Willemsfonds Kortrijk viert 140ste (!) verjaardag

Carl Vereecke, Jan Kempinaire, Vincent Lagae, Jan Galloo, Vincent Vanquickenborne, Sonja Decraemer, Ellen Buntinx, André Gevaert, Jean Merlevede, Wout Maddens. © JVGK
Peter Van Herzeele
Peter Van Herzeele Medewerker KW

Naar aanleiding van hun 140-jarige bestaan werd het Willemsfonds Kortrijk op het stadhuis gehuldigd.

De afdeling Kortrijk van het Willemsfonds werd gesticht op 13 augustus 1877 in café Français nu het restaurant César op de Grote Markt – door een 40-tal Vlaamse en vrijzinnige Kortrijkzanen. De nagelnieuwe afdeling werd bevestigd door het Gentse Algemeen Bestuur dat op 21 oktober 1877 naar Kortrijk kwam om deze jonge afdeling officieel te erkennen.

De afgevaardigden waren mede-oprichter van het Willemsfonds en toenmalig voorzitter-professor Jacob Heremans en zijn toenmalige secretaris en latere opvolger Julius Vuylsteke. In 1877-79 telde het Willemsfonds 77 leden. Een jaar later waren er dat al 110. Een van die stichtende leden die zijn 6 frank lidgeld had betaald was Benoit Danneel, toen de eerste liberale burgemeester van Kortrijk, die op dat moment 14 jaar in de oppositie zat.

Verfransching

“Vrijzinnigen hebben het niet gemakkelijk gehad in Kortrijk”, weet huidig voorzitter Vincent Lagae. “Al in het eerste jaarverslag van het Willemsfonds schreef leerkracht Jacob Stinissen dat ‘het Willems-Fonds de taak is opgelegd zooveel licht mogelijk te verspreiden in de zedelijke duisternis, welke vooral hier in de aloude Leiestad nog heerscht. Een stad, waar de twee grootste geesels van Vlaanderen verfransching en verkwezeling op eene zoo onrustbarende wijze hadden wortel gevat’.

Als er vandaag kan gezegd worden dat Kortrijk niet langer Franstalig is, dan is dat in grote mate te danken aan de vele verenigingen, sociaal, cultureel en politiek, die de voorbije 140 jaar geschreven hebben aan dat Blauwe Verhaal. Doorheen haar geschiedenis heeft de vereniging zich ingezet om de ‘ongemene stoutheid, domheid en bijgeloof’ te bekampen die op dat moment wordt verspreid door de verfransching en verpaapsching in Kortrijk”, stond in het jaarverslag van 1881.

VOLKSBIBLIOTHEEK

Talloze lezingen, voordrachten en toneelstukken werden georganiseerd in onder meer café Royal het huidige restaurant Royale -, café du Parnasse het huidige Brass-à-ville in de Korte Steenstraat en in De Gulden Arend, nu de spelletjeswinkel Albion in de Doorniksestraat. Op hun hoogtepunt zelfs elke twee weken.

Ze zetten zich in voor de verspreiding van het Nederlands door een volksbibliotheek op te richten. Opvallend detail: al in 1883 richtte het Willemsfonds smeekbeden naar het stadsbestuur om de namen en aanduidingen op de openbare gebouwen te voorzien van een Nederlands onderschrift. Het werd hen toen geweigerd, terwijl men vandaag in Kortrijk over het omgekeerde discussieert.

Het Willemsfonds zette zich ook in voor een neutraal onderwijs in Kortrijk. Burgemeester Benoit Danneel had het voor de eerste keer geprobeerd in 1859 met een gemeenteschool in de Persijnstraat, maar het duurde tot 1885 voor het echt lukte dankzij Victor De Smet en zijn ‘Smettes skole’ in de Kloosterstraat.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier