Op vrijdag 8 december staan Tom Bauwens en zijn dochter Elise eindelijk oog in oog met Lilian Berliner. De kranige dame overleefde het Duitse concentratiekamp Bergen-Belsen dankzij wijlen dokter Marcel Bauwens, de vader van Tom en grootvader van Elise. “‘Uw vader is een echte held’, schreef haar zoon ons. Die woorden zou mijn pa echt fantastisch hebben gevonden”, glimlacht Tom.
Alles begon met enkele foto’s van Bergen-Belsen die Tom jaren geleden – toen hij nog thuis woonde – vond. “Mijn vader, die dokter was, heeft dan kort verteld dat hij als laatstejaarsstudent geneeskunde aan het einde van WOII in het kamp van Bergen Belsen de overlevenden heeft geholpen.”
“Hij bleef er van mei tot juli 1945 en was toen amper 25 jaar. Die periode moet ongetwijfeld zwaar op mijn vader hebben gewogen. Hij heeft er tegen mij alleszins nooit echt veel over verteld”, zegt Tom Bauwens (58).
Toms dochter Elise begon dit jaar aan haar eerste jaar criminologie en maakt ondertussen haar opleiding toegepaste psychologie af. Toen ze eerder in Madrid op Erasmus was, moest ze een sociaal vak opnemen. De lessen behandelden onder meer de Holocaust, de jodenvervolging onder het naziregime tijdens Wereldoorlog II. “Ik dacht meteen aan het verhaal van ‘obibi’, zo werd mijn grootvader altijd genoemd”, vertelt ze. “Zelf heb ik hem niet gekend, maar ik had het verhaal over Bergen-Belsen wel al gehoord.”
Toevallig gevonden
Zonder grote verwachtingen zocht ze online naar informatie over Marcel Bauwens, haar grootvader. “Ik vond niet meteen iets bijzonders, tot ik plots op een passage in een boek over een jonge Belgische dokter stootte. Het boek was geschreven door een zekere Lilian Berliner. Ik weet nog dat ik dacht: ‘dit zou maar eens over mijn grootvader moeten gaan’.” Via een evenement op Facebook, waar Lilian Berliner een van de sprekers was, kwam Elise snel in contact met haar zoon Steve.
“Ik dacht nog: ‘dit zou maar eens over mijn grootvader moeten gaan'”
“Na wat over en weer sturen van foto’s uit 1945 bleek dat de jonge arts die het leven van Lilian en haar moeder had gered, wel degelijk mijn vader was. Zelfs 72 jaar later herkende ze hem onmiddellijk”, pikt Tom opnieuw in. Zelf zocht hij ondertussen verder en in een licentiaatsthesis vond Tom heel wat over een humanitaire missie van enkele Belgische studenten in het Duitse concentratiekamp.
Zoektocht krijgt gezicht
Eerder deze week trokken vader en dochter Bauwens naar New York. “Om Lilian en haar familie te ontmoeten. Op vrijdag 8 december is het eindelijk zover, dan komen we samen in de Rainbow Room in het Rockefeller Center. Onze zoektocht zal dus toch een gezicht krijgen. ” Zowel voor Tom en Elise als voor de bijna 91-jarige Lilian is het belangrijk dat er een effectieve ontmoeting zal zijn. “Lilian beseft dat haar hele familie bestaat, dankzij Marcel. Ze is onze familie dan ook enorm dankbaar. Haar jongste achterkleinkindje kreeg zelfs de naam Elisa.”
Ook Lilians zoon Steve uitte al meermaals zijn oprechte dankbaarheid. “Hij schreef mij dat mijn vader veel levens heeft gered. En dat ik trots moet zijn op hem. ‘Hij is een echte held’, voegde hij er nog aan toe”, vertelt Tom. “Ik ben er zeker van dat mijn vader die woorden fantastisch zou hebben gevonden.”
Anne Frank
Samen met Elise trekt Tom binnenkort naar het bezoekerscentrum van Bergen-Belsen. “Veel schiet er niet van over. Je ziet eigenlijk enkel de grote heuvels waar duizenden slachtoffers, onder wie ook Anne Frank, begraven liggen. Ik vind het erg belangrijk dat mijn kinderen – en eigenlijk de jeugd in het algemeen – kennis heeft over de Holocaust. We moeten met z’n allen beseffen dat zoiets nooit meer mag gebeuren”, besluit hij.
Marcel Bauwens, de avontuurlijke dokter die op de gruwel botste
De in 1921 geboren Kortrijkzaan Marcel Bauwens studeerde in 1945 af als arts aan de Universiteit van Gent. Met een aantal medestudenten trok hij als vrijwilliger met het Engelse leger mee naar Duitsland om er medische hulp te bieden bij de bevrijding.
“Mijn vader en zijn kompanen dachten er enkel hongerigen te vinden en hadden vooral morfine en penicilline mee om wat pijn te verzachten”, vertelt Tom. “Ze waren helemaal niet voorbereid op de gruwel en de duizenden lijken die ze er te zien zouden krijgen.”
Na de oorlog trok de avontuurlijke Marcel nog twee jaar Afrika en Zuid-Amerika, als scheepsdokter met de Compagnie Maritime Belge.
Later huwde hij en kreeg hij drie zonen en een dochter. Ondertussen zijn er ook al elf kleinkinderen en vijf achterkleinkinderen. Marcel werd specialist radiotherapie in het Hospitaal en in Sint-Niklaas. Daarnaast had hij een eigen dokterspraktijk in de Mgr. De Haernelaan. “Hij gaf bestralingen voor gezwelziekten nog voor de eigenlijke oncologie bestond. Eigenlijk was mijn vader een kankerspecialist avant la lettre.”
Marcel Bauwens overleed in 1993.
(Els Deleu)
Lilian schreef haar indrukwekkende levensverhaal neer
Lilian Berliner (90) is een Hongaarse die als gevangene het concentratiekamp in het Poolse Auschwitz overleefde. Ze werd later gedeporteerd naar het kamp Bergen-Belsen en werd bij de bevrijding in april 1945 gered door de Kortrijkse dokter Marcel Bauwens. De Joodse Lilian spreekt Jiddisch en Hongaars en zou in het kamp als tolk voor de jonge dokters gefungeerd hebben. Na de oorlog bleef ze nog een tijdje in Duitsland, daarna trok ze naar de Verenigde Staten. Daar stichtte ze een mooie familie.
Ze hield de verhalen uit WO II lang voor zichzelf, maar kwam uiteindelijk met haar ervaringen naar buiten in een boek ‘And the Month was May, a Memoir’. Daarin vertelt ze haar eigen levensverhaal en beschrijft ze de horror van de concentratiekampen.
Op bladzijde 28 en 29 komt ze terug op de goede zorgen van een jonge Belgische arts en legt ze uit hoe hij zij en haar moeder van de dood heeft gered.
Marcel Bauwens, de avontuurlijke dokter die op de gruwel botste
De in 1921 geboren Kortrijkzaan Marcel Bauwens studeerde in 1945 af als arts aan de Universiteit van Gent. Met een aantal medestudenten trok hij als vrijwilliger met het Engelse leger mee naar Duitsland om er medische hulp te bieden bij de bevrijding.
“Mijn vader en zijn kompanen dachten er enkel hongerigen te vinden en hadden vooral morfine en penicilline mee om wat pijn te verzachten”, vertelt Tom. “Ze waren helemaal niet voorbereid op de gruwel en de duizenden lijken die ze er te zien zouden krijgen.”
Na de oorlog trok de avontuurlijke Marcel nog twee jaar Afrika en Zuid-Amerika, als scheepsdokter met de Compagnie Maritime Belge.
Later huwde hij en kreeg hij drie zonen en een dochter. Ondertussen zijn er ook al elf kleinkinderen en vijf achterkleinkinderen. Marcel werd specialist radiotherapie in het Hospitaal en in Sint-Niklaas. Daarnaast had hij een eigen dokterspraktijk in de Mgr. De Haernelaan. “Hij gaf bestralingen voor gezwelziekten nog voor de eigenlijke oncologie bestond. Eigenlijk was mijn vader een kankerspecialist avant la lettre.”
Marcel Bauwens overleed in 1993.
(Els Deleu)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier