Tijl Vermeersch hoopt in 2017 een nieuw café Fatima te kunnen openen

Frederik Jaques
Frederik Jaques Webredacteur

Het bekende muziekcafé Fatima in de Struifstraat in Gent ging in een oktobernacht helemaal in de vlammen op. Eigenaar Tijl Vermeersch verloor zijn café, een rugzak vol herinneringen, een authentiek interieur en een collectie van zo’n 1.000 platen. “Maar ik houd er tegelijk ook veel goeie herinneringen aan over”, zegt hij.

In de nacht van 15 op 16 oktober ligt het gezin van Tijl Vermeersch te slapen. Hij, echtgenote Bieke Verstegen en hun zoontje Vic worden echter plotseling en bruusk gewekt door gebonk op de ramen. Aan de overkant van de straat brandt zijn café Fatima als een razende toorts. Tijl haast zich zo snel hij kan naar buiten, naar zijn Fatima. Hij ziet hoe de vlammen likken en de dikke rook zich een weg naar boven zoekt.

Het plat gooien nadert

Agenten houden hem staande wanneer hij aanstalten maakt om het café binnen te gaan, in een poging om nog te redden wat te redden valt. Tijl en zijn gezin – Bieke runt een winkeltje met snuisterijtjes in het aanpalende pand op de hoek – moeten lijdzaam toezien hoe het café reddeloos verloren gaat. De brandweer ijlt zich ter plaatse, maar kan niet veel meer doen dan de ravage blussen. Tijl duwt één van hen nog de sleutel van de voordeur in de handen en merkt welk effect het heeft als je plots zo’n deur opent en de zuurstof zich naar binnen zuigt. Hij beseft dat het slechter had kunnen aflopen als hij dat zelf, zonder beschermend pak, had geprobeerd. Laat staan wat er van hem en zijn gezin – of van andere bewoners – was geworden als ze boven het café hadden gewoond.

“De ‘Fatima’ was een ‘oudepettecafé’, waar geen jonge gasten gingen – behalve ik dan”

Intussen zijn we maart 2016. Er zijn zachte wintermaanden over het leed en de ellende heengegaan en de Fatima heeft nog niet aan troosteloosheid ingeboet. Onze vraag om foto’s te maken van het verwoeste interieur wuift hij beleefd weg. “Het zou zelfs onverantwoord zijn om daar nu iemand binnen te sturen”, zegt hij. “En trouwens: er valt niet veel meer te zien. Ik kijk uit naar de dag dat alles wordt platgegooid. En die dag komt nu wel sneller dichterbij.”

Tijl Vermeersch hoopt in 2017 een nieuw café Fatima te kunnen openen

Hij vertelt het ons aan een tafeltje in café Bornhem, op een steenworp van zijn eigen woning. Tijl heeft het immers wel voor zulke volkscafés met dat typische donkerbruine interieur en dito meubilair dat de tand des tijds heeft doorstaan. Achter de toog geen grijzende cafébazin, maar een jonge vrouw Godelinde, met duidelijk een goeie muzieksmaak. “Dat is het soort cafés waar ik graag vertoef”, zegt Tijl. “En zo heb ik ook café Fatima destijds leren kennen, toen ik voor grafisch ontwerper studeerde aan het Sint-Lucas en ik hier ook in de buurt op kot zat. Het was toen nog een echt oudepettecafé, uitgebaat door Roger en Martha. Jonge gasten gingen er niet, behalve ik dan. Dat decor, die sfeer, die gemoedelijkheid… Heerlijk.”

De dag kwam dat Roger en Martha overwogen om het voor bekeken te houden, intussen zo’n 12 jaar geleden. Tijl, met roots in Middelkerke en Nieuwpoort, vreesde dat zijn favoriete café zou sluiten. “Hoewel ik zelf nog studeerde, vroeg ik hen of ik het café anders mocht overnemen”, vertelt hij. “Ze waren zelfs zo inschikkelijk door het feit dat hun café overeind zou blijven, dat ik geen overname hoefde te betalen.”

“De solidariteit nadien toonde aan hoe iets rampzaligs toch nog goed kan uitdraaien”

Van het grafisch ontwerpen heeft Tijl dan ook nooit echt zijn beroep gemaakt. “Maar het kwam wel goed van pas om affiches en campagnes te ontwerpen voor het café”, nuanceert hij. “Het café zelf behield ik zoals het was, met het interieur van 1967. Ik hing ook een landkaart op, waarop alle klanten hun gemeente van afkomst konden aanduiden. De buitenlanders – en ik had er van zowat overal in de wereld, behalve Noord-Korea – mochten zich ergens net over de grens parkeren. Alleen al het feit dat dat allemaal in het vuur is achtergebleven, is bijzonder erg. Maar ook zo’n 1.000 platen uit mijn collectie gingen verloren, allemaal door een gesmolten nieuwe dimmer. Het was trouwens al snel duidelijk op welke manier het vuur had gewoed: je ziet een V-vorm langs de muren omhoog gaan. Tja, een mens leert veel bij op zo’n moment…”

Tijl Vermeersch hoopt in 2017 een nieuw café Fatima te kunnen openen

Maar het drama had ook een keerzijde. “Gigantische solidariteit”, zegt Tijl. “De klanten organiseerden een benefiet ‘Fatima Forever’ en hadden met 500 aanwezigen een uitverkocht huis. En hier, in café Bornhem, hadden ze een grote doos gezet, waar mensen platen voor mij in konden achterlaten. Zo groeide er al meteen een nieuwe verzameling. Hartverwarmend, en een mooi voorbeeld van hoe iets, na al die rampzaligheid, toch weer goed kan komen. Ik hoop dat rond de jaarwisseling de vernieuwde Fatima de deuren kan openen.”

En dat allemaal ‘ondanks’ het feit dat een aangespoelde West-Vlaming is, lachen we. “Ach, als je je een beetje inburgert, dan vinden ze het hier allemaal oké hoor, dan mag je zelfs gewoon je dialect blijven spreken. Pas op, ik blijf me wel een West-Vlaming voelen. Ik ben een notoir supporter van Club Brugge én ik probeer Vic ook wat West-Vlaams aan te leren. Moeite dat ik heb om hem die Gentse rollende r af te leren, zeg! En waar ik ook van gruw, is van de manier waarop hij ‘spaghetti’ zegt, met een vette e. Dat gaat er toch nog uit moeten…”

(FJA – Foto’s FJA)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier