In het spoor van een pakjesbezorger in de drukste periode van het jaar

© Davy Coghe
Ilse Naudts

De weken voor Kerstmis en Nieuwjaar zoeken we ons online suf om het perfecte cadeau voor mama, zoon en oma uit te zoeken. Koeriersbedrijven leveren dubbel zoveel pakjes in deze piekperiode. Wij trokken – op een echte sneeuwdag dan nog – mee op pad om de pakjes die u gisteren bestelde aan huis te leveren.

Deze reportage is het hoofdartikel van ons ‘Dossier December Pakjesmaand‘.

De eerste sneeuwvlokken dwarrelen neer als ik om 7.30 uur de parking van het Bpost Mail Center in Kortrijk oprijd. In dat verdeelcentrum is het een en al bedrijvigheid. De postbodes zijn al om 4 uur vertrokken op krantenronde, de post is gesorteerd en mee met de bezorgers, de pakjes staan per rit klaar op grote karren, enkele koeriers zijn bezig hun bestelwagen te laden.

“Ik werk al 21 jaar bij de post”, vertelt Sonja Desmet uit Menen. “Eerst had ik gewoon een brievenronde, toen namen we de pakketten nog mee met de gewone post. Een drietal per keer, meer waren het er toen niet. Als je kijkt wat hier vandaag binnen staat aan containers, lijkt dat een ver verleden.”

In het spoor van een pakjesbezorger in de drukste periode van het jaar
© Davy Coghe

“We hebben een rit in Kortrijk-centrum voor jou”, zegt manager Frank Vansina. “Jullie mogen zelfs met een nieuwe camionette op stap. Bpost heeft een aantal wagens op stock staan. In deze periode kunnen we daar een beroep op doen. We hebben die extra capaciteit nu broodnodig.”

Voor de pakjesbezorgers van Bpost is vakantie nemen tussen 15 december en 15 januari bijna onmogelijk. “Ons werk verdubbelt nu”, zegt Sonja Desmet. “Ik hoorde net een collega zeggen dat ze 90 pakjes moest leveren. Voor mij valt het aantal pakjes vandaag mee. Misschien wel omdat jullie meerijden”, knipoogt ze.

Eerst scant Sonja alle pakjes en print ze de bekende roodwitte briefjes af. Die legt ze netjes volgens de ronde vooraan in de auto. Daarna stapelt ze de koffer van de bestelwagen vol. “Ik probeer alles zoveel mogelijk in volgorde te leggen. Dan verlies ik niet te veel tijd met zoeken. Zeker als het regent of sneeuwt zoals nu is dat mooi meegenomen.”

In het spoor van een pakjesbezorger in de drukste periode van het jaar
© Davy Coghe

“Ik heb een gps mee, maar die is eigenlijk alleen voor noodgevallen”, zegt ze. “Een klein stukje op de ronde ken ik niet zo goed, dan is die hulp handig. Maar het grootste deel gebeurt op automatische piloot.” Al in de eerste bocht valt een deel van de stapel pakjes in de laadruimte om. “We proberen zo voorzichtig mogelijk te zijn. Maar zoiets is soms onvermijdelijk.”

“Een keer deed een naakte man de deur open. Met een grijns tekende hij het ontvangstbriefje”

Kortrijk centrum, dat betekent korte afstanden en veel stoppen. Lastig om te parkeren ook? “Dat valt mee. Soms moet je ‘creatief parkeren’. Je kan niet vermijden dat je soms halt houdt waar dat eigenlijk niet mag. Maar ik heb nog nooit een boete gekregen. Een snelheidsboete wel, één keer.”

De eerste stop is in een winkel, de tweede aan een appartement. “Onlangs had ik een nare ervaring”, vertelt Sonja. “Een man opende de deur en was volledig naakt. Ik wist niet wat mij overkwam. Een hele ongemakkelijke situatie. Hij wou gewoon choqueren, dat voelde ik. Uiteindelijk heeft hij met een grijns op zijn gezicht mijn briefje getekend en ben ik vertrokken.”

In het spoor van een pakjesbezorger in de drukste periode van het jaar
© Davy Coghe

Bij appartementen bouwt Sonja sindsdien bewust een extra barrière in. “Ik vraag mensen altijd om naar beneden te komen. Je weet nooit waar je terecht komt. Beneden heb ik meer controle. Alleen als mensen zeggen dat ze moeilijk te been zijn, neem ik de trap of lift.”

Buiten die ene vervelende ervaring, ziet ze vooral positieve aspecten aan haar job. “Met pakjes maak je altijd mensen blij. Het is iets anders dan een aangetekende zending, hé. Ik sukkel wel een beetje met mijn rug. Pakken mogen maximum 30 kilogram wegen. Maar vooral het volume van een pakket is soms lastig. Grote dozen zijn superonhandig.”

De laag sneeuw is ondertussen een centimeter of twee dik. Maar wij zijn klaar voor de volgende levering. Jan Kempinaire doet de deur open. “Of het een kerstpakje is, weet ik niet”, lacht hij terwijl hij de Zalando-doos in ontvangst neemt. “Het is een bestelling van mijn vrouw.”

We zijn halverwege onze ronde en het verkeer gaat steeds trager. De sneeuwval veroorzaakte de grootste verkeerschaos van het jaar. Manager Frank Vansina roept alle postbodes terug binnen. “Veiligheid primeert.”

Vijftien pakjes van de dertig gaan terug mee naar het Mail Center. “Dat belooft voor de komende dagen”, zegt Sonja. “Net in de drukste periode van het jaar, komt er dus morgen nog een hele hoop onverwerkte pakjes bij. We zullen een tandje moeten bijsteken.”

Shaireen Aftab, woordvoerder VDAB – “Aantal vacatures stijgt met 25 %”

In het spoor van een pakjesbezorger in de drukste periode van het jaar

Door het toenemend belang van e-commerce stijgt ook het aantal vacatures in de sector. “In 2017 hadden we in Vlaanderen 803 vacatures voor koerier of besteller”, zegt Shaireen Aftab van de VDAB.

In 2015 kreeg de VDAB 491 vacatures binnen voor pakjesbezorgers. In 2016 waren dat er 599 en in 2017 al 803. Het voorbije jaar spreken we dus van een stijging met 25 procent. Van de 803 vacatures waren er 108 in West-Vlaanderen. Ongeveer 75 procent van de beschikbare jobs was in vast dienstverband.

“De stijging in het aantal vacatures valt inderdaad op”, zegt Shaireen Aftab. “En in onze cijfers zijn de vacatures bij interimkantoren niet opgenomen. Wellicht zijn er dus nog meer jobs in de sector beschikbaar.”

De functie van koerier/besteller is toegankelijk voor laagopgeleiden. “Al heb je natuurlijk wel een aantal basisvaardigheden nodig”, legt Shaireen Aftab uit. “Ik denk dan aan een auto besturen, straatnamen en een plan kunnen lezen, een traject uitstippelen… Voor extreem laagopgeleiden is de functie dus niet altijd haalbaar. Soms werken we wel samen met bedrijven als Bpost om opleidingen voor koeriers te geven.”

Lode Verkinderen, secretaris-generaal Transport en Logistiek Vlaanderen – “Weinig zicht en vat op koeriers”

In het spoor van een pakjesbezorger in de drukste periode van het jaar

“Omdat er voor koeriers in kleine bestelwagens weinig wetgeving is, hebben we niet echt zicht op het aantal pakjesbezorgers”, zegt Lode Verkinderen van Transport en Logistiek Vlaanderen.

Volgens cijfers van Graydon werden in 2015 2.915 bedrijfjes opgericht in de sector van postbedrijven en koeriersdiensten, in 2016 waren dat er bijna 30 % meer. Vaak gaat het om eenmanszaken, die pakjes leveren in onderaanneming voor grote spelers. “Bestelwagens betalen geen kilometerheffing zoals vrachtwagens. Want dan zouden ook de kmo’s buiten de transportsector getroffen worden, denk maar aan de bouw”, legt Lode Verkinderen uit. “Omdat er veel minder regels zijn voor die camionettes, hebben we er dus ook minder zicht op. We weten wel dat het aantal bestelwagens op de baan toeneemt.”

Als topman van de beroepsvereniging voor transport en logistiek vindt hij dat er toch nagedacht moet worden over gelijkschakeling van de regels voor zwaar en licht vervoer. “De e-commerce heeft een enorme ecologische voetafdruk. Net omdat transport en vervoer zo’n impact hebben op mobiliteit en milieu proberen we zoveel mogelijk materiaal samen te vervoeren in grote vrachtwagens. En dat doen koerierbedrijven juist niet.”

Shaireen Aftab, woordvoerder VDAB – “Aantal vacatures stijgt met 25 %”

In het spoor van een pakjesbezorger in de drukste periode van het jaar

Door het toenemend belang van e-commerce stijgt ook het aantal vacatures in de sector. “In 2017 hadden we in Vlaanderen 803 vacatures voor koerier of besteller”, zegt Shaireen Aftab van de VDAB.

In 2015 kreeg de VDAB 491 vacatures binnen voor pakjesbezorgers. In 2016 waren dat er 599 en in 2017 al 803. Het voorbije jaar spreken we dus van een stijging met 25 procent. Van de 803 vacatures waren er 108 in West-Vlaanderen. Ongeveer 75 procent van de beschikbare jobs was in vast dienstverband.

“De stijging in het aantal vacatures valt inderdaad op”, zegt Shaireen Aftab. “En in onze cijfers zijn de vacatures bij interimkantoren niet opgenomen. Wellicht zijn er dus nog meer jobs in de sector beschikbaar.”

De functie van koerier/besteller is toegankelijk voor laagopgeleiden. “Al heb je natuurlijk wel een aantal basisvaardigheden nodig”, legt Shaireen Aftab uit. “Ik denk dan aan een auto besturen, straatnamen en een plan kunnen lezen, een traject uitstippelen… Voor extreem laagopgeleiden is de functie dus niet altijd haalbaar. Soms werken we wel samen met bedrijven als Bpost om opleidingen voor koeriers te geven.”

In het spoor van een pakjesbezorger in de drukste periode van het jaar
© Davy Coghe

Barbara Van Speybroek, woordvoerder Bpost – “Dubbel zoveel pakjes te leveren”

In het spoor van een pakjesbezorger in de drukste periode van het jaar

“Gemiddeld leveren we 175.000 pakjes per dag, maar in de piekperiode vlak voor kerst zijn dat er 350.000”, klinkt het bij Bpost.

De e-commerce is voor Bpost een belangrijke bron van inkomsten. “Het is zelfs onze voornaamste groeimotor”, legt Barbara Van Speybroeck uit. “Het aandeel van brieven daalt met 5 procent, maar het aantal pakjes neemt dan weer met 25 procent toe. We merken dat er vaker particulieren bestellen. De piekperiode duurt ook langer. Door nieuwe onlinetrends als black friday en cyber monday schakelen we al eind november een versnelling hoger. Onmiddellijk daarna volgen de sinterklaasaankopen en de eindejaarsgeschenken. Bij Bpost zijn 13.000 personeelsleden actief in het operationele netwerk. En tijdens de eindejaarsperiode versterken we ons netwerk met 1.000 extra mensen. Hier in Kortrijk staan er bijna permanent vacatures open. Wij zijn voortdurend op zoek naar goeie werkkrachten.”

Wie niet thuis is, kan zijn pakje afhalen in een afhaalpunt. “Onder de carport of bij de buren leveren, mag niet, tenzij de ontvanger ons daarvoor toestemming heeft gegeven. Meer dan 80% van de pakjes kunnen we gewoon afleveren.”

Bpost beschikt over 7.457 bestelwagens om pakketten te leveren. Daarvan vertrekken er zo’n 150 vanuit Kortrijk.

Lode Verkinderen, secretaris-generaal Transport en Logistiek Vlaanderen – “Weinig zicht en vat op koeriers”

In het spoor van een pakjesbezorger in de drukste periode van het jaar

“Omdat er voor koeriers in kleine bestelwagens weinig wetgeving is, hebben we niet echt zicht op het aantal pakjesbezorgers”, zegt Lode Verkinderen van Transport en Logistiek Vlaanderen.

Volgens cijfers van Graydon werden in 2015 2.915 bedrijfjes opgericht in de sector van postbedrijven en koeriersdiensten, in 2016 waren dat er bijna 30 % meer. Vaak gaat het om eenmanszaken, die pakjes leveren in onderaanneming voor grote spelers. “Bestelwagens betalen geen kilometerheffing zoals vrachtwagens. Want dan zouden ook de kmo’s buiten de transportsector getroffen worden, denk maar aan de bouw”, legt Lode Verkinderen uit. “Omdat er veel minder regels zijn voor die camionettes, hebben we er dus ook minder zicht op. We weten wel dat het aantal bestelwagens op de baan toeneemt.”

Als topman van de beroepsvereniging voor transport en logistiek vindt hij dat er toch nagedacht moet worden over gelijkschakeling van de regels voor zwaar en licht vervoer. “De e-commerce heeft een enorme ecologische voetafdruk. Net omdat transport en vervoer zo’n impact hebben op mobiliteit en milieu proberen we zoveel mogelijk materiaal samen te vervoeren in grote vrachtwagens. En dat doen koerierbedrijven juist niet.”

Shaireen Aftab, woordvoerder VDAB – “Aantal vacatures stijgt met 25 %”

In het spoor van een pakjesbezorger in de drukste periode van het jaar

Door het toenemend belang van e-commerce stijgt ook het aantal vacatures in de sector. “In 2017 hadden we in Vlaanderen 803 vacatures voor koerier of besteller”, zegt Shaireen Aftab van de VDAB.

In 2015 kreeg de VDAB 491 vacatures binnen voor pakjesbezorgers. In 2016 waren dat er 599 en in 2017 al 803. Het voorbije jaar spreken we dus van een stijging met 25 procent. Van de 803 vacatures waren er 108 in West-Vlaanderen. Ongeveer 75 procent van de beschikbare jobs was in vast dienstverband.

“De stijging in het aantal vacatures valt inderdaad op”, zegt Shaireen Aftab. “En in onze cijfers zijn de vacatures bij interimkantoren niet opgenomen. Wellicht zijn er dus nog meer jobs in de sector beschikbaar.”

De functie van koerier/besteller is toegankelijk voor laagopgeleiden. “Al heb je natuurlijk wel een aantal basisvaardigheden nodig”, legt Shaireen Aftab uit. “Ik denk dan aan een auto besturen, straatnamen en een plan kunnen lezen, een traject uitstippelen… Voor extreem laagopgeleiden is de functie dus niet altijd haalbaar. Soms werken we wel samen met bedrijven als Bpost om opleidingen voor koeriers te geven.”