Dure garnaal: “Nog geen reden tot paniek”

Willy Versluys voor zijn nieuwe schip, dat eind juni, begin juli in de vaart komt en vanaf september op garnalen zal vissen. (Foto HH)
Redactie KW

Garnalen zijn voor het ogenblik schrikwekkend duur. De veilingprijs draait rond de 13 euro per kilogram, waar dat vorig jaar gemiddeld 6,60 euro per kilogram was. In de winkel betaal je snel 100 euro voor een kilogram gepelde garnalen, wat het dubbele is van de gangbare prijs. “Toch mogen we nog niet panikeren”, zegt reder Willy Versluys. “Wacht nog even, is de boodschap, want het topseizoen van de garnalen is het najaar en dan worden ze wel goedkoper.”

De prijzen die de Belgische reders voor de garnalen kregen, varieerde de voorbije vier jaar tussen gemiddeld 3,48 euro per kilogram in 2014 en 6,60 euro in 2016. Dat blijkt uit cijfers van de Rederscentrale. Momenteel betaal je in de vismijn van Nieuwpoort 13 tot 14 euro. Natuurlijk is de Belgische aanvoer maar een klein deeltje van wat de Belgische consument koopt. Het gros van de grijze garnalen die in België worden gesmuld, komt uit Nederland. Vandaar dat de prijzen in grote mate daar worden bepaald.

“Kaviaar van de Noordzee”

Garnalen worden de kaviaar van de Noordzee“, lacht reder Willy Versluys, die Belgische garnalen verdeelt onder het Purus-label. “Na het vergaan van mijn Z.582 Asannat voor de Britse kust eind vorig jaar, heb ik momenteel geen eigen schip dat op garnaal vist”, legt hij uit. “Ik koop nu zelf mijn garnalen in Nieuwpoort. Maar ik kocht een nieuw schip dat eind juni, begin juli in de vaart gaat. Het zal eerst op langoustines vissen en dan vanaf september, in het hoogseizoen van de garnalen, op garnaal.”

“De garnalen zijn erg schaars op dit ogenblik. Dat is een van de verklaringen voor de hoge prijzen. Anderzijds heeft de Belgische vloot maar heel weinig garnaalschepen meer: één in Zeebrugge, twee in Nieuwpoort en vijf in Oostende, maar nu er weinig garnaal zit, vissen die deels ook op vis. In Oostende vissen twee schepen constant op garnaal, maar de reders verkopen die niet in de vismijn, maar aan de Vistrap. Waar je overigens ook gewoon de prijs betaalt. De Belgische garnalen worden voornamelijk via de Nieuwpoortse vismijn verkocht.”

“Nederland leidt”

“Maar wat ook een rol speelt, is de prijsvorming door de Nederlandse handelaars“, vervolgt Willy Versluys. “Zij kopen dure garnalen, vriezen ze in en sturen af en toe een deel naar Marokko om te laten pellen. Omdat ze die garnalen duur gekocht hebben, zullen ze de prijzen ook een tijd hoog houden. Ik vermoed dat er ook afspraken gemaakt worden tussen de garnaalvissers en de groothandelaars in Nederland. Het marktmechanisme wordt geleid door de Nederlandse garnaalprijzen. En als het regent in Urk, druppelt het in Nieuwpoort.”

“Als het regent in Urk, dan druppelt het in Nieuwpoort”

“Doordat je 3 kilogram ongepelde garnalen nodig hebt voor 1 kilogram gepelde, wegen de hoge prijzen nog meer op de gepelde garnalen. Je moet de garnalen ook nog pellen en verpakken, wat maakt dat de klanten al snel 100 euro betalen voor 1 kilogram gepelde garnaal. De gangbare prijs vorige jaren was zo’n 50 euro. Mensen doen er dus goed aan om de garnalenkoppen en -pantsers niet weg te gooien. Als je weet dat ze zo duur zijn, maak je er maar beter een sausje, een bisque of een kroketje van.”

Kustvisserijzone

“De Belgische garnaalvissers zouden hun voordeel doen mocht de zone voor kustvisserij uitgebreid worden van 3 mijl tot 4,5 mijl in zee. Dan mogen de grote Nederlandse Eurokotters daar niet komen. Het zou ook goed zijn voor het garnalenbestand in het algemeen, want in die zone zou dan meer gespreid gevist worden door kleinere vaartuigen. De uitbreiding van de kustvisserijzone was in het marien ruimtelijk plan voorzien als compensatie voor het verlies van de zone van de windmolenparken, maar is er nooit gekomen. Ik hoop dat de uitbreiding er wel komt nu het marien ruimtelijk plan wordt herzien.”

Garnaalvisserij is destructief voor de paaigronden. Maar er zijn al heel wat maatregelen genomen om de ecologische impact te verminderen. Zo worden andere netten gebruikt, die kleine visjes toelaten te ontsnappen. En de sleepnetten zijn vervangen door rolsloffen, netten op wielen, die over de zeebodem rollen en de bodem niet meer ploegen. Persoonlijk geloof ik in pulsvisserij, het vissen met elektrische pulsen, waardoor grote garnalen opspringen en de rest niet. Maar heel wat van mijn collega’s zijn niet overtuigd. Pulsvisserij is enkel toegelaten in proefprojecten. In België past slechts één schip het toe, in Nederland al tachtig.”

Seizoensgebonden

“De garnaalvangst is seizoensgebonden”, legt Willy uit. “Je hebt twee topseizoenen: de wintergarnaal in februari-maart, maar daar hebben we dit jaar niets van gemerkt, en de piek van eind augustus tot november. Ook al zijn het heel verschillende producten, het garnaalseizoen loopt een beetje gelijk met het seizoen van de mosselen. Het zou kunnen dat de klimaatopwarming het garnalenbestand naar het noorden doet opschuiven, maar het is vroeg om dat te zeggen. Het moet verder worden opgevolgd.”

“Pulsvisserij is enkel toegelaten in proefprojecten. In België past slechts één schip het toe. In Nederland al tachtig.”

“Ik panikeer nog niet. Na één of twee jaar kan het garnalenbestand weer toenemen. En dat kan heel snel gaan. Een garnaal groeit heel vlug. Plots komen ze uitgesprongen, zoals wij dat zeggen, van de ene dag op de andere. Maar garnalen zijn nu voor de happy few en dat is geen goede zaak. Het gevaar bestaat dat mensen afhaken. Op de duur is er geen vraag meer naar garnalen en worden ze nog duurder. Maar ik heb goede hoop. Wacht nog een beetje, de garnalen zullen wel goedkoper worden. Koop ze in het najaar en vries ze in. Maar de Oostendenaars weten dat wel.”

(Hannes Hosten)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier