingen. Zonder polders zouden kustgemeenten, en zelfs steden als Diksmuide en Brugge, na zware regenval onder water staan.
De natuurverenigingen vragen met de ingebrekestelling om de poldergraslanden die buiten natuurgebied liggen ook te beschermen via de natuurwetgeving, zoals aanvankelijk de bedoeling was. Die vraag sluit trouwens aan bij de twijfels die de Raad van State had over de toepassing van het gelijkheidsbeginsel in het besluit.
De Vlaamse regering krijgt nu drie maanden de tijd om te reageren.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier