“Wij zijn echt gek van onze varkens”

“Het is simpel en duidelijk: hoe beter dat je voor de dieren zorgt, hoe beter dat ze presteren”, zegt Ludovic Degroote uit Oostnieuwkerke. Hij is een jonge varkenshouder die helemaal niet opgezet is met wat in het Tieltse slachthuis is gebeurd.

Ze zijn met zijn vieren. Ze hebben het druk. Het is de schoonste tijd van het jaar, zegt één van hen. Vier jonge varkenshouders die gek zijn van hun beesten. “Als wij ze op de camion plaatsen en ze verlaten ons bedrijf, dan willen we dat daar net zo goed voor gezorgd wordt als dat wij dat deden, hier in de stallen“, zegt Bert De Coninck uit Leffinge.

Op hun Facebook, onder vrienden en bij kennissen delen ze – figuurlijk – in de klappen die voor de slachthuissector bestemd zijn. “We zijn natuurlijk verbijsterd. Wij zorgen voor onze dieren, wij doen dat met hart en ziel en met heel veel passie”, legt Ward Colman uit Anzegem uit. “Weet je, ik kan gerust een kwartier lang zitten kijken naar een nest jonge biggen. Dat is prachtig om zien. En natuurlijk, wij moeten voldoen aan verschillende dierenwelzijnsregels. Alles ligt vast, alles kan worden gecontroleerd. En dat is ook goed. Wij willen gezonde beesten die zich goed voelen in de stallen…”

Afgekeurd vlees

Wat in Tielt gebeurde is ook dom. “Iedereen die zelfs maar iets van de varkenshouderij kent, weet dat stress-vlees wordt afgekeurd. Het heeft een ander kleur en het smaakt niet. De stress doet een natuurlijk hormoon (adrenaline) vrijkomen in het varken waardoor het vlees niet langer ideaal is voor de markt”, legt Ludovic Degroote uit.

Maar een van de grootste bedreigingen voor de kwaliteit van het vlees in het algemeen en van varkensvlees in het bijzonder is de kostprijs. “Mensen zijn bereid om meer te betalen voor goed en kwaliteitsvol vlees. Vraag het hen en de kans is heel groot dat ze dat beamen. Maar mensen doen niet altijd wat ze zeggen. Ze hebben het druk, ze hebben geen tijd op overschot en raken niet meer tot bij de slager en grijpen dan naar goedkoop voorverpakt vlees in een discount”, legt een van de jonge landbouwers uit.

Door zulke voorvallen als dat van Tielt gaat er veel verloren van wat we aan het opbouwen waren

En die lage prijs – en dus ook zuinige waardering voor de kwaliteit – speelt nadelig voor de varkenshouders. “Vergeet niet dat wij de voorbije jaren fors hebben geïnvesteerd om onze stallen aan te passen aan nieuwe regels voor het dierenwelzijn. Je kan die stallen niet meer vergelijken met die van tien jaar geleden. Er is veel meer oppervlakte beschikbaar voor de dieren, er is veel meer licht, er wordt voor afleidings- en nestmateriaal gezorgd“, legt Wim Wyseur uit. “Die investeringen, die doen wij en helemaal niet tegen onze zin. Maar je weinig of niets van terug in de prijs die je voor het varken krijgt,” legt Ward Colman uit.

En toch willen de vier jonge varkenshouders niet doorgaan voor klagers. “Neen, zeker niet”, zeggen ze een voor een. “We werken nu al jaren om mensen vertrouwd te maken met ons werk, om ons imago bij te sturen. En we zullen dat blijven doen. We zullen nog meer klasgroepen uitnodigen om jongeren te laten kennismaken met ons werk, met ons bedrijf en met onze dieren”, zegt Bert De Coninck.

Imagoschade zorgt voor moeilijke tijden

Maar natuurlijk gebeurt er wel eens iets dramatisch met dieren op een boerderij. Dieren kunnen onverwacht sterven, uitgerekend op het ogenblik dat zo’n klasgroep op bezoek is. “Dat kunnen we inderdaad niet uitsluiten, we werken met levende wezens”, zegt Ward Colman. “En ik heb het meegemaakt dat een landbouwer daarom ook weigert om nog klasgroepen te ontvangen,” vult Ludovic Degroote aan.

Het imago van landbouwers en van varkenshouders is bepalend voor hun toekomst. De opvolging op landbouwbedrijven is lang niet meer zo vanzelfsprekend als in het verleden. “Vroeger waren heel wat landbouwers er zeker van dat ze over een periode van 20 jaar wel hun boterham zouden verdienen met hun landbouwactiviteiten. Vandaag is die situatie totaal anders. Geen enkele landbouwer is nog zeker van een inkomen op lange termijn. De prijzen voor onze producten zijn zeer volatiel, waardoor je moeilijk nog vijf jaar vooruit kan kijken. Jonge varkenshouders die vijf jaar geleden in de sector zijn gestapt, hebben al veel zwarte sneeuw gezien. De afgelopen maanden gaat het gelukkig iets beter, maar de putten uit het verleden moeten natuurlijk gedicht worden. “, zegt Wim Wyseur.

“Wij werken een levenlang om onze investering terug te verdienen”, zegt een van jonge varkenshouders. “Men zei vroeger wel eens dat een boer arm leeft en rijk sterft en ik begin dat nu wat beter te begrijpen. Maar we klagen niet. We zien dat de sector die voor en achter ons komen investeren en dat helpt ons om te geloven dat er toekomst is. En… weet je, het is altijd schoon weer in onze stallen. Wij zijn gek van onze varkens. En daar doen we ‘t voor.”