“Socialisten liggen wél wakker van de boerenstiel”

Jurgen Vanlerberghe
Jurgen Vanlerberghe Voorzitter sp.a West-Vlaanderen

De tenen van West-Vlaams SP.A-voorzitter Jurgen Vanlerberge krulden deze week toen hij las wat minister voor Landbouw en Leefmilieu Joke Schauvliege te zeggen had over de problemen van de boeren.

Nu zou je denken dat socialisten niet bepaald wakker liggen van de boerenstiel. Een foute perceptie, toch wat mezelf betreft. Sociale mistoestanden blijven mistoestanden, ook als zij die getroffen worden traditioneel niet voor de socialisten stemmen, toch? Als Westhoeker weet ik dat het idyllische beeld dat sommigen stadsmensen hebben van landbouwers een absoluut waanbeeld is.

Socialisten liggen wél wakker van de boerenstiel

Helaas is het met het Vlaams landbouwbeleid zoals met zo veel dingen. Enkel de cijfers tellen. En dan willen ministers dat landbouwers goede bedrijfsleiders zijn, die vooral hun cijfers in de gaten houden. Dan ontlokt de vaststelling dat een kwart van de varkensboeren wil stoppen, maar dat niet kan omdat ze tot over hun oren in de schulden zitten bij ministers enkel reactie ‘dat je mensen niet kunt beletten om zich in de schulden te steken’. Hoe fatalistisch kan het worden? Terwijl er wel oplossingen zijn om mensen uit de miserie te helpen.

De warme sanering – mensen geld geven om er mee te stoppen – is zo’n voorstel. Er kan trouwens perfect vermeden worden dat grote buitenlandse bedrijven achteraf de productie overnemen. Het is een beetje technisch, maar als Vlaanderen beslist om de overgenomen nutriëntenemissierechten te vernietigen, dan is de kous af. Dit voorstel kost inderdaad een pak geld, maar het blijft wel een mogelijke keuze. Eén die de minister duidelijk niet wil maken…

Je kunt je afvragen hoever de economische ambities moeten reiken

En als we paal en perk willen stellen aan de uitbreiding van de intensieve veestapel, dan kunnen we altijd sleutelen aan het MestActieplan: schroef de maatregel die uitbreiding toelaat mits bewezen mestverwerking terug en je bent klaar.

Je kunt je trouwens afvragen hoever de economische ambities moeten reiken? Er wordt altijd geschermd met de garantie van voedselzekerheid, en ik begrijp dat argument. Moet Vlaanderen persé 2,6 keer zoveel varkensvlees produceren als alle Belgen samen kunnen opeten? Wetende dat er vuistdikke rapporten worden geschreven over mogelijke gezondheidsrisico’s, en heel wat betrokken boeren amper het zout op hun patatten verdienen? Lijkt dit alles toch niet op een op hol geslagen beest?

Ik kan iedereen die wat begaan is met het welbevinden van de (West)-Vlaamse boeren overigens aanraden op eens te surfen naar de website van Boeren op een Kruispunt. Daar lees je aangrijpende verhalen van boeren die met hart en ziel in de stiel gestapt zijn maar gaandeweg overmand werden door economische modellen en newspeak van flitsende managers. Van boeren die gaandeweg pionnetjes werden op het schaakbord van het agro-industriële complex. Moderne loonslaven dus, om een vergelijking te maken die iedereen met een beetje gezond boerenverstand vast wel begrijpt.

Door banken onbeperkt los te laten op jonge landbouwers, worden nog dagelijks onverantwoorde kredieten en schulden opgebouwd

Onze West-Vlaamse landbouwers hebben dan ook nood aan empathie en politieke wil om een dolgedraaid economisch systeem een halt toe te roepen, niet aan lessen ondernemerschap.

Het is overigens vijf voor twaalf. Het lijkt me niet geheel toevallig dat in de Westhoek het suicidecijfer het hoogst is van Belgie? Meer en meer landbouwers kampen met burn-outs en depressies. Wordt daar wel voldoende aandacht aan besteed in al die ondernemerscursussen?

Ons blind geloof in de vrije markt heeft er toe geleid dat we stilaan zijn gaan geloven dat als je iets echt wil, je het dan ook kunt. Wie dit gelooft dwaalt. Want hoe komt het dat alle sociale diensten overstelpt worden jonge adviesvragers die onbeschermd in de schuldval gelopen zijn en hierdoor voor decennia in de schuldsanering zitten?

Door banken en verkopers onbeperkt los te laten op jonge ondernemers en landbouwers (die zelden snappen hoe de kleine lettertjes van een contract tegen hen kunnen draaien), worden nog dagelijks onverantwoorde kredieten en schulden opgebouwd. Ethisch ondernemerschap is vaak niet meer een marketing slogan om de uitwassen van de liberale graaicultuur te verdoezelen.

De sossen als steun en toeverlaat voor landbouwers, het klinkt misschien gek

Als sociaal-democraten verdienen ook deze slachtoffers onze verontwaardiging. Jonge landbouwgezinnen die argeloos in de val getrapt zijn van diegenen die ongebreidelde groei voorop stellen, moeten ook op ons kunnen rekenen. Zodat ze veilig kunnen landen, met een goede sociale bescherming.

De sossen als steun en toeverlaat voor landbouwers, het klinkt misschien gek als je enkel naar post-electorale onderzoeken zou kijken. Ik vind alvast dat we de hand moeten uitsteken. Om op die manier te bouwen aan een familiaal landbouwmodel waar ook landbouwers de maatschappelijke solidariteit voelen die wij zo hoog in het vaandel voeren.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier